Agoria: productiedaling in 2012

“De internationale groeivertraging weegt op de bestellingen en ook de rentabiliteit van onze bedrijven staat onder druk”, zegt Paul Soete, CEO van de Belgische technologiefederatie Agoria. Zo stijgt het loonaandeel in de kostenstructuur van de technologiebedrijven weer, onder meer door de hoge inflatie.

En dat heeft gevolgen voor de werkgelegenheid. In 2012 gaan 6.750 jobs verloren. In 2013 verwacht Agoria nog een bijkomend verlies van wellicht 3.000 banen, want voor jobcreatie is er groei nodig.

Gelukkig blijven de technologiebedrijven wel fors investeren in ons land, in totaal voor 1,8 miljard euro in 2012. Het is nu de zaak om het competitiviteitverlies onder controle te krijgen om meer nieuwe investeringsprojecten te kunnen lanceren.

De technologische industrie in ons land kent het vijfde kwartaal op rij zonder (echte) groei. Het omzetcijfer hangt nu al geruime tijd op het niveau van dat van 2008. De sectoren Bouwproducten, Metalen en Materialen en Elektrotechniek kenden in de eerste zes maanden van 2012 een achteruitgang. De sectoren Metaalbewerking, Mechatronica, ICT en vooral Lucht- en Ruimtevaart (structurele groeisector) konden wel nog groeicijfers in het eerste semester optekenen. De voertuigensector tekent een lichte daling op als gevolg van de dalende autoverkoop in Europa en de modellencyclus bij Ford.

Wat verwachten de bedrijfsleiders?
Voor de tweede helft van dit jaar, voerde Agoria een peiling uit bij een 300-tal bedrijfsleiders. Die bevestigt de slechtere vooruitzichten. Voor het laatste semester van dit jaar, verwacht 46% een omzetdaling, 24% een stabilisatie en maar 30% verwacht groei. Ook de werkgelegenheidsvooruitzichten zijn niet goed, vooral in de conjunctuurgevoelige productiebedrijven. In ICT en industriële automatisering blijft men echter aanwerven.

Voor 2013 verwachten de bedrijfsleiders slechts een beperkte verbetering. 30% gaat uit van een heropleving maar de grootste groep verwacht enkel een stabilisatie. Zolang de groei in de EU niet krachtig herstelt, blijft het klimaat voor de technologische industrie moeilijk.

Exportgroei stokt
De reden van de mindere economische cijfers en het dalende vertrouwen van de bedrijfsleiders, is de terugval van de export. Export is traditioneel de groeimotor van de technologische industrie in ons land. Binnen de EU daalt de export vanaf het 2de kwartaal. Niet alleen naar de landen van Zuid-Europa maar ook naar de sterke eurolanden waaronder Duitsland. Daarenboven valt ook de groei stil van de export buiten Europa. Die was sinds 2008 met 70% toegenomen en een belangrijke motor van het herstel.

Die moeilijke situatie heeft ook gevolgen voor de werkgelegenheid. In 2011 steeg het aantal jobs in de technologiesectoren nog met 3600. In 2012 wordt die stijging teniet gedaan en daalt de werkgelegenheid tot 275.000 werknemers.

Investeringen wel in de lift
Wel goed nieuws voor de toekomst is dat de investeringen voor het derde opeenvolgende jaar toenemen: in 2012 investeren de technologische sectoren voor 1,8 miljard euro, een stijging van 10 procent tegenover 2011.

Paul Soete: “De economisch betere jaren 2010 en 2011 hebben ervoor gezorgd dat er nu een groot aantal investeringen in de bedrijven gebeuren. We moeten nu vooral ervoor zorgen dat de investeringsprojecten ook in de komende jaren blijven bestaan.”

Rentabiliteit daalt
In 2011 was de omzet van de meeste technologiebedrijven sterk toegenomen en lag ze op het niveau van voor de crisis. Maar de rentabiliteit niet. De nettowinst zal in 2012 verder dalen tot 1,9 procent, ongeveer hetzelfde niveau als in het crisisjaar 2009.

Redenen zijn de duurdere aankoopprijzen van onderdelen, grondstoffen en diensten, de stijgende belastingsdruk en het stijgende loonaandeel. De rentabiliteit in de Belgische technologische industrie blijft daardoor ver onder het niveau van onze Duitse concurrenten.

Belgische inflatie maakt lonen duurder
Bedrijven creëren jobs als het loonaandeel niet boven de 77 procent stijgt. In 2012 stijgt het loonaandeel opnieuw tot 78 procent. De indexering, aangewakkerd door een hoge Belgische inflatie, doet de loonkost per uur met 3,1 procent stijgen in 2012 en dat terwijl de omzet en de toegevoegde waarde stagneren.

Het loonaandeel neemt ook gevoelig toe in de ICT-bedrijven waardoor ook in die sector de rentabiliteit daalt. Elke indexering betekent een hap uit de brutomarge omdat de kostenstijging niet volledig aan de klant kan worden doorgerekend.

Bedrijven betalen meer belastingen
Niet enkel de loonkost stijgt, ook de belastingdruk neemt toe. De besparingsmaatregelen van de federale regering en met name het snoeien in de overdraagbaarheid van de notionele intrestaftrek komt hard aan voor conjunctuurgevoelige industriële bedrijven.

Die notionele intrestaftrek zorgde tot 2009 voor een dalende belastingsvoet. Maar ook in de buurlanden daalde de belastingsvoet in die periode. Bij ons klimt de impliciete aanslagvoet in 2011 opnieuw tot 24,6% en door de regeringsmaatregelen stijgt de te betalen vennootschapsbelasting in 2012 nog eens met 13%.

Ons land is daardoor weer belastingkampioen op het vlak van vennootschapsbelasting in vergelijking met Duitsland, Nederland en Frankrijk.

Bankfinanciering verliest aan belang
Door de kredietcrisis, verliest de bankfinanciering in sneltempo aan belang. De technologiebedrijven lenen nu 40 procent minder van banken dan in 2008 om hun projecten te financieren.

Agoria vraagt dan ook dat de overheden werk maken van de voorstellen in het relanceplan voor een betere financiering van de ondernemingen en vooral voor beter exportkrediet. Banken worden verplicht om minder risico te nemen en lenen minder makkelijk geld aan bedrijven met verre exportprojecten.

Technologiebedrijven behouden en versterken
De aanslepende crisis in de eurozone en de stijgende lasten op bedrijven, zetten de technologiebedrijven in ons land onder druk. Agoria doet daarom drie voorstellen om de toekomst van de technologische industrie veilig te stellen. Samen met het versterken van de ondersteuning van innovatie kunnen deze het verschil maken.

Paul Soete: “Voer de overdraagbaarheid van de notionele intrestaftrek terug in voor ondernemingen die investeren. Houd de inflatie in toom. Dit kan door de voorstellen van de Nationale Bank over de hervorming van het indexmechanisme te volgen."

"En blijf ten slotte investeren in nieuwe energievoorzieningen en energie-efficiëntie. Door de onduidelijkheid rond het energiebeleid, blijven heel wat projecten in de koelkast zitten. Investeren in nieuwe energievoorzieningen, is een dubbele winst: het levert jobs op en we voorzien zo in nieuwe energie-efficiënte energiebronnen”, besluit Soete.