De veranderende rol van de database admin

Wereldwijd zijn er 265.000 database administrators die samen 6,6 miljoen databases beheren. In de komende jaren worden er nog meer en nog grotere databases verwacht. Maar er komen geen database administrators bij. De job van de DBA wordt er dus niet gemakkelijker op.

Vijf jaar geleden bestond de dagtaak van de DBA voor een groot stuk uit routinetaken. ‘Een DBA maakte deel uit van een productieomgeving. Hij had een reeks routinetaken die hij moest uitvoeren om de systemen draaiende te houden’, zegt Ronny Kerkhofs, information management brand manager bij IBM. Meer geheugen of meer schijfruimte toekennen, bijvoorbeeld.

Christophe De Zutter (32) heeft een graduaatdiploma informatica en is sinds 9 jaar DBA. Op dit moment leidt hij een team DBA’s bij Belgacom. Bij Belgacom NV staan zo’n 700 databases, zegt De Zutter (en de hele Belgacom groep heeft er nog een hoop meer). Een twaalftal DBA’s moet die allemaal in goede orde houden, wat neerkomt op zo’n 60 databases per persoon. ‘Standaardisering is daarom de succesfactor’, zegt De Zutter.

AUTOMATISERING NODIG
Volgens een intern onderzoek van Oracle, besteedde een DBA in 2001 zo’n 55% van zijn tijd aan de typische onderhoudsfuncties: tuning van de performance en het maken van backups. ‘De grootste klacht die we in die tijd van DBA’s hoorden, was dat het dagelijks beheer te moeilijk was’, zegt Eddy Van Tricht, technology sales consulting manager bij Oracle België.

Dat viel niet meer vol te houden. Er kwamen nieuwe applicaties bij zoals CRM, vaak met hun eigen database met steeds meer klantengegevens. In de toekomst zal een technologie als RFID voor nog veel meer gegevens zorgen. En naast de gestructureerde gegevens, moeten databases – en dus DBA’s – in toenemende mate zorg dragen voor ongestructureerde gegevens, bijvoorbeeld in document management systemen.

De gemiddelde DBA beheert vandaag 25 databases, aldus marktonderzoeker Forrester Research, en heeft in totaal ongeveer één terabyte onder zijn hoede. Die hoeveelheid zal volgens Noel Yuhanna, analist bij Forrester Research, de komende jaren nog fors stijgen. Automatisering van taken als tuning moet dat mogelijk maken, zei Yuhanna op de recente Oracle OpenWorld conferentie in San Francisco. Die trend naar het vergemakkelijken en automatiseren van de routinetaken van de DBA, werd een jaar of vijf geleden voorzichtig ingezet.

ARCHITECTUUR DOORGRONDEN
Dat heeft enig effect op het profiel van de DBA. Ronny Kerkhofs van IBM: ‘Omdat de tools gebruiksvriendelijker zijn, is er een trend om mensen met minder ervaring in dienst te nemen die dan een korte opleiding krijgen.’ Maar die mensen moeten wel in staat zijn om de hele IT-architectuur te doorgronden en de policies voor de database op te stellen. Want ondertussen komen er nieuwe taken en verantwoordelijkheden bij.

Zo is er het groeiende belang van high availability. De database in het weekend offline halen voor een update, is in steeds meer situaties onmogelijk. Bovendien moeten de prestaties op elk moment bepaalde minimumniveaus halen. ‘Wat ik tegenwoordig zie is dat DBA-managers, onder druk van de business, beginnen met service level management toe te passen,’ zegt Eddy Van Tricht van Oracle. De prestaties van de database – en dus van de DBA – worden dan ook constant opgemeten. Voor velen is dat een nieuwe ervaring.

Een derde problematiek is de toenemende complexiteit van de huidige IT-omgevingen. De database is maar één component in een systeem dat kan bestaan uit verschillende applicaties (op maat of pakketten) op verschillende niveaus.

Precies daarom relativeert DBA Christophe De Zutter het nut van automatisering toch een beetje: ‘Wij hopen natuurlijk dat automatisering veel kan oplossen. Maar performanceproblemen hebben meestal te maken met de applicaties.

Slechte code blijft slechte code.’ Bovendien kennen de ontwikkelaars van applicaties steeds minder over de onderliggende databasetechnologie, omdat de nieuwste ontwikkeltools hen daarvan afschermen, zegt De Zutter.

VERSCHUIVENDE TAKEN
Zo verschuift de taak van een DBA. ‘De meerwaarde ligt vandaag eerder in het analyseren, in het voorstellen van verbeteringen’, zegt De Zutter. Dat is één van de redenen waarom de DBA’s bij Belgacom opgesplitst werd in twee teams: het operationele team, dat de systemen in de lucht houdt, en het engineering team onder leiding van De Zutter dat zich met de grote lijnen van het databasebeleid bezig houdt. ‘Die engineeringkant is interessanter, je moet nadenken en met voorstellen voor de dag komen’, zegt De Zutter.

‘De DBA zal zijn kennis moeten verbreden’, beaamt Van Tricht. ‘Hij moet het geheel, end to end, kunnen beheren.’ En hij moet daarvoor samenwerken met de mensen die de toepassingen ontwikkelen, en de mensen die verantwoordelijk zijn voor de applicatieserver.

De rol van de DBA verandert dus met de toenemende automatisering van de basistaken, maar wordt er niet kleiner op. ‘De DBA is in veel opzichten de lijm tussen het applicatieniveau en de fysieke infrastructuur’, vindt De Zutter.