De zapper: achilleshiel van de slimme tv

De slimme tv heeft de toekomst. Maar voordat we alles kunnen halen uit een kijkbuis met internetaansluiting, is de afstandsbediening hard toe aan een metamorfose.

De Amerikaan Gene Polley kwam in 1955 op de proppen met de Zenith Flash-Matic, de allereerste afstandsbediening in de geschiedenis.

“Beeld je eens in!”, zei een advertentie in dat jaar. “Zonder uit je luie stoel te komen, kun je jouw nieuwe Zenith Flash-Matic televisie aan- en uitzetten of tussen kanalen wisselen. Je kunt zelfs irritante reclames uitschakelen terwijl het beeld op het scherm blijft!”

[related_article id=”158256″]

Nu, bijna 60 jaar later, is de afstandsbediening nog net zo relevant als hij toen was. Dankzij uitgesteld kijken kun je reclame tegenwoordig mijden als de pest. Maar omdat televisies niet alleen platter en groter zijn geworden, maar ook slimmer, ga je een goede zapper meer dan ooit hard nodig hebben.

Want een snel groeiend aantal tv-toestellen wordt tegenwoordig geleverd met een netwerkaansluiting en hopen apps, een fenomeen dat we al door en door kennen van smartphones en tablets. 

Wat heeft het voor zin om het internet aan te sluiten op je flatscreentelevisie? Online videoverhuur bijvoorbeeld, dat in België steeds beter aan begint aan te slaan. De Belgian Entertainment Association berekent dat in België in 2011 al 60 miljoen euro is uitgegeven aan online gehuurde films. Toch al goed voor 23 procent van de totale Belgische videomarkt.

YouTube-invasie
Uiteraard is ook het onvermijdelijke YouTube niet meer weg te slaan, dat een prominent plekje krijgt in steeds meer slimme televisies. Philips kondigde op IFA 2012 aan dat het in zijn nieuwe modellen een nieuwe filmverhuurdienst van YouTube zal toevoegen. Samsung voegde al eerder een speciale app toe voor 3D YouTube-content. 

Als je wilt, kun je tegenwoordig ook mobiele spelletjes doen op groot scherm (denk Angry Birds), filminformatie opzoeken via de IMDB-app of zelfs een videogesprek voeren via de Skype-app (als je tenminste een smart-tv hebt gekocht met een aparte of ingebouwde webcammodule). 

Uiteraard zijn ook Facebook en Twitter van de partij, zodat je snel een update de wereld kunt insturen of het programma dat je op dat moment aan het bekijken bent.

Tot nu toe is het enthousiasme voor slimme tv’s in deze contreien nogal beperkt, maar daar komt dit jaar langzaam aan verandering in. Volgens een recente enquête van marktonderzoeker Gfk is de vraag naar smart-tv’s in westerse landen met 31 procent gestegen in de eerste helft van 2012. En in landen als China en India is er een ware run ontstaan op smart-tv"s.

Een ander soort televisie vraagt ook om een nieuw soort bediening.  Want je zapt niet meer alleen langs kanalen, maar kunt urenlang spenderen aan het graven door menu’s, zoeken naar de laatste series of het spelen van games.

Bij een bezoek op IFA 2012 in Berlijn merkten we goed hoe de fabrikanten worstelen om een afstandsbediening op te lepelen die al die nieuwe functies toegankelijk maken, zonder de consument tot waanzin te drijven. 

Knoppendoos +
TP Vision, het bedrijf dat is opgerezen uit de as van Philip’s voormalige televisiepoot, gelooft nog altijd in de ouderwetse knoppendoos. Het heeft zijn afstandsbediening voor de vernieuwde luxe Philips 9000-serie uitgerust met een muispointer, die je activeert door de OK-knop in te drukken en op het scherm te mikken.

Aan de onderzijde heeft de fabrikant een QWERTY-toetsenbord geplaatst voor het zoeken naar content of het typen van een tweet tijdens het tv-kijken. Met een accelerometer moet worden voorkomen dat je per ongeluk begint met typen terwijl je eigenlijk naar het volgende kanaal wilt.

Andere fabrikanten voegen trackballs of touchpads toe aan hun afstandsbedieningen, maar het feit blijft dat je met een overdaad aan knoppen zit die de meeste televisiekijkers geen bal zegt. 

