“Grote spelers moeten Mozilla volgen”

Na zijn speech op de Fosdem-beurs maakte Mozilla’s directeur Mark Surman tijd voor een gesprek met onze collega’s van ZDNet. Zij vroegen hem hoe Mozilla naar nieuwe inkomsten zoekt, wat openbron voor het mobiele web betekent en hoe Mozilla standhoudt tussen andere technologiebedrijven.

Het feit dat de Mozilla Foundation een non-profitorganisatie is, brengt ons onmiddellijk bij de vraag hoe de organisatie inkomsten vergaart. Traditiegetrouw gebeurt dat met donaties en door samenwerking met Google, maar Surman houdt zeker in de gaten wat er zit aan te komen.

“Als je eens terugblikt en gratis software breder bekijkt, dan zie je dat succesvolle individuele softwareprojecten gemaakt worden met goede kwaliteit en hard werk, maar ook met veel geluk. Er is geen vast patroon voor succes bij gratis software. Dat geldt ook zo voor de inkomsten. Je wordt verrast door het succes en de inkomsten.

“We hadden bijvoorbeeld niet verwacht dat we geld konden halen uit zoekmachines, maar we moeten wel zorgen dat we op lange termijn kunnen blijven werken. Dus iets wat Mozilla momenteel zeker doet, is kijken naar nieuwe zakenmodellen. Op die manier zitten we eigenlijk bijna in dezelfde situatie als in 2003 en 2004.“

ZDNet: U zoekt dus naar iets nieuws?
Surman: “Ja, maar je weet niet precies wat gaat werken. Het was een totale verrassing dat er zoveel inkomsten zouden komen uit de zoekfunctie. We proberen nu opnieuw verder te kijken, maar we kunnen niet zomaar zeggen ‘dat is het’. Vroeger dacht men bijvoorbeeld dat Linux het niet tot buiten de zakelijke markt zou schoppen. En toen verschenen de minilaptops, waarbij de fabrikanten ontwikkelaars betalen voor hun software. Mozilla en ook andere organisaties proberen dus te kijken naar wat er allemaal zit aan te komen.“

Zit Mozilla niet in een gevaarlijke positie? Jullie zijn invloedrijk en in dat opzicht groot, maar tegelijk zit de organisatie tussen grootmachten als Microsoft en Google, dat tegelijk ook een partner is.
“Wel (lachend), we zitten hier nu. Ik vind dat het eigenlijk een heel creatieve positie is geweest tot nu toe. We hebben getoond dat een kleine speler zeer ‘verstorend’ kan zijn, omdat het zo’n hefboom heeft op de markt. Je kunt effectief de markt bewegen, en dat dwingt de grote spelers om te volgen. Het is dus eigenlijk een boodschap voor Mozilla om in die tussenpositie te blijven en ervoor te zorgen dat je gebaseerd blijft op bepaalde waarden.“

“Normaal bemachtig je met zo’n kleine organisatie niet zo’n marktaandeel [voor Firefox] ten opzichte van bedrijven zoals Microsoft, Apple of Google. Dat hebben we zeker te danken aan het internet, maar ook aan de waarden en de filosofie van openbron software. Daardoor hebben we een grote gemeenschap.

“Als je er dan eenmaal bent, ben je niet meer de underdog, maar zet je eigenlijk het ritme voor de grotere spelers. Want ook al hebben ze meer marktaandeel, ze moeten volgen.“

Dus anderen moeten een inhaalbeweging maken?
“Ze moeten inhalen voor Javascript. Maar stel bijvoorbeeld dat twintig procent van de mensen alleen een webbrowser zou hebben die op basis van de standaarden werd gebouwd. Dan kun je geen banksites bouwen die werken op een bepaald gesloten ActiveX-gedoe. We hebben dus dat stukje marktaandeel nodig om iets in beweging te brengen. Dus ik denk dat die positie zeer goed is.“

Mozilla staat vooral bekend om Firefox. Ziet u voor andere producten zoals Thunderbird of de mobiele versie van Firefox hetzelfde potentieel?
“Het is zeker ons doel. We zitten in dezelfde situatie als destijds met Firefox. Niemand wist of Firefox zou slagen, maar iedereen was het erover eens dat we een geweldige browser wilden maken. Ik geloof dat er bij de mobiele branche en voor Thunderbird dezelfde sfeer heerst. Of dat slaagt, zal afhangen van geluk en de complexiteit van de markt.“

Is het niet nodig om een heel grote naam, zoals Google of Apple, te hebben om het grote publiek te bereiken?
"Zeker in de mobiele wereld, maar ook op de desktop. Het is min of meer hetzelfde antwoord als bij de positie van Mozilla tussen grote spelers. Het ecosysteem van al die grote spelers is ook belangrijk. Het goede nieuws is dat een hoop van hen, zoals Google en Nokia, de dingen op een open manier doen. Iets wat Mozilla dan ook moet doen, is een alliantie maken met grote en kleine spelers die onze visie en waarden voor producten delen.“

U bent ook begaan met mobiele software. Komt er een mobiele versie van Thunderbird?
“Niet meteen. Mozilla heeft brede doelstellingen voor 2010. Een brede mobiele internetervaring met veel openheid omvat dat zeker, maar de timing speelt wel mee. Thunderbird 3 is nu de eerste prioriteit, en het mobiele [internet] zal daarna wel volgen, denk ik. Firefox zit nu in een goede positie op de desktop en we werken aan verbeteringen, die er met versie 3.1 ook zullen zijn. Maar tegelijkertijd is er ook voldoende ruimte om te concentreren op het mobiele.“

U was tijdens uw speech vol lof over open mobiele toestellen die bijvoorbeeld draaien op Android en Nokia’s QT. Denkt u dat die toestellen een kans maken?
“Ik hoop het zeker, maar het is moeilijk op de mobiele markt. Veel moeilijker dan op de desktop. Maar ik denk wel dat het feit dat Nokia en Google het op de markt hebben gezet, betekent dat kleinere spelers gemakkelijker die markt kunnen betreden. Iedereen kan een applicatie maken.

“Een Australisch bedrijf wil bijvoorbeeld een BlackBerry-achtige Android-telefoon maken. Nog geen jaar geleden was het ondenkbaar dat een kleine onbekende speler zo kon instappen. Ik hoop dat dat zeker één ding is dat open software heeft gerealiseerd: lagere kosten, zodat kleine innovatieve spelers kunnen beginnen.“