5G in België: toekomstmuziek of dichterbij dan we denken?

De wereld van 5G

Eind dit jaar kondigden Verizon, Motorola en Qualcomm op 14 november aan dat ze er samen in geslaagd waren de eerste 5G dataoverdracht ter wereld te bewerkstelligen. Verizon zorgde daarbij uiteraard voor het spectrum en het netwerk, terwijl Samsung de radio verzorgde.

Motorola bouwde de telefoon, en Qualcomm stond in voor de Snapdragon X50 5G-modem. De technologiereuzen testten de kwaliteit van de link aan de hand van een video-oproep en een aantal zoekopdrachten op het internet.

De 5G-diensten van Verizon zijn ondertussen al beschikbaar in vier Amerikaanse steden (Houston, Sacramento, Los Angeles en Indianapolis), wat Verizon tot pionier op het gebied van 5G maakt.

Ook het komende jaar wil Verizon aan dat lijstje nog heel wat andere steden toevoegen. Maar ook andere Amerikaanse providers haasten zich in de race naar 5G. Zo zou het netwerk van AT&T dit jaar nog live gaan.

Ook aan de andere kant van de wereld wordt verder gebouwd aan 5G. Het Chinese Huawei zet namelijk ook sterk in op 5G, en boekt met rasse schreden vooruitgang op het gebied van mobiele connectiviteit met lage latentie.

Daar maken verschillende landen zich zorgen over, zoals Australië en de VS, die de Chinese technologiegigant dit jaar nog van de uitbouw van hun 5G-netwerken weerden. Maar ook Duitsland wil ervoor zorgen dat Huawei geen kans krijgt om mee te bouwen aan het nationale Duitse 5G-netwerk.

Binnen Europa heeft Deutsche Telekom ook al de basis uitgelegd voor een nationaal 5G-netwerk, en hoopt EE, het grootste mobiele netwerk in het Verenigd Koninkrijk zijn 5G-netwerk in 2019 uit te rollen in 16 Britse steden.

De initiële lancering omvat de dichtstbevolkte steden van het Verenigd Koninkrijk; London, Cardiff, Edinburgh, Belfast, Birmingham en Manchester.

En nu over naar Brussel

Op wereldvlak lijkt de 5G-ontwikkeling dus behoorlijk snel te gaan. Toch kan je je afvragen hoe België Huawei en Verizon denkt bij te benen met netwerken die met moeite een stabiele 4G-verbinding kunnen garanderen.

Het Belgisch instituut voor postdiensten en telecommunicatie (BIPT) huldigt 5G nochtans als een ware trendbreker, en bestempelt de technologie als een essentiële bouwsteen voor disruptieve innovaties zoals het Internet of Things en toepassingen waarvoor een zeer lage latentie van belang is, zoals voor autonome wagens. Hoe ver staat België nu met de uitrol van dat supersnelle netwerk?

Wat is 5G nu precies?

Eerst en vooral is het nuttig om te definiëren wat nu precies wordt bepaald met de 5G-standaarden. Volgens het BIPT situeren de specifieke technische kenmerken van 5G ten opzichte van 4G zich op drie niveaus:

1. Supersnelle mobiele verbindingen met maximaal debiet (tot 20 Gbits/sec als piekcapaciteit en 100 MBits/sec voor elke gebruiker)
2. Sterk verbeterde latentie (1ms)
3. Het aantal verbonden objecten (tot 1.000.000 objecten per vierkante kilometer)

De band moet rollen

De Europese adviesgroep voor radiospectrumbeleid (RSPG) heeft twee jaar geleden besloten dat de 700 MHz-band, de 3400-3800 MHz-band en de 26 GHz-band de voornaamste banden zijn om 5G in Europa te introduceren, en dat zelfs voor 2020. (Dat wil zeggen dat we ons zullen mogen haasten.)

Interessant is trouwens dat de gebruiksrechten over een band die door het BIPT worden toegewezen aan een operator in principe technologieneutraal zijn. Dat wil zeggen dat de operator in kwestie vrij mag beslissen over welke technologie hij op die band gebruikt. In de praktijk wordt een bepaalde band echter meestal voor dezelfde technologie gebruikt.

Zo wordt de 800 MHz gebruikt voor 4G-verbindingen, terwijl de 2100 MHz-band traditioneel wordt gebruikt voor 3G.

De 700 MHz-band

De gebruiksrechten van de 700 MHz-band gaan pas eind 2020 in en worden in het najaar van 2019 toegewezen. De band wordt getest van 2018 tot einde 2020 en zal vooral gebruikt kunnen worden voor de bedekking van rurale gebieden en “deep indoor”.

De 3400 MHz – 3800 MHz-band

Deze band werd door het RSPG aangeduid als de primordiale band voor 5G in Europa. In het 3400-3600 MHz-spectrum hebben er momenteel al twee operatoren gebruiksrechten namelijk Gridmax BVBA en Citymesh NV. Hun gebruiksrechten blijven geldig tot 2025 gebruiksrechten van in de gemeenten die onder die gebruiksrechten vallen.

De overige 3400 – 3800 MHz-banden zullen ook in het najaar van 2019 toegewezen worden, en worden getest van 2018 tot het eerste kwartaal van 2020. Overigens kan een testvergunning niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden, tekent het BIPT nog op.

De 26 GHz-band

Wat betreft de 26 GHz-band is het volgens het BIPT momenteel nog te vroeg om een indicatie te geven wanneer de banden ter beschikking zullen worden gesteld. Vermoedelijk zal dat pas na 2021 gebeuren. De 26 GHz-band zal hoogstwaarschijnlijk vanaf 2021 toegewezen worden en wordt getest van 2018 tot 2021.

Een woordje over het IoT

Operatoren van netwerken voor IoT-toepassingen zoals Sigfox of LoRa zullen vooral lage frequenties beogen. Hoewel het IoT heterogeen is, en elke toepassing een eigen bandbreedte vraagt, is er een toenemende vraag naar banden onder 1 GHz (meer bepaald de 800-900 MHz-band)

Ook wat betreft autonome wagens (ITS – intelligent transport systems)  is een goede 5G-verbinding essentieel. Die norm maakt veelal gebruik van de 5,9 GHz-band. De consensus is hier wel dat de cellulaire technologieën superieur zijn ten opzichte van radiotoegang. De ITS beschikt wel al over een Belgische radio-interface.

Hoe lang dus nog?

Zowel de 800 MHz-band als de 3400-3800 MHz-band worden volgens het BIPT dit jaar getest. Die testfases lopen echter tot 2020. Het RSPG heeft die banden weliswaar aangeduid als voornaamste banden om 5G uit te rollen in Europa, nog voor 2020.

Het zal dus een race tegen de tijd worden voor België. De vergunningen voor deze banden zullen pas in 2019 toegewezen worden, waardoor providers dan pas echt met de technologie aan de slag kunnen. De langverwachte 5G-technologie zit er dus pas ten vroegste volgend jaar aan te komen.

Dat is misschien wel te laat, aangezien Verizon en EE dan naar alle waarschijnlijkheid al een succesvol 5G-netwerk zullen hebben uitgebouwd in een aantal grootsteden.

België moet er dus voor zorgen dat het snel alles in het werk stelt om zijn 5G-infrastructuur te optimaliseren en om de wetgeving omtrent de technologie misschien zelfs te versoepelen. Want de bureaucratie kruipt vooruit aan een slakkengangetje, en de technologie is een cheetah.