Tien gratis alternatieven voor prijzige software

Moét je echt een paar honderd euro neertellen voor je kantoorsuite, nog eens voor een fotobewerkingsprogramma en nóg eens voor het bewerken van video"s, het uitpakken van bestanden of het drukklaar maken van gelay-oute pagina"s? Natuurlijk niet: voor dingen die je tien uur per dag gebruikt, neem je wellicht best de betaalde versie, maar voor handelingen die je slechts zeer sporadisch uitvoert op je computer heb je genoeg aan gratis alternatieven.

1. LibreOffice i.p.v. Microsoft Office

Oracle trok in 2011 de stekker uit OpenOffice.org, een gratis setje kantoorsoftware dat meer en meer probeerde te concurreren met Microsofts betalende Office-suite. Maar de gemeenschap van ontwikkelaars achter het open source-project deed gewoon verder met onder meer LibreOffice, dat nog altijd flink zijn mannetje staat tegenover zijn concurrent. Er ontbreken in LibreOffice heel wat elementen die we ondertussen voor lief nemen bij de Microsoft-tegenhanger, zoals de lintinterface, maar er zijn ondertussen plug-ins beschikbaar die dat simuleren.

2. Thunderbird i.p.v. Microsoft Outlook

Thunderbird, het e-mailprogramma van de Mozilla-organisatie (die ook achter de Firefox-browser zit), kwijt zich van heel wat taken even voorbeeldig als het betalende Microsoft-pakket.

Outlook is echt gericht op gebruikers die niet genoeg hebben aan webmaildiensten als Outlook.com of Gmail. Thunderbird zit daar een beetje tussenin: het is een e-mailclient voor de massa, gericht op gebruikers die een iets krachtiger e-mailpakket nodig hebben. Zo heb je bijvoorbeeld tabs in Thunderbird. Wat de e-mailclient dan weer niét heeft, zijn een volwaardige agenda en takenplanner, maar die dingen vallen te downloaden als plug-in.

3. 7-Zip i.p.v. WinZip

Bestanden archiveren is een gebruik dat nog stamt uit de tijd dat we met floppydisks werkten. WinZip heeft daar lange tijd een quasi-monopolie op gehad, maar werd inmiddels bijgebeend door de gratis concurrent 7-Zip. Die kan bestanden in- en uitpakken in een twintigtal formaten, waaronder dus het WinZip-formaat.

Waarom zou je dan blijven betalen voor WinZip? Misschien wel voor de nieuwe social media- en cloudfeatures die in de recentste versie zitten. Voor klassieke zip-bestanden, die vooral voor het doorsturen van bestanden een belangrijke standaard vormen, pakt WinZip de gegevens ook nog altijd een beetje dichter op elkaar.

4. Gimp i.p.v. Adobe Photoshop Elements

Als je heel af en toe een paar foto"s moet bewerken, hoef je echt geen geld uit te geven aan Photoshop Elements. Gimp doet het helemaal niet onaardig voor het simpele retoucheren of bijknippen van beelden, maar voor het betere hobbywerk laat het gratis alternatief toch iets te veel "artefacten" achter. Hier speelt dus, misschien meer dan bij de andere programma"s in dit overzicht, mee hoe vaak je het gebruikt. Als je echt vaak met foto"s zit te spelen, is Photoshop Elements die honderd euro misschien wel waard.

5. Scribus i.p.v. Microsoft Publisher

Voor het opmaken van thuisdrukwerk is Microsoft Publisher een standaard geworden: rijk aan features, maar toch toegankelijker dan professionele pakketten als InDesign en Quark. Ook gratis concurrent Scribus doet dat echter lang niet slecht: het laat je pagina"s bewerken in een gebruiksvriendelijke interface en beschikt over een aantal bijzonder krachtige features, zoals het importeren en exporteren van pdf-documenten en het binnenhalen van designelementen via drag-and-drop.

6. PDF Creator i.p.v. Adobe Acrobat

Het Portable Document Format (.pdf) is nog altijd de standaard voor papieren documenten die in digitale vorm omgezet werden. Met bedenker Adobe"s eigen Acrobat-pakket kan je zo"n bestanden verder bewerken of digitale bestanden drukklaar maken.

De rol van die software is stevig aan het wegkwijnen: recente versies van softwarepakketten als MS Office geven je al de mogelijkheid om bestanden in pdf-formaat te bewaren. Maar PDFCreator is toch nog andere koek: dit gratis programma levert een min of meer volwaardig alternatief voor Acrobat, met onder meer de mogelijkheid om het afdrukken van aangemaakte pdf"s uit te schakelen.

7. Avast! Free Antivirus i.p.v. Norton Internet Security

Gratis beveiligingstools? Dat ligt moeilijk: op de integriteit van je computer beknibbel je niet. Maar Avast! Free Antivirus scoort op vergelijkende benchmarktests even goed als commerciële beveiligingspakketten, draait zo licht dat de performantie van je pc geen hinder ondervindt en heeft een doodeenvoudige interface.

Natuurlijk bespaar je altijd wel op een paar dingen in vergelijking met een betalend pakket: zo gebeurt de update van de virusdatabase bijvoorbeeld veel minder frequent. Maar zielenrust heb je voor een stuk gratis software meer dan genoeg.

8. Audacity i.p.v. GarageBand

GarageBand is een bijzonder krachtige muziekeditor voor de Mac, een afgeleide van Apples veel professionelere muziekeditor Logic Pro, die eigenlijk geen echte equivalent heeft voor de pc. Mixcraft 6 en Sony Acid Music Studio lijken in de buurt te komen, maar amateurmuzikanten schenken ook veel aandacht aan het gratis programma Audacity.

Het pure opzet daarvan is wel verschillend: terwijl GarageBand en diens pc-tegenhangers vooral dienen om muziek te maken in het programma, leent Audacity zich eerder tot het bewerken van muziek die je maakt met instrumenten en vervolgens opneemt.

9. Avidemux i.p.v. Adobe Premiere Elements

Niet zo lang na de doorbraak van digitale fotografie begonnen gebruikers te ontdekken dat ze ook filmpjes konden opnemen met hun digitale camera en – later – met hun smartphone. Dus werd ook het bewerken van video"s een vaardigheid voor de digitale hobbyist.

Het standaardprogramma daarvoor is Premiere Elements van Adobe. Maar casual videobewerkers hebben misschien wel voldoende aan Avidemux, een open source alternatief voor Windows, Mac en Linux. Het programma is eenvoudiger dan Premiere Elements, maar bevat toch een paar geavanceerde mogelijkheden, zoals het retoucheren van je beeld.

10. Ubuntu i.p.v. Windows

De meest ingrijpende tweespalt heb ik voor het laatst gehouden: hoe nodig is het om nog geld neer te tellen voor het besturingssysteem, het digitale chassis van je pc zeg maar? Als je bij relatief eenvoudige handelingen blijft, zoals surfen op het web of je e-mails lezen, heb je eigenlijk meer dan genoeg aan het volledig gratis te downloaden Linux.

Dat werd lange tijd doodgeknuffeld door rigide computernerds en zag er ook niet echt bijzonder vlot uit, maar de Ubuntu-variant weet toch al een iets breder publiek aan te porren. Niet toevallig werkt Ubuntu perfect samen met het merendeel van de alternatieve software uit dit overzicht.