Wat weten kinderen over cyberveiligheid?

Een beetje bewuster omspringen met het internet: je hoeft niet in het lager onderwijs te zitten om er baat bij te hebben. Vroeg begonnen is natuurlijk half gewonnen en dus organiseert Child Focus ter gelegenheid van de Safer Internet Day korte lessen in lagere scholen over veilig en verantwoord internetgebruik. ZDNet zette zich mee achter de schoolbanken in De Wingerd Terhagen in Rumst, waar Microsoft-medewerker Bart Vierbergen lector van dienst is.

Geheim profiel

Een greep uit enkele relevante cijfers van Child Focus toont aan dat enige voorzichtigheid niet onterecht is. “De helft van de kinderen tussen de negen en de elf jaar hebben een profiel op een sociaal medium”, aldus Bart. “Twintig procent daarvan heeft hun profiel helemaal niet afgeschermd.” Eén op vijf van de acht- tot twaalfjarigen blijkt bovendien een profiel te hebben waarvan vader- en moederlief niets weten.

Toch is Bart niet van plan de angstkaart te trekken: het moet leuk blijven. Wanneer de kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar binnenwandelen stelt hij zich voor als De papa van de Warre. Die kennen ze, en dat schept meteen een ontwapenende sfeer.

[related_article id=”161920″]

16.000 kinderen

Het is de tweede keer dat Bart de geheimen van veilig internetten uit de doeken komt doen in dit schooltje, maar de zesde keer dat de les ter ere van de Safer Internet Day georganiseerd wordt. In totaal zijn er vandaag 175 vrijwilligers op de baan van onder andere Microsoft, Proximus en Child Focus zelf. Samen zullen ze 363 lessen geven. Vorig jaar werden er met dezelfde methode zo’n 16.000 kinderen bereikt.

Ouderlijk toezicht

Bart maakt er een leuke en interactieve les van, en de kinderen denken maar al te graag mee. Deze generatie is opgegroeid met web 2.0 en dat laat zich merken. Alle handen gaan in de lucht wanneer de internetspecialist vraagt wie er al eens op het web surft. De helft van die handjes blijft daar wanneer Bart vraagt wie er een profiel heeft op een sociaal netwerk. “Onder ouderlijk toezicht” roept één van de studenten trots. Ze mogen dan jong zijn, deze klas weet echt wel dat het internet gevaren met zich meebrengt.

Tandenborstels en onderbroeken

Dat wil niet zeggen dat de jeugd niets meer kan bijleren. Dat een Facebookprofiel technisch gezien verboden is voor kinderen onder de 13 jaar lijkt toch als een nieuwigheid voor te komen, en hoewel iedereen weet dat een wachtwoord niet zomaar je naam of achternaam mag zijn bestaan er tocht twijfels over een wachtwoord als Mbi12j!. “Dat kan je toch moeilijk onthouden”, klinkt het. Niets van waar: “Mijn broer is twaalf jaar”, verduidelijkt Bart. “Je onthoud de gemakkelijke zin en gebruikt gewoon de eerste letters voor je wachtwoord.” Verstandig advies, en niet leeftijdsgebonden. Dat password nog steeds één van de populairste wachtwoorden is, zal niet aan de jeugd gelegen hebben.

Een verstandig wachtwoord kiezen is één zaak, dat wachtwoord en andere online-gegevens privé houden een andere. Bart wijst de klas er op dat meespelen met wedstrijden op het internet niet altijd een goed idee is, en dat sociale media privacy-instellingen hebben die je best even nakijkt. Een wachtwoord blijkt als een tandenborstel te zijn, en terzelfdertijd toch ook een beetje als een onderbroek. Bart: “Het is privé en enkel voor eigen gebruik, en je wil niet dat andere mensen het zien.”

Opgepast voor onbekenden

Hoewel de les maar een klein uurtje kan duren, komen de meeste belangrijke thema’s aan bod. De kinderen krijgen te horen dat ze best even een volwassene contacteren wanneer ze op een vreemde website sukkelen, en dat je best niet zomaar chat of Skypet met mensen die je niet op z’n minst even gezien hebt in het echte leven. Toch wil Bart geen angst zaaien. De teneur is duidelijk. Skypen is niet slecht, online wedstrijden ook niet perse en een webcam is niet des duivels, maar je moet leren hoe je de zaken veilig kan gebruiken.

Safer Internet Day valt deze week samen met de week tegen pesten en dus komt ook cyberpesten aan bod. “Wat is erger, pesten op de speelplaats of online?”, vraagt Bart, zonder een oordeel te willen vellen. Voor de kinderen is het wel duidelijk: “Pesten op de speelplaats stopt wanneer je de school verlaat, pesten online blijft voortduren.”

Nooit te oud om bij te leren

Na een uurtje is de les gedaan en heeft het enthousiaste klasje weer iets bijgeleerd. Of toch een beetje. “Een les van een uur is natuurlijk niet genoeg om een kind echt bewust te maken van de gevaren”, geeft Bart toe. Daarom krijgt de juf een poster met de belangrijkste tips op. De poster zou met een andere lay-out even goed tot z’n recht komen in een middelbare school, een universiteit of zelfs een kantoor. Het zijn wederom geen kinderen van twaalf die op staande voet ontslagen worden nadat ze hun werkgever uitmaken in een Facebookstatus die de hele wereld kan zien.

Mediawijsheid

Child Focus en de vrijwilligers hopen dat de lessen een beginpunt vormen voor periodieke gesprekken in de klas. Daar hebben ze in De Wingerd alvast oren naar. Tijdens het vak Mediawijsheid komen de problemen en oplossingen die Bart vandaag aanhaalde ook aan bod wanneer het niet Safer Internet Day is. Dat is maar goed ook: Child Focus spreekt van ongeveer 700.00 mensen online met slechte bedoelingen en daar kunnen we ons maar beter met z’n allen tegen wapenen.

Kom je iets tegen op het net dat daar niet thuishoort? Surf dan naar Clicksafe.be. Daar vind je bovendien extra informatie zoals tips en video’s voor wanneer jij het met jouw zoon of dochter wil hebben over veilig internetten.