Bloggen bij de overheid: vrijheid, blijheid?
Geert Mareels is naast de baas van de Vlaams e-governmentcel Corve ook een van de zeldzame topambtenaren met een eigen weblog. Een plek waar hij schrijft over zijn persoonlijke aspiraties (een roman publiceren), tegenslagen (een recente homejacking) en zijn job bij de Vlaamse overheidscel voor e-government. Vooral over dat laatste onderwerp komt hij geregeld scherp uit de hoek.
Mareels reageert eventjes verrast wanneer we hem op zijn blogactiviteit aanspreken, maar barst daarna meteen in lachen uit: ‘Dan weet je ook waarom ik niet bereikbaar was op mijn gsm.’ Voorafgaand aan het telefonisch interview (zie interview hiernaast, red.) e-mailde Mareels naar de redactie dat hij ‘door omstandigheden’ geen gsm ter beschikking had.
En inderdaad, een echte verrassing was dit niet: wie Mareels’ weblog in de gaten houdt, had in zijn laatste blogbericht gelezen hoe bij een thuisdiefstal, naast zijn wagen en twee laptops, ook zijn mobieltje was gestolen. Voor alle duidelijkheid: de weblog van de Vlaamse e-gov-manager reikt veel verder dan een bundeling persoonlijke beslommeringen. Zo lees je er geregeld bedenkingen bij de werking van de Vlaamse overheid, zoals zijn onverbloemde kritiek op het ‘Beter Bestuurlijk Beleid’.
(Vlaanderen startte eind jaren negentig met haar Beter Bestuurlijk Beleid (BBB): een grote modernisering van de administratie, red.) Een kritiek die Mareels ook in het politiek tijdschrift Sampol publiceerde. ‘Al is het een zeer aangename verrassing om vast te stellen dat de grootste en meest zelfstandige Agentschappen ondertussen onze beste klanten zijn’, nuanceert Mareels aan de telefoon, ‘Zij zouden in principe hun e-governmentprojecten helemaal autonoom kunnen doen, maar gelukkig hebben ze de meerwaarde van het Magda-platform gezien.’
DEONTOLOGIE
Maar hoe vrij zijn ambtenaren eigenlijk bij het uiten van hun online kritieken? ‘De deontologische code voorziet uitdrukkelijk dat dergelijke initiatieven mogen’, gelooft Mareels, die er aan toevoegt dat hij de bewuste passage uit de code (zie kader) ook al op zijn eigen weblog publiceerde: ‘Voor het geval de leden van mijn hiërarchie eraan twijfelen.’ Want dat de overheid meeleest, kan niemand echt verbazen. Na wat aandringen bekent Mareels dan ook dat hij ooit al eens werd aangesproken op zijn persoonlijke uitlatingen: ‘Al gebeurde dat zowel in positieve als in negatieve zin.’
Voorlopig hebben nog maar weinig topambtenaren de blogmicrobe te pakken. Bij de Vlaamse overheid is er naast de blog van Geert Mareels ook die van Fons Leroy, hoofd van de VDAB, waarop elke maand een stukje over arbeidsmarktbeleid verschijnt. Op federaal niveau is er de persoonlijke blog van Bart Van Herreweghe, internetcommunicatie-expert van de FOD Kanselarij van de Eerste Minister. In Wallonië lijken topambtenaren veel minder enthousiast. Volgens Eeasi-Wal (de Waalse tegenhanger van Corve, red.) is er geen enkele Waalse topambtenaar met een persoonlijke blog.
HET SPREEKRECHT VAN EEN VLAAMSE AMBTENAAR
Een omzendbrief uit 2006 stelt dat Vlaamse ambtenaren alle vrijheid hebben om in eigen naam te spreken. Zo is een ambtenaar als privépersoon tegenover derden volledig vrij om te publiceren, een voordracht te houden of op een andere manier derden te informeren over de domeinen waarin hij als ambtenaar ervaring heeft opgebouwd. Als privé-persoon mag een ambtenaar ook zijn politieke overtuiging uiten of kritiek geven op de overheid.
