Preview: Windows Server 2012

Op 4 september komt de nieuwste versie van Microsofts serverbesturingssysteem uit. Net als Windows 8 belooft dit geen simpele evolutie maar eerder een hele revolutie van het datacenter en serverparkbeheer te worden.

De lijst van nieuwe features is nog nooit zo lang geweest. Sommige daarvan zijn zelfs voor kleinere KMO"s bruikbaar. Een klein overzicht.

Zwart scherm
Het eerste wat opvalt, is een voorbeeld van de weg die Microsoft wil inslaan met de standaard installatie-optie. Als u zonder nadenken de installatiewizard volgt, eindigt u met onderstaand zwart scherm.

Windows Server 2012 wordt namelijk standaard zónder grafische interface geïnstalleerd. De voordelen zijn bekend vanuit het unix-wereldje: minder schijfruimte (5,5GB vs 8,5GB) en geheugen nodig, snellere installatie, eenvoudiger beheer, stabieler en veiliger.

Het beheer gebeurt op afstand, vanaf Windows 8 (met de gratis RSAT-tools) of vanaf een met GUI geïnstalleerde Server 2012: dit is het concept dat Microsoft voor ogen heeft. Alle servers op afstand bediend vanuit één overzichtelijke interface.

Windows Server 2012 zonder grafische interface

Uiteindelijk zijn er 4 manieren om Windows Server 2012 te gebruiken: Core installatie (zie boven), minimale serverinterface, standaardinterface (zoals in de vorige Serverversies) en Desktop Experience.

Bij de Desktop Experience, die ook bestond in eerdere versies, worden dingen als het geluidssysteem en schermbeveiliging ook geïnstalleerd.
De minimale serverinterface lijkt sterk op de Core-installatie, maar met de toevoeging van de Server Manager. De enige tool die op servers meestal echt nodig is.

Via de drie opties kies je hoeveel GUI je op je server wilt.

De Server Manager van Windows Server 2012

Verder ziet alles eruit zoals een vereenvoudigde Windows 8; en dat is inclusief het vernieuwde startmenu. Inderdaad, ook bij Windows Server 2012 komt de Windows 8 Style-interface terug. Al kunnen er geen apps worden geïnstalleerd en start alle software dus in de desktop omgeving. Ook Windows Live-accounts zijn standaard niet
mogelijk.

Jawel, ook Windows Server 2012 heeft een full screen startmenu. Er is echter geen Store, zelfs Internet Explorer start in de desktop omgeving.

Vereenvoudiging
Microsoft voert in al zijn producten een vereenvoudiging door wat betreft het aantal edities en licenties. Van Windows 8 zijn er slechts 4 edities (inclusief de ARM-versie) en ook voor de Windows Server 2012 zijn er maar 4 versies: Twee lichte versies (Foundation & Essentials) die vooral in prijs en aantal gebruikers verschillen en twee zwaardere versies (Standard & Datacenter) die per processor en CAL (Client Access License) worden betaald.

Vooral de beslissing om hiermee de ontwikkeling van alle andere serverproducten te staken zal bepaalde integrators zeer droevig maken: Windows Home Server, Small Business Server, Windows Web Server, Windows Storage Server en HPC Server houden allemaal op te bestaan.

Eindelijk nieuw bestandssysteem
In alle stilte heeft Microsoft een nieuw bestandssysteem gelanceerd: ReFS. ReFS staat voor Resilient File System (elastisch, herstellend). ReFS is compatibel met NTFS, maar er zijn extra features voor foutdetectie en schaalbaarheid. Dit zorgt ervoor dat dit bestandssysteem eigenlijk in slechts vrij uitzonderlijke omstandigheden écht bruikbaar is, bijvoorbeeld bij grote, schaalbare volumes met bij voorkeur SQL Server databestanden.

Uiteraard zijn ook de maxima opgetrokken: volumes tot 1 Yottabyte (1000 miljard Terrabyte) en bestanden zo groot als 16 Exabyte (16000 Terrabyte).

