Wat is het dark web?
Voor we het over het Dark Web gaan hebben, is het belangrijk om enkele termen te onderscheiden die betrekking hebben tot de verschillende vormen internet, zodat we het dark web makkelijker kunnen begrijpen.
Het internet aan de oppervlakte
De eerste belangrijke term is het surface web. Als je de naam vertaalt dan wordt meteen duidelijk dat het hier gaat over het deel dat we allemaal gebruiken. Met andere woorden, het deel dat aan de oppervlakte te vinden is. De websites op het surface web zijn vrij te bezoeken en worden in de meeste gevallen geïndexeerd door Google en andere zoekmachines. Het is de (relatief) veilige omgeving die wij allemaal kennen als ‘het internet’. Toch zal het je misschien verbazen dat dit deel van het internet slechts 10 procent van de totale beschikbare informatie bevat. In een rapport uit 2015 stond te lezen dat Google zo’n 14,5 miljard pagina’s heeft geïndexeerd op het surface net. Een aantal waar anno 2019 ongetwijfeld nog miljarden zijn bijgekomen. Als het internet een ijsberg zou zijn, zou het surface web het kleine topje zijn dat zich boven water bevindt. Wil je de rest van de ijsberg onderzoeken, dan moet je heel wat meer moeite dan er simpelweg naartoe te wandelen.
In de schaduw van het surface net
Zo zijn we aangekomen bij de tweede belangrijke term, namelijk het deep web. De term werd in 2001 voor het eerst gebruikt. Onthoud deze naam goed, aangezien deze enorm vaak verward wordt met het dark net. Beide termen wijzen echter helemaal niet op hetzelfde deel van het internet. Het deep web, ook wel het invisible web of hidden web genoemd, wijst op het deel van het internet dat niet geïndexeerd wordt door zoekmachines. Dat wil echter niet zeggen dat het dan om illegale content gaat, in tegendeel zelfs. Het merendeel van het deep web zorgt ervoor dat jij allerhande zaken kan uitvoeren met behulp van het internet. Wil je bijvoorbeeld geld overschrijven via internetbankieren, dan gebeurt veel van dat proces via een server waar jij geen toegang tot hebt en die dus deel uitmaakt van het deep web. Het enige dat jij te zien krijgt is de gebruikersinterface. Ook jouw e-mail bevindt zich op het deep web. Je wil immers niet dat criminelen zomaar op Google kunnen zoeken naar je berichten. Andere soorten content die je op het deep web terugvindt, zijn zaken die achter een abonnementendienst zitten. Online kranten bijvoorbeeld, of TechPulse Premium. Ook voor allerhande videodiensten heb je een account en paswoord nodig en de pagina’s waarop deze video’s opstaan, behoren dus ook tot het deep web. Zowel het surface web als het deep web zijn gewoon toegankelijk via een alledaagse browser zoals Google Chrome of Mozilla Firefox. Dat is echter niet het geval voor het dark web.
Absolute duisternis op het dark web
Met Google Chrome ga je geen dark net websites kunnen bezoeken (er zijn wel manieren om dit toch te doen via extensies, maar je maakt jezelf op dat moment enorm kwetsbaar voor derde partijen met slechte bedoelingen). Om dark web websites te bezoeken, heb je immers vaak bepaalde software, instellingen en toestemming nodig. Het is belangrijk om weten