De metamorphose van Andras Istvan Grof
Over de nu zeventigjarige Andy Grove, jarenlang de grote roerganger achter chipsgigant Intel, is eindelijk een belangrijke biografie verschenen. Het is het volumineuze, goed gedocumenteerde verslag van een metamorfose.
Hoeveel mensen weten dat de Amerikaan Andy Grove van geboorte eigenlijk een Hongaar is? Weinig, vermoedelijk. Ook zullen er niet zoveel zijn die beseffen dat het maar weinig heeft gescheeld of deze briljante man was, net zoals een belangrijk deel van zijn familie, tijdens de Tweede Wereldoorlog genadeloos vermoord door de Duitsers.
Of later door de communisten die na WO II in Hongarije huis hielden en er willekeurig intellectuelen oppakten om die vervolgens definitief te laten verdwijnen. Het was trouwens het vermoeden van nakend geweld tegen zijn persoon dat András István Gróf als jonge twintiger ertoe bracht om op gevaar van eigen leven zijn vaderland te ontvluchten, wetende dat als hij tijdens zijn vluchtpoging opgepakt zou worden, hem zonder enige twijfel de kogel wachtte.
De vluchtpoging, die wonder boven wonder slaagde, bracht hem na een lange omzwerving tot in Amerika. Vrijwel zonder middelen van bestaan, al kon hij in Boston terugvallen op familie die hem vooraf was gegaan in zijn vlucht voor het communisme. Op die manier kon de bijzonder veelzijdige, briljante geest Gróf studeren en zijn talenten tot ontwikkeling brengen. Het heeft overigens niet veel gescheeld of Gróf had gekozen voor een baan in de journalistiek, al leek hem dat bij nader inzien toch een net iets te grillig vak. En voorwaar, hij had ook nog voor de literatuur kunnen kiezen, want deze minnaar van opera en bellettrie kan nog verdomd aardig schrijven ook.
Maar vermoord is Gróf niet en ook heeft hij geen carrière gemaakt in de schone letteren. Gróf heeft zich integendeel getransformeerd van een gevangene van het Hongaarse communisme tot de Amerikaan Grove die nu, samen met Bill Gates en Steve Jobs, beschouwd wordt als één van de belangrijkste revolutionairen van de pc-industrie. Grove heeft zich niet enkel tot Amerikaan laten naturaliseren. Als scheikundige heeft hij zich ook laten omturnen tot een manager van formaat. Het zijn niet de legendarische oprichters van Intel, Robert Noyce en Gordon Moore, die Intel in goede banen wisten te leiden. Die prestatie moet integendeel op het conto geschreven worden van employee nummer drie, die de voor Intel zo belangrijke beslissing nam om het bedrijf om te vormen van een belangrijk producent van DRAM-geheugens tot de gigant in computerchips die het bedrijf nu is.
De biografie van Andy Grove is een rijk gestoffeerd verhaal geworden met uitstekend en uiteenlopend bronnenmateriaal, gaande van de jaarverslagen van Intel tot en met de persoonlijke notities die Grove in de loop der jaren van zijn werk bij Intel heeft gemaakt. De biograaf moet ook dankbaar gebruik hebben kunnen maken van de gesprekken die hij met Grove heeft kunnen voeren. De vertrouwensband tussen de biograaf en het onderwerp van diens biografie moet hoe dan ook groot geweest zijn. Grove liet de goede man zelfs snuffelen in zijn familiale fotoalbums.
Levert dat een al te flatterend portret op? Het spreekt haast voor zich dat Tedlow zijn bewondering niet onder stoelen of banken steekt, maar hij is gelukkig ook kritisch. Zo schrijft hij Grove een ‘merkwaardig effectieve agressiviteit’ toe, die soms ‘grenst aan pure wreedheid’. Robert Noyce, de net niet met een Nobelprijs voor fysica bekroonde uitvinder van het geïntegreerde circuit, moet ooit gezegd hebben: ‘Laat je niet overmannen door de geschiedenis. Sta op en doe iets wonderbaarlijks.’ Het is dat advies dat Grove waar gemaakt heeft, lang voordat het hem gegeven werd.
Richard S. Tedlow, Andy Grove, The Life and Times of an American, 568 pagina’s, Uitgeverij Portfolio (Penguin Group), ISBN 1 59184 139 9, € 29,95
