"Met belang van IT groeit ook belang van testers"

Bij steeds meer bedrijven is de core business afhankelijk van IT: tickets moeten online besteld worden, bankzaken regel je via een site en heel het netwerk van de telecomoperator valt terug op IT. Fouten in de IT worden dus hard afgestraft met een verlies van inkomsten, klanten wiens vertrouwen kwijt raakt of imagoverlies. Wim Demey, testspecialist bij Sogeti, oordeelt dan ook dat het belang van testen mee is gegroeid met het belang van IT in zakelijke omgevingen.

IT Professional: Is testen eigenlijk wel belangrijk? We zien dat het vaak achteraan het ontwikkelproces komt, waardoor er vaak op beknibbeld wordt.
Wim Demey: We merken dat de eisen voor informatica steeds hoger worden. Kijk maar naar websites. Als die niet snel laden, haken surfers gewoon af. Bedrijven die diensten aanbieden via het web kunnen zwaar imagoverlies oplopen als er iets niet werkt. Ook is er kans op financiële verliezen. Denk maar eens aan een telecomoperator wiens netwerk platligt door een bug. Die operator loopt miljoenen euro mis.

De meeste bedrijven kennen het nut van testen, maar nog niet alle bedrijven kunnen op een gestructureerde manier met tests omgaan. Vooral grote bedrijven hebben vaak een testafdeling met een eigen testmethodologie. In België zijn alle grote spelers in de bank- en telecomsector ermee bezig. Bij de kleinere bedrijven zien we vaker een pragmatische aanpak die niet altijd gestructureerd is. En dan zijn er ook bedrijven die zich niets aantrekken van testing zolang er in de productie niets mis loopt. Als er toch wat misgaat is het dan te laat.

Wat met SOA? Verandert dat veel aan het testproces?
Service oriented architectures vragen een heel andere benadering van testen. De tests worden veel technischer, want we moeten de XML-bestanden zelf gaan analyseren. Traditioneel worden de meeste tests uitgevoerd op grafische interfaces, wat zeer visuele tests zijn. Met SOA moet men meer naar de bestanden zelf kijken.

Een gevolg is dat de testers meer technische kennis nodig hebben. Traditioneel zijn testers mensen zonder IT-achtergrond, waaronder psychologen en pedagogen. Zij konden zonder IT-kennis de job goed doen. Maar zelf merk ik dat door de complexiteit van de technologie een basisinzicht in IT belangrijker wordt. Voor loadtesting bijvoorbeeld moet men ook al kennis hebben van netwerken en van applicatiearchitecturen.

Op dit ogenblik hebben onze Nederlandse collega’s vaker met service oriented architecture te maken. Bij ons SOA nog niet zo ver gevorderd.

Wordt de testprocedure nu meer uitbesteed dan vroeger?
Outsourcing van testing is een trend die we bij grotere bedrijven zien. Zij gaan op zoek naar afgebakende gehelen om uit te besteden. Maar omdat testing nu steeds meer verweven zit in het ontwikkelproces, is het altijd een moeilijke oefening om een mooi afgescheiden geheel aan een derde partij over te leveren.

Bij agile ontwikkeling zal het bijvoorbeeld erg moeilijk zijn om de tests over te laten aan een derde. Men zou dan al heel duidelijk opleveringsdata moeten afspreken, maar dat is voor geen van de partijen een eenvoudige oefening. Outsourcing van testen werkt het beste in omgevingen waar volgens een klassiek watervalmodel wordt ontwikkeld.

Is het imago van testers verbeterd tegenover vroeger?
Testen wordt nu ook meer en meer als een specialiteit beschouwd. Dat zie je ook aan de jobadvertenties. Daar waar tien jaar geleden iedereen nog kon testen als nevenactiviteit, worden nu echt professionele mensen gezocht die niets anders doen. Het contact met de ontwikkelaars is ook veranderd. Vroeger werden we gezien als de controleurs, de politieagent die niets van IT kennen. Nu onderkennen de ontwikkelaars de toegevoegde waarde van testing. De ontwikkelaars testen zelf, maar ze weten dat er nog een test achter komt. Soms zie je dan wel dat ontwikkelaars erop vertrouwen dat er een testploeg nakomt, en sturen ze te snel code door.

Sogeti heeft TMAP als testprocedure. Kan zo’n procedure wel sluitend zijn?
TMAP pretendeert niet foutloos te zijn. In principe ben je nooit klaar met testen, je kan altijd verder gaan. TMAP biedt alleen handvaten en een strategie aan om binnen de beperkingen van tijd en middelen het meest efficiënt te testen. Maar wij pretenderen geen 100% foutloosheid als we getest hebben. Toch is met een gestructureerde testmethode de kans vrij hoog om mogelijke fouten te vinden.

Wordt er dan nog veel ongestructureerd getest?
We zien dat nog vaak gebeuren. Meestal zie je dan mensen die al lang meedraaien die een manier van werken hebben, gebaseerd op hun ervaring. De tests zitten dan gewoon in hun hoofd en zijn nergens beschreven. Daardoor kunnen die medewerkers hun tests niet documenteren en bijgevolg kunnen hun collega’s de tests niet zelf uitvoeren. Zo heb ik al een geval gezien waarbij een tester op verlof was en de rest niet kon verder testen.

Het opstellen van documentatie zien ze als tijdsverlies. Maar testen is meer dan tests uitvoeren. Het is ook plannen, voorbereiden en strategie opstellen.