Waarheid of mythe: laserprinters veroorzaken kanker

Enkele jaren geleden was er heel wat commotie over de uitstoot van laserprinters en over het feit dat die kanker zou kunnen veroorzaken. Blijf je beter uit de buurt als je laserprinter aan het afdrukken is?

Volgens een Australisch rapport dat in 2007 in het blad Environmental Science & Technology verscheen, is de luchtkwaliteit in kantoren vaak slechter dan op straat. Deze studie vergeleek de luchtkwaliteit in kantoorruimtes met een gesloten airconditioningssysteem met die van de omliggende stadsomgeving.

Fijn stof
Een eerste verrassende vaststelling was dat in een onderzocht gebouw in het Australische Brisbane veel hogere niveaus van fijn stof werden gemeten dan erbuiten. Na eerst een aantal andere potentiële stofbronnen te hebben onderzocht, kwamen de onderzoekers uit bij de laserprinters, die verantwoordelijk bleken voor vijf keer meer fijn stof in de lucht.

Verontrustend nieuws, want heel fijne roetdeeltjes kunnen zich nestelen in longen en zijn gelinkt aan bepaalde vormen van kanker. Het gezondheidseffect van sommige printermodellen zou even groot zijn als wanneer je naast een roker zou staan.

Grote verschillen
Tussen de 62 aanwezige printers ontdekten de onderzoekers evenwel grote verschillen. Zo stootte meer dan de helft van printers helemaal geen fijn stof uit. Zeventien toestellen bleken wel grote producenten van kleine stofdelen. De resterende acht printers vormden de middenmoot. Ook het feit dat verschillende exemplaren van hetzelfde printermodel heel uiteenlopend scoorden, verraste de onderzoekers.

Mogelijke factoren die hierbij een rol spelen, zijn het type printer, de leeftijd van de tonercartridge (nieuwe toners vervuilen meer), en de aard van de printopdracht. De uitstoot ligt immers hoger bij afdrukken van grafiek. Eén meetresultaat, een model met een hoge uitstoot dat uitgerust met een nieuwe cartridge een grafisch document afdrukte, kon vergeleken worden met een meting in een huis waar gerookt werd. De auteurs trokken echter geen conclusies over het mogelijk gezondheidsrisico dat deze verhoogde concentratie vertegenwoordigde.

Uit een aanvullend Duits onderzoek door het Fraunhofer Wilhelm Klauditz Institut blijkt echter dat laserprinters haast geen vaste tonerdeeltjes uitstoten die zich in de longen kunnen ophopen, maar ultrafijne vluchtige deeltjes.

Deze deeltjes ontstaan wanneer de ontwikkeleenheid het papier en de toner verhit, zodat de toner samensmelt met het papier. Gelijkaardige vluchtige stoffen zijn aanwezig in duizenden producten zoals verf, oplosmiddelen, reinigingsproducten, lijm, bouwmaterialen en zelfs markeerstiften.

Volgens deze studie worden bij het roosteren van een boterham evenveel van deze vluchtige stoffen uitgestoten. Nog volgens deze studie heeft het plaatsen van een filter op de uitlaat van het toestel weinig nut. De ultrafijne deeltjes worden immers niet enkel langs de ventilatieopeningen uitgestoten, maar ontsnappen door alle mogelijke gaten, zoals de papierlade, uit de printer.

Conclusie
Kortom: het is wellicht geen goed idee om dagelijks aan de ventilatieopeningen van je laserprinter te gaan snuiven. De uitstoot van een laserprinter blijkt echter grotendeels uit vluchtige stoffen te bestaan.

Met de uitstoot van fijn stof valt het dus nogal mee. Ook deze vluchtige stoffen kunnen echter een gezondheidsrisico inhouden. Een goed geventileerde kantoorruimte is dan ook niet onverstandig. Beter nog is het om printers die vaak gebruikt worden voor grote printopdrachten op te stellen in een aparte ruimte.