Wuif eens naar je tv
Tv-makers zijn daarom volop aan het experimenteren met meer innovatieve manieren om de televisie je wil op te leggen. Samsung liet op IFA 2012 een Kinect-achtige besturing zien, waarmee je met handgebaren en stemcommando’s een televisie je wil oplegt. Maar wil je wel met je armen naar je televise gaan zitten wuiven als je snel een programmaatje wil bekijken?

Jan VanHoutte van TP Vision: “We geloven dat spraak- en stembesturing nog niet op het juiste niveau zijn gearriveerd voor bediening. Nederlandstalige tv-kijkers geven vaak commando’s in meerdere talen, zoals bijvoorbeeld bij de film Star Wars 3. Daar kan spraakherkenning op dit moment nog niet goed mee omgaan.”

Tv-fabrikanten kunnen ook de smartphones en tablets niet negeren, die in groten getale de Belgische huishoudens zijn binnengedrongen. Volgens het eerder genoemde Gfk-onderzoek heeft 43 procent van de ondervraagden interesse om zijn tablet of smartphone in plaats van de afstandsbediening te gebruiken.

(Z)app
Elke zichzelf respecterende televisiebouwer heeft daarom tegenwoordig wel een of meerdere iOS- of Android-apps in huis, die het aanbiedt naast de reguliere meegeleverde zapper. Maar het nadeel van dit soort programma’s is dat je telkens je blik moet verleggen naar het kleine scherm om de juiste knop te vinden en dan weer naar het grote scherm moet kijken om te zien of je het juiste resultaat hebt bereikt.

Een andere oplossing zou zijn om de interface van de televisie te spiegelen naar bijvoorbeeld het scherm van een tablet. Maar geen enkele producent heeft op dit moment een dergelijke app in huis en het kan nog wel even duren tot die gearriveerd is.

Tot nu toe heeft LG met zijn Smart TV Magic Remote nog de meest veelbelovende oplossing in huis. De Wii-achtige besturing kun je achterover geleund gebruiken zonder veel grote gebaren te hoeven maken.

"Spraaktechnologie, gebaarherkenning, bewegingsgevoelige remote, ze zijn allemaal nuttig", zegt Eric Beeckmans, tv-specialist van zusterpublicatie FWD Magazine.

"Sommige dingen wil je gewoon aanwijzen, andere bevelen wil je gewoon uitspreken. Maar vandaag de dag is er helaas nog geen goed werkende implementatie. Tablets bieden vermoedelijk een uitstekende tussenstap. Laat heel de gebruikersinterface verschijnen op de tablet. Dan kan je rustig dingen opzoeken of klaarzetten in een ‘kijkqueue’ zonder het huidige programma te storen", aldus Beeckmans.

iPhone-moment
We hebben dus het gevoel dat de afstandsbediening nog lang niet klaar is voor het huwelijk tussen de televisie en het internet. Bovendien moet je momenteel flink extra betalen om te kunnen genieten van de luxe van slimme televisies. En waarom zou je eigenlijk, als je je tablet ook kunt gebruiken voor Skype, Angry Birds en Facebook?

Er ligt daar veel ruimte voor een innovatief bedrijf dat alle bedieningsproblemen in een klap tot het verleden zou kunnen doen behoren. Technologiereuzen als Apple en Google hebben het geld en de knappe koppen in huis om die klus te kunnen klaren.

Google werkt met man en macht om de televisiewereld te bestormen. Op IFA in Berlijn hadden verschillende fabrikanten een opstelling met het nieuwe Google TV-kastje. Maar de bediening laat nog veel te wensen over en de omroepen staan niet te trappelen om in zee te gaan met de zoekmachine.

Apple heeft dan nog de beste papieren in huis, omdat het in het verleden het kunstje al een keer geflikt heeft met de telefoon.  Met de iPhone veranderde het de GSM een  in een klap van een archaïsch gebruiksvoorwerp in een alleskunner.

Steve Jobs vertelde biograaf Walter Isaacson op zijn sterfbed nog dat hij ook het zapperprobleem ‘gefikst’ had. “Er is geen reden waarom je al die ingewikkelde afstandsbedieningen zou moeten gebruiken”, zei hij.

Maar ook Apple lijkt zijn tanden voorlopig stuk te bijten op de ultieme slimme televisie, maar dan vooral omdat de omroepen weinig trek hebben om het bedrijf uit Cupertino langs de voordeur te laten.

Het is dus niet waarschijnlijk dat we op 12 september, wanneer Apple zijn nieuwe iPhone introduceert, ook de volgende stap van de televisie mogen verwachten. Tot die tijd moeten we het doen met een moderne variant van de Flash-Matic.