Privacywaakhond legt Clearview recordboete op voor gezichtsdatabase

Het Amerikaanse gezichtsherkenningsbedrijf Clearview AI is de afgelopen jaren meerdere keren in opspraak gekomen. In 2020 lekte een klantenlijst van het bedrijf uit, waaruit bleek dat de software ook in België en Nederland werd gebruikt door politiediensten. Bekend is dat de Belgische Federale Politie de software tot en met februari 2020 onder een proeflicentie gebruikte, en dat er 78 zoekopdrachten zijn uitgevoerd, die echter niets opleverden.

De politiedienst doorzocht daarbij illegaal verzamelde foto’s, zo oordeelt nu ook de Autoriteit Persoonsgegevens. Volgens de privacywaakhond heeft het Amerikaanse bedrijf op onrechtmatige wijze foto’s van miljarden mensen verzameld en gebruikt voor gezichtsherkenning. Er wordt vermoed dat Clearview AI ook foto’s van inwoners van de Europese Unie heeft opgeslagen in zijn database, zonder toestemming te vragen aan degenen die op de foto staan.

Hoewel het niet zeker is dat er foto’s van Europeanen in de database staan, durft de AP dit wel met enige zekerheid te stellen. Clearview zegt dat zijn database meer dan 30 miljard foto’s bevat, wat het aannemelijk maakt dat ook Europese burgers daarin zijn opgenomen. “Staat er een foto van jou op internet, en voor wie geldt dat niet? Dan kun je in de database van Clearview terechtkomen en worden gevolgd,” aldus de privacywaakhond.

Boete van 30,5 miljoen euro

Clearview zou onder meer foto’s van socialemediaplatformen verzamelen, maar ook van andere websites waar foto’s met gezichten openbaar staan. Daarbij houdt het bedrijf geen rekening met de geldende privacywetgeving. Om die reden krijgt Clearview AI een boete van 30,5 miljoen euro opgelegd: een recordboete. Daarnaast zijn er dwangsommen opgelegd, met een maximum van vijf miljoen euro.

Op deze manier wil de privacywaakhond Clearview dwingen om aan de GDPR-privacywetgeving te voldoen. Of dit de gewenste impact zal hebben, is echter de vraag. Het Amerikaanse bedrijf heeft al meerdere boetes van Europese privacywaakhonden naast zich neergelegd. Zo kreeg het boetes opgelegd in Frankrijk, Griekenland en Italië, die tot op heden onbetaald zijn gebleven.

Als uiterste maatregel onderzoekt de AP of het mogelijk is om de leiding van het bedrijf hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor de privacyschendingen. Wat de zaak lastig maakt, is dat het bedrijf niet actief is in Europa. Clearview beweert dat het zijn software enkel in de VS aanbiedt, maar de in 2020 gelekte klantenlijst suggereert dat dit mogelijk niet volledig waar is.

Beheer door overheden

Wat de toezichthouder ook verontrust, is dat inlichtingendiensten software van Clearview AI hebben gebruikt of gebruiken voor gezichtsherkenning. Zulke gevoelige gegevens zouden enkel beheerd mogen worden door de politie zelf, die streng gecontroleerd kan worden op hoe ze die gegevens beheren. Bovendien kan de politie gecontroleerd worden op hoe gezichtsherkenning wordt ingezet, wat veel moeilijker is bij een commercieel bedrijf als Clearview.