De manager als artiest: welke artistieke kwaliteiten primeren?
Vergelijkingen tussen leiderschap en kunst doen al langer dan vandaag de ronde. Maar wat als we nog één stap verder gaan, en leiderschap zelf als kunst verheffen? Welke artistieke kwaliteiten moeten dan primeren?
Michael O’Malley, journalist van het businessblad Harvard Business Review waagde zich aan de oefening. Hij vertrekt van de vaststelling dat heel wat van de kenmerken die grote artiesten onderscheiden van de middelmatige, ook het verschil maken tussen een groot en een gemiddeld leider. “De beste leiders en artiesten bieden ons een perspectief op onze sociale toestand (goed of slecht) en een beter begrip van de wereld, onszelf en onze keuzes”, aldus Michael O’Malley, “Leiderschap en kunst zorgen beiden voor meer sociale ontmoetingen. En ze kunnen ons leven veranderen op een manier die vergelijkbaar is met een grote golf in je gezicht: even ingrijpend en even verkwikkend.”
Bovenstaande uitleg is zelf nogal artistiek geïnspireerd, maar gelukkig biedt O’Malley ook enkele concrete criteria waaraan u de artistieke capaciteiten van uw leider(schap) kunt aftoetsen.
- Doelgerichtheid. Een echte leider weet waar hij naartoe wil, meestal veel verder dan de gemiddelde manager, en laat zich daarop afrekenen.
- Focus. Door bepaalde elementen van de business extra te belichten en andere minder, toont zij iedereen wat belangrijk is en wat slechts een randgegeven.
- Talent. Toont de leider virtuositeit in het begrijpen van mensen, van de organisatie, en van hoe je dingen gedaan kunt krijgen?
- Vorm. Wordt alle communicatie en structuur en regelgeving in en rond het bedrijf geïntegreerd in een coherent geheel?
- Overstijging. Slaagt de leider erin om met minder evidente maar des te boeiendere boodschappen zinvolle betekenis te geven aan het geheel, in plaats van zich te beperken tot eenvoudige richtlijnen en strikte feiten?
- Verbeeldingskracht. Verlaat de leider de platgetreden denkpistes om tot een nieuw niveau van begrip of bewustzijn te komen?
- Authenticiteit. Heeft de leider een unieke stijl, die – niet onbelangrijk – een eerlijke weergave is van haar persoonlijkheid en overtuiging?
- Stimulerend. Biedt de leider complexe en uitdagende informatie die intellectuele inspanning en de verbeeldingskracht stimuleert?
- Plezier. Zorgt de leider voor emotioneel verrijkende ervaringen die worden gedeeld door leden van een groep, waardoor er sterkere banden worden gesmeed en mensen zichzelf beter kunnen ontplooien?
- Zingeving. Zorgt de leider voor persoonlijke reflectie over wie men is, wat van tel is, wat cultureel waardevol is, en wat mogelijk is?
- Context. Zijn de daden van de leider in lijn met gangbare praktijken en verwachtingen en normen, en communiceert hij in een verstaanbare en gepaste stijl?
- Kritiek. Staat de leider open voor discussie en feedback van anderen over hoe goed zij gepresteerd heeft en hoeveel waardering ze hiervoor al dan niet verdient?
Zoals u merkt, ontbreken hier de typische criteria waarop een manager wordt afgerekend: kostcontrole, productiviteit, resultaatgericht. Een bewuste keuze, aldus O’Malley: “Zo kunnen we de leiders onderscheiden van de genadeloze kostenbespaarders die het bedrijf over een periode van drie jaar wel immense winsten kan opleveren maar tegelijk een woestenij achterlaten waaruit alle energie en enthousiasme is weggevloeid” De conclusie is duidelijk, aldus O’Malley: winst maken is geen kunst, een echte leider zijn is dat wel.
