De duistere kant van Wikipedia

Voer een online zoekopdracht uit naar een populair product, een gebeurtenis, een bedrijf, een persoon of wat dan ook. Wat is de eerste website die getoond wordt? De kans is groot dat het Wikipedia is. De meeste mensen gaan er daarom van uit dat alles wat op Wikipedia staat waarheid is. Het lijkt er echter op dat dat niet altijd het geval is. Zo bracht CNet eerder het bericht dat twee Wikipedia insiders, Roger Bamkin en Max Klein Wikipedia-artikels geschreven en bewerkt hebben voor betalende klanten.

De feiten liegen er niet om. Kleins consultingbedrijf Untrikiwiki is rechtuit en verklaart het volgende: “Een positief Wikipedia-artikel is van onschatbare SEO-waarde: het verschijnt bijna gegarandeerd in de top drie resultaten op Google. Verrassend genoeg wordt dit voordeel nauwelijks gebruikt. Dat heeft te maken met een gebrek aan expertise in het domein. Wij hebben de expertise die nodig is om te navigeren door het doolhof van belangenconflicten dat het bewerken van Wikipedia-artikelen omringd. Met meer dan acht jaar ervaring, meer dan 10.000 bewerkingen en ontelbare connecties met de community, bieden wij een holistisch aanbod aan Wikipedia-diensten.”

Nadat het nieuws aan het licht kwam zei UntrikiWiki in een blogpost het volgende: “We zijn er van overtuigd dat er niets inherent verkeerd is aan het accepteren van betalingen voor bijdragen aan Wikipedia, zolang dit op een ethische en transparante manier verloopt.” Jimmy Wales, de oprichter van Wikipedia, lijkt daar toch anders over te denken. In 2009 schreef hij het volgende: “Het is voor mij onaanvaardbaar dat iemand tegen betaling een dienst aanbiedt om artikels op Wikipedia te schrijven of te bewerken. Als ik weet krijg van dit soort gekochte artikels, zal ik ze persoonlijk blokkeren.”

Sinds het schandaal heeft Bamkin zijn ontslag genomen als beheerder bij Wikimedia UK. Klein staat nog steeds vermeld als Wikipedian in Residence voor OCLC Research. Op Wikipedia is een interne discussie aan de gang of de acties van Bamkin en Klein al dan niet moeten worden veroordeeld. Sommigen beschouwen de beschuldigingen als een onterechte aanval van outsiders. Dat de Wikipedia-insiders het probleem niet kunnen zien, spreekt boekdelen.

Betrouwbaarheid en transparantie
Jarenlang krijgt Wikipedia al te maken met schandalen rond de betrouwbaarheid en transparantie van de website. Zo was er de invloedrijke Wikipediaan ‘Essjay’ die beweerde een professor te zijn met een doctoraat in de theologie. Later kwam echter aan het licht dat hij in feite zelfs nooit zijn middelbare school had afgerond. Jimmy Wales nam het eerst nog voor hem op, maar nam uiteindelijk toch afstand.

Wikipedia’s combinatie van een hoge eigendunk en gevoel van alwetendheid, leidt er bovendien toe dat experts van buiten de eigen gesloten cirkel vaak niet de kans krijgen om artikels te schrijven of te bewerken. Recent nog wilden Wikipedia-redacteurs geen aanpassingen uitvoeren aan het artikel van auteur Philip Roth, ook al was het de auteur zelf die op fouten in het artikel had gewezen. De verklaring die hij kreeg van een Wikipedia Administrator luidde als volgt: “Ik begrijp uw standpunt dat de auteur de grootste autoriteit is over zijn eigen werk, maar we moeten secundaire bronnen hebben.”

Dat is Wikipedia in al zijn glorie: besmet met corruptie, leden die hun identiteit vervalsen en zo zeker van hun eigen gelijk dat ze niet eens luisteren naar de echte experts.

Steven J. Vaughan-Nichchols is redacteur bij ZDNet.com