"Confrontatie rond Vista onvermijdelijk"

Na maanden van verbaal opbod schijnen Microsoft en Europees Commissaris voor Concurrentie Neelie Kroes onvermijdelijk af te stevenen op een frontale botsing. Het lijkt zeer onwaarschijnlijk dat Windows Vista in zijn huidige vorm op de Europese markt zal kunnen komen. Hoe is het zover gekomen en wat zijn de gevolgen?

Een verdere escalatie van het conflict is volgens waarnemers onafwendbaar. “Ik zie niet onmiddellijk een andere uitweg”, zegt Filip Tuytschaever, partner bij advocatenkantoor Contrast. “De Europese Commissie is van oordeel dat Microsoft een machtspositie heeft en die positie misbruikt. Daarvoor is een procedureel kader voorzien.” Microsoft, van zijn kant, lijkt op dit moment niet bereid om een ‘gestripte’ versie van Windows Vista uit te brengen. Ook al zou die gestripte versie, Vista E, volgens een geruchtmakende open brief van voormalig Microsoft België topman Bruno Segers, wel klaar staan.

“Dit is eigenlijk een ideologisch conflict, het gaat om twee conflicterende wereldvisies”, zegt Bertold Bär-Bouyssière, partner bij advocatenkantoor DLA Piper. Volgens de ene visie mag een monopolist geen producten bundelen. Volgens de andere is Windows zoals een auto, die toch ook nooit zonder stuurwiel of motor wordt geleverd.

De aanleiding is de onvrede van een aantal softwareleveranciers over nieuwe functies in Windows Vista. Het draait dan hoofdzakelijk rond de ingebouwde beveiligingssoftware (waaronder het Windows Security Center controlescherm, dat niet kan worden uitgeschakeld) en de nieuwe printtechnologie XPS, die concurreert met het PDF-formaat van Adobe. Adobe en Symantec hebben beiden hun beklag gemaakt bij de Europees Commissaris. In 2004 werd Microsoft door de Europese Commissie (na een procedure van vijf jaar) gedwongen om een versie van Windows XP uit te brengen zonder mediaspeler en een boete van 497 miljoen euro te betalen. Als de Commissie vindt dat Microsoft opnieuw aan illegaal bundelen doet, gaat het dus om een herhaald vergrijp dat wellicht harder zal worden aangepakt.

Van een constructieve dialoog tussen Microsoft en Kroes lijkt geen sprake meer te zijn. Microsoft lijkt nu vooral, via de pers, het grote publiek aan zijn kant te willen krijgen, met een studie die moet aantonen dat Vista voor 100.000 jobs zorgt en het argument dat de Europese Commissie de Europeaan wil opschepen met een ‘onveilige’ Vista. Een logische stap, zegt Bertold Bär-Bouyssière: “Misschien hopen ze zo op lange termijn te winnen. Als Microsoft erin slaagt om publiek protest wakker te maken, verliest de Commissie gezicht. En dat is belangrijk voor de toekomst, want Vista is natuurlijk niet het laatste product dat Microsoft uitbrengt.” Een jurist die liever niet genoemd wordt, vind de houding van Kroes achterhaald: “In Amerika beschermt de antitrustwet de concurrentie en de consument, maar niet de concurrerende bedrijven. In Europa probeert de Commissie de kleine concurrent te beschermen, zoals men dat in de VS dertig tot veertig jaar geleden deed.”

Beslissing valt in Luxemburg
Rechters van het Europees Hof in Luxemburg beraadslagen al maanden over het beroep van Microsoft tegen zijn veroordeling uit 2004. Als de rechters vinden dat Microsoft ten onrechte veroordeeld werd voor bundeling in Windows XP, wordt het erg moeilijk voor de Commissie om Vista aan te pakken voor dezelfde inbreuk. De uitspraak wordt begin 2007 verwacht, rond dezelfde tijd dus als Windows Vista – en als een eventuele dwangmaatregel tegen Vista. Die beslissing kan alle kanten opgaan, zeggen specialisten. Maar alvast één jurist gokt op een overwinning voor Kroes: “De rechters zouden de veroordeling uit 2004 misschien kunnen aanpakken voor vormfouten, maar het zou mij verbazen als zij de interpretatie die Kroes aan antritrustregels geeft, zullen in twijfel trekken. Dat is traditioneel niet hun rol.”