E-books lezen op een tablet of e-reader?

Het belangrijkste onderscheid tussen een e-reader en tablet is natuurlijk hun functie. Een e-reader is een "unifunctioneel" toestel, dat zich voornamelijk leent tot het lezen van elektronische boeken. Sommige toestellen leveren ook wat extra mogelijkheden als het bijhouden van een kalender of een woordenboek, maar die dingen zijn eerder middelpuntvliedend wat hun functionaliteit betreft: ze houden verband met de hoofdactiviteit van het toestel, en zijn van secundair belang.

Een tablet, daarentegen, is "multifunctioneel" en dient meerdere doelen tegelijk: je gaat ermee op het internet en leest je e-mails, bezoekt er je sociale netwerken mee, speelt er games op, bekijkt video"s, gebruikt het ding misschien ook voor professionele doeleinden, enzovoort. Een e-reader is vooral bedoeld voor consumptie, terwijl een tablet zich zowel tot consumptie al productie leent.

[related_article id=”160734″]

Grootverbruikers

Grootverbruikers van elektronische boeken zullen, om die laatste reden, eerder voor een e-reader kiezen: die grote keuze aan apps die op een tablet staan, zorgen ook voor een hoop afleiding, en dat heb je net niet nodig wanneer je een boek aan het verslinden bent. Het is een van de belangrijkste redenen waarom de twee platformen ook twee verschillende leeftijdsgroepen aanspreken: jongere lezers hebben liever een tablet, omdat zij de neiging hebben om in kortere periodes te lezen, en daarna net die afleiding opzoeken. Oudere lezers hebben liever een e-reader. Vrouwen hebben ook de neiging om een e-reader te kiezen, mannen gaan eerder voor een tablet.

Door dat zonet genoemde verschil in functionaliteit onderscheiden de twee toestellen zich ook erg van elkaar op gebied van looks en handelbaarheid. Een tablet leent zich tot zowat alle mediaverbruik, en zijn vorm faciliteert dus meestal ook dat je hem op de schoot kunt zetten, op tafel kunt leggen, voor je uit kunt houden om met z"n tweeën naar een filmpje te kijken, enzovoort. De tabletvorm garandeert opperste veelzijdigheid. Dat is ook min of meer de vorm van de e-reader, maar het ontwerp van dat ding is er uitgerekend op gericht om te dienen als ersatz voor een papieren boek. Dus is het qua omvang en gewicht ongeveer gelijkaardig, en ligt het op zijn makkelijkst in de hand wanneer je het op leesafstand van je ogen houdt.

Schermtechnologie

En dan is er natuurlijk het scherm. Een tablet, die meer media moet tonen dan alleen maar boeken, heeft een kleurenscherm, een e-reader zijn scherm is monochroom (meestal zwart op grijs of wit). Dat heeft het grootste aantal implicaties op je keuze.

Voor het lezen van strips en tijdschriften is een tablet uiteraard de beste optie: dat zijn namelijk ook visuele media, die het net moeten hebben van mooie illustraties en een knappe bladspiegel. Vandaar ook dat stripverhalen op de tablet (met Amerikaanse stripuitgevers als Marvel en DC Comics en het Franse Izneo op kop), net als virtuele tijdschriftkiosken als die van Apple en Zinio, een groter succes hebben dan op de e-reader. Amazon, bijvoorbeeld, leverde al sinds 2007 tijdschriften op zijn Kindle, maar die werden pas echt gelezen nadat het bedrijf zijn Kindle Fire op de markt bracht, een versie van het toestel met een kleurenscherm.

Tableteigenaars krijgen, door dat lcd-kleurenscherm, echter wel sneller pijn aan de ogen. Dat komt door de "backlight"-verlichting van het toestel, die veel minder fel is bij een e-reader. Dat laatste toestel is dus veel beter geschikt voor iemand die echt uren aan een stuk leest. Tegelijkertijd is het lezen van een e-reader rustgevender: het toestel geeft, in tegenstelling tot de tablet, geen wit licht af, dat je hersenen wakker houdt.

Leesbaarheid

Lezen op het lcd-scherm van een tablet doet na verloop van tijd ook pijn aan de ogen omdat het beeld zich elk zestigste van een seconde ververst. De E Ink-technologie in een e-reader zorgt ervoor dat de tekst, eens die wordt geprojecteerd op het scherm, niet meer beweegt, en spaart zo dus ook weer je ogen.

Voor lezen in de buitenlucht is de e-reader ook beter: het scherm reflecteert het licht niet, waardoor je het ding – net als een gedrukt boek – ook gewoon buiten kunt gebruiken. Lezen met een tablet in de zon is een pak lastiger. De schermtechnologie heeft ook zijn invloed op je leessnelheid. Bij een e-reader ligt die niet zo ver af van die van een gedrukt boek, zo blijkt uit onderzoeken. Lezen op een lcd-scherm gaat 20 tot 30 procent langzamer.

Nog een element waarin de e-reader een voetje voor heeft: hij is een pak lichter. Een gemiddelde e-reader weegt ongeveer 200 gram, terwijl een doorsnee tablet toch een veelvoud daarvan weegt. De iPad Air, een van de lichtste tablets van het moment, weegt bijvoorbeeld nog steeds meer dan 400 gram.

Op gebied van gebruiksgemak heeft de tablet dan weer een voetje voor: het aanraakscherm laat een veel intuïtievere bediening toe dan een typische e-reader, die meestal nog steeds met navigatieknoppen naast het scherm werkt.

Autonomie

Qua batterijduur moet de tablet weer de duimen leggen: het lcd-scherm en de grotere vraag naar processorkracht die niet-leestoepassingen vergen, draineren de oplaadbare batterij. Een tablet gaat één dag tot maximum enkele dagen mee op een oplaadbeurt, bij een e-reader gaat dat ten noorden van een week.

Uiteindelijk zijn de twee ook een heel eind naar elkaar toe aan het groeien. Amazons Kindle Fire HD, het enige model van de Amerikaanse gigant dat ook rechtstreeks in België wordt geleverd, is bedoeld voor allerhande mediaconsumptie, en dus niet uitsluitend voor boeken. Het ding heeft dan ook een gewoon kleurenscherm met een backlight, zodat je er ook audiovisuele media als beelden en video"s mee kunt consumeren. Anderzijds beginnen tablets lichter en lichter te worden (zie bijvoorbeeld de vederlichte iPad Air), waardoor het handelbaarheids- en gewichtsvoordeel van e-readers wordt weggewerkt.