Eerste foto van zwart gat komt eraan

De Event Horizon Telescope (EHT) zal van 5 tot en met 14 april trachten om een foto te maken van een zwart gat. Nooit eerder slaagden wetenschappers erin dat te verwezenlijken. De afbeelding kan ons een beter idee geven over wat er gebeurt met materie die in een zwart gat getrokken wordt, en wat er in de directe nabijheid allemaal gebeurt. Mogelijk krijgen we zelfs een nieuwe theorie over zwaartekracht te verwerken.

De EHT is een zogenaamde virtuele telescoop. Ze bestaat uit twaalf radiocentra over de hele wereld. Door op exact hetzelfde moment in werking te treden kan daarna één compleet beel bij elkaar gepuzzeld worden. Aan de oprichting van de EHT wordt al ruim twintig jaar gewerkt. De recente toevoeging van de ultramoderne faciliteiten in Chili vervolledigen het potentieel. De EHT is nu tien keer krachtiger dan ervoor. Wetenschappers zijn daardoor meer dan ooit hoopvol dat ze zullen slagen.

Boogschutter

Het zwarte gat in kwestie is Sagittarius A* en bevindt zich in het midden van onze Melkweg. Aangezien zwarte gaten alle licht absorberen, heeft nog niemand met zekerheid kunnen zeggen dat er werkelijk iets is. Wetenschappers hebben wel een sterk vermoeden vanwege de manier waarop sterren zich in die buurt gedragen.

Sagittarius A* zou een massa hebben van zo’n vier miljoen zonnen en een diameter van 20 miljoen kilometer. Het gat bevindt zich op 26.000 lichtjaar van onze planeet, waardoor je het werk van de telescoop kan vergelijken met het zoeken naar een dvd op het oppervlak van de maan, terwijl jij in een open veldje staat.

10.000 laptops

Het project wordt geleid vanuit het MIT. Daar verwachten onderzoekers dat de uiteindelijke afbeelding een felle lichtcirkel zal zijn, met daarin een pikzwart gat. De lichtring wordt veroorzaakt door gassen en stof die steeds sneller rond het gat cirkelen, alvorens erin te verdwijnen. Indien hun verwachtingen niet worden ingelost, betekent dat dat we Einsteins zwaartekrachttheorie moeten herbekijken en zo nodig moeten aanpassen.

Elk radiocentrum dat deelneemt aan het experiment werd uitgerust met een atoomklok. Die moet de waarnemingen zo precies mogelijk markeren, zodat alle waarnemingen exact op elkaar worden afgestemd. Die data is enorm in omvang. In totaal zal je de opgemeten data kunnen vergelijken met 10.000 laptops die volledig vol staan. De gebruikte schijven worden vervolgens overgevlogen naar het MIT, waar men alles kan samenbrengen en kan beginnen puzzelen.

En verder

Een volgende stap zou inhouden dat de onderzoekers een bepaald object gaan volgen in zijn laatste momenten voordat het door het zwarte gat vernietigd wordt. Een object dat het dichtst mogelijk bij het gat staat, zou er ongeveer een half uur over doen om het volledige gat rond te vliegen. Volgens de wetenschappers zou zo’n onderzoek veel kunnen bijbrengen in een completere theorie rond zwaartekracht.