Heeft iemand een zakenmodel voor Web 2.0?
Het Belgian Broadband Platform verzamelde een tiental Belgische sprekers rond het thema “Web 2.0 zal uw manier van zakendoen veranderen.” Web 2.0 is de hele verzameling interactieve websites en online diensten zoals Wikipedia, Linked-in, Google Maps, weblogs, en Youtube. De sprekers waren allemaal beroepshalve bezig met Web 2.0, waardoor het niet verwonderlijk is dat Web 2.0 grote zakelijke kansen wordt toegedicht. Hoe de bedrijven deze kansen moeten grijpen, werd niet duidelijk.
Een succesvolle Web 2.0-toepassing heeft een vast recept volgens Yvo Swinnen, opleidingsdirecteur bij Telindus: “Men geeft een technologie of dienst gratis weg en het publiek geeft waardevollere toepassingen terug. Wikipedia geeft het publiek bijvoorbeeld controle over de inhoud van hun online encyclopedie. In ruil krijgen ze massa’s teksten die door een grote groep geredigeerd wordt.” Volgens Swinnen moeten Belgische softwarehuizen eens nadenken of ze geen software van waarde in huis hebben en of ze die niet kunnen openstellen in ruil voor iets wat voor hen van grotere waarde is. Ook telecombedrijven moeten zich volgens hem eens bezinnen: “Ze kunnen hun communicatiekanalen goedkoper maken en diensten aanbieden waarop ze dan hun geld verdienen.”
Goede ideeën zijn één zaak, een rendabele onderneming opzetten is een andere. De keuze aan zakenmodellen voor Web 2.0 blijkt beperkt. “Advertentie en verkoop zijn de twee belangrijkste businessmodellen op het internet,” zegt Dirk De Grooff, “de virtuele verkoopskanalen zie ik nog groeien. Ik denk dat er in de toekomst weinig dingen zullen blijven die niet via het internet kunnen gekocht worden.”
Ook Yvo Swinnen geeft aan dat bedrijfsmodellen vaak nog een vraagstuk zijn: “Bedrijven kunnen dan wel op een disruptieve en innovatieve manier op de markt komen. Maar vroeg of laat moeten ze ergens geld vinden. Daarvoor zullen ze buiten de traditionele zakenmodellen moeten denken. Web 2.0 vraagt een hele andere mindset, terwijl nog veel CEO’s blijven vasthouden aan oude gewoontes.”
Promotie is de bekendste zakelijke toepassing van Web 2.0, denk maar aan de 3D-wereld Second Life waarin grote ondernemingen virtuele paviljoenen zetten. Toch zijn er originelere mogelijkheden. “In de parfumeriesector betrekt Estée Lauder via Web 2.0 de distributie in de ontwikkeling van een nieuw parfum,” zegt Dirk De Grooff, “De distributeurs krijgen het gevoel dat het ook voor een deel hun parfum is. Gevolg is dat het parfum een strategische plaats in de winkel krijgt.”
Het wordt wel stilaan duidelijk dat Web 2.0 gedomineerd wordt door een beperkt aantal grote spelers zoals Google, Yahoo en Amazon. Als een kleine pionier succesvol wordt, kopen ze die telkens op. Zo bleek recent nog maar eens toen Google die videosite Youtube kocht. De consolidatie in webbedrijven is ook Dirk De Grooff, professor communicatietechnologie aan de KULeuven, niet ontgaan: “Consolidatie brengt het risico van een oligopolie met zich mee. De aanbieders gaan zich beperken tot enkele grote spelers. Dat is geen probleem waar alleen Web 2.0 mee kampt, maar het hele internet.” Volgens Dirk De Grooff hoeft deze consolidatie helemaal geen onoverkomelijk probleem te zijn: “Iedereen kan ondernemen op het internet en de daarbij horende investering is bijna nihil. Daardoor zullen er altijd nieuwe spelers blijven opduiken.” Al is het nog maar de vraag of die pioniers lang onafhankelijk zullen blijven bestaan. Er is immers de kans dat ook zij opgekocht zullen worden door één van de huidige grote internetbedrijven.
Het kan gênant worden
Web 2.0 houdt ook risico’s in. Het grootste gevaar dat professor De Grooff ziet, is de bedreiging van de privacy: “Met Web 2.0 wordt het surfgedrag gedetecteerd en krijgt de aanbieder van de online diensten ook een inkijk in het persoonlijke leven. Er is maar weinig nodig om van detectie van gedrag op het internet naar een big brother situatie te gaan. En dan wordt het nog erger dan met een camera, want die kan je nog ontlopen. Surfgedrag is helemaal niet te verbergen.”
Niet alleen personen geven veel informatie van zichzelf vrij op het internet. Ook bedrijven moeten zich zorgen maken. “Informatie lekken is veel makkelijker dan vroeger,” zegt De Grooff, ” hoe meer de informele communicatie tussen bedrijven toeneemt, hoe groter de kans dat werknemers lekken. Ze lekken vaak zelfs zonder ze het zelf weten.”
Het is soms zelfs de bedoeling van een Web 2.0-aanbieder om klokkenluiders een forum te geven. De site Wikileaks heeft als doel om een ongecensureerd forum te zijn voor het anoniem lekken en analyseren van documenten. De makers willen op hun site voornamelijk gevoelige overheidsinformatie, gênante bedrijfsdocumenten of documenten die wandaden blootleggen. De site zou normaal starten in februari of maart 2007.