Er zijn echter nog een aantal dingen die op dit moment niet mogelijk zijn met ReFS: je kan er geen OS van opstarten, het werkt niet op verwisselbare media en quota, hard-links of data compressie kunnen niet worden gebruikt. Bovendien kan Windows 8 ReFS zelfs (nog) niet lezen.
Dit alles verklaart wellicht waarom voorlopig weinig ruchtbaarheid aan ReFS wordt gegeven.

ReFS is aanwezig in de server-GUI.

Bij Windows 8 wordt er wel een vriendelijke boodschap gegeven indien een ReFS volume wordt gevonden

Overige storage-features
Naast ReFS zijn er enkele nieuwe opslag mogelijkheden die wel degelijk meteen bruikbaar zijn, bijvoorbeeld Storage Spaces.

Storage Spaces is de opvolger van de reeds gekende dynamische volumes en zijn ook beschikbaar bij Windows 8 (genaamd Opslagruimten). Het is echter robuuster, flexibeler en uitgebreider opgebouwd.

Je kan een volume aanmaken over verschillende schijven heen en dat mogen SATA, IDE en SAS schijven door elkaar zijn (zelfs via USB). Deze moeten echter wel groter dan 10GB zijn.

Je kiest welke schijven in de storage pool mogen, zelfs hot spares zijn mogelijk.

Wat Storage Spaces doet, is eigenlijk de opslag "virtualiseren". Dit betekent dat wat je ziet aan beschikbare ruimte, niet overeenkomt met de écht beschikbare opslagruimte.

Het begint met een Storage Pool die een aantal harde schijven beheert. Binnen die Storage Pool kun je dan virtuele schijven aanmaken met een bepaalde layout: Simple (vergelijkbaar met Striping, RAID0), Mirror (vergelijkbaar met RAID1) of Parity (vergelijkbaar met RAID5). Je kunt kiezen voor een Fixed schijf waarbij je de maximale capaciteit als limiet instelt. De andere optie is Thin waarbij er geen fysieke limiet staat op de grootte van de virtuele schijf: tot 63TB. Je maakt ten slotte op een virtuele schijf een NTFS of ReFS volume aan.

Volumes aanmaken met Storage Spaces kan indrukwekkende vormen aannemen.

Als je kiest voor een Thin schijf is er natuurlijk kans dat je ruimte op raakt voor de gebruiker dit merkt, Windows geeft echter tijdig een waarschuwing dat er plaats tekort dreigt te zijn, de oplossing is simpel: voeg een extra schijf toe aan de Storage Pool en Windows zal de totale ruimte automatisch verhogen. Je kunt ook schijven uit de Pool verwijderen waardoor in de toekomst het vernieuwen van schijven behoorlijk transparant kan verlopen. Schijven hoeven niet even groot te zijn, Windows regelt alles.

Het leuke aan Storage Spaces is de flexibiliteit; als je voor een Parity of Mirror schijf kiest mag je gelijk wanneer één schijf uittrekken zonder dat alles faalt. Hem daarna terugsteken (mag zelfs andere USB poort zijn) zal ervoor zorgen dat hij terug synchroniseert en alles terug veilig is.

Andere nieuwe opslagfeatures zijn bijvoorbeeld data deduplication (datablokken die dubbel staan worden slechts éénmaal bewaard) en een snellere chkdsk: deze wordt nu uitgevoerd terwijl je erop werkt en de eventuele herstellingen gebeuren op de achtergrond.

Tot slot een gouden tip (ook voor Windows 8): de meest gebruikte admin-tools zijn terug te vinden in een rudimentair startmenu dat op te roepen is via de sneltoets Win + x. Heel handig vooral voor een snelle command prompt (met administrator rechten).

Er is veel over nagedacht en het aantal features in deze versie van Windows Server is adembenemend hoog. In een volgend artikel gaan we, onder andere, dieper in op hét paradepaardje van deze nieuwe lichting besturingssystemen: Hyper-V 2012.