Exportverbod voor ASML-chipmachines wederom uitgebreid
ASML moet momenteel al een vergunning aanvragen om zijn hypermoderne EUV-machines naar het buitenland te exporteren. In de praktijk betekent dit dat het Nederlandse technologiebedrijf de EUV-machines niet aan Chinese bedrijven mag verkopen. Machines die gebruikmaken van bijvoorbeeld de oudere DUV (Deep Ultra Violet)-lithografietechniek, mocht ASML daarentegen vrij exporteren.
Nederlandse minister voor Buitenlandse Handel Schreinemacher heeft nu aan de Nederlandse regering laten weten dat de exportrestricties voor halfgeleidermachines zijn uitgebreid. Daarmee komt dus een eind aan de periode dat ASML DUV-machines mag verkopen aan Chinese klanten. Wil het bedrijf een DUV-machine naar het buitenland exporteren, dan moet het daar eerst een vergunning voor krijgen. Hoewel niet expliciet wordt genoemd dat export naar Chinese landen wordt stopgezet, is dat wel de uitkomst van deze exportcontrolemaatregelen.
Volgens de Nederlandse overheid zijn de exportrestricties cruciaal om het ‘Nederlands technologisch leiderschap’ te behouden. Bovendien voorkomen de maatregelen dat de export van ASML-machines bijdraagt aan ongewenst eindgebruik, zoals voor militaire doeleinden. Ook benoemt de Nederlandse overheid dat de restricties ‘ongewenste strategische afhankelijkheden’ moeten voorkomen.
‘Strategische afhankelijkheden’
Wat precies onder die strategische afhankelijkheden valt, wordt niet benoemd in de brief. Mogelijk draait het om de onverwacht snelle groei van de Chinese technologische industrie. Daarbij hoopt de Chinese overheid op termijn zich onafhankelijk op te kunnen stellen van Westerse leveranciers. Om zulke doelen zo snel te kunnen behalen, heeft de Chinese overheid baat bij Westerse machines en hun achterliggende technieken.
Hiervoor infiltreerde de Chinese overheid al meermaals het Nederlandse ASML. Na lange tijd bij het bedrijf werkzaam te zijn geweest, proberen de spionnen belangrijke documenten bij het bedrijf weg te nemen. ASML stelde begin dit jaar dat het in 2022 met zo’n infiltrant te maken kreeg. Of en zo ja, welke data die medewerker had gestolen, is niet bekendgemaakt.
Naast het infiltreren van ASML kan de Chinese technologie-industrie de machines ook proberen na te maken. Zulke machines kunnen daarnaast helpen om geavanceerde chips te fabriceren die nodig zijn voor de meer geavanceerde halfgeleidermachines.
Gesprekken op internationaal niveau
Nederland heeft het besluit om de exportrestricties aan te scherpen niet op eigen hand genomen. De Verenigde Staten pleitten al langer voor zulke aangescherpte restricties en onderhandelden daar op internationaal niveau over. Japan was eveneens bij die gesprekken betrokken; ook dat land gaat de strengere exportrestricties hanteren, meldde persbureau Bloomberg eerder dit jaar. Toen bleef het nog bij geruchten – nu zijn de restricties officieel aangekondigd.
ASML verwacht dat de nieuwe exportrestricties geen grootse impact gaan hebben op zijn financiële resultaten. Wanneer de maatregelen precies worden ingesteld is niet bekend. Eerst moet Nederland zijn wetgeving aanpassen op de nieuwe exportrestricties.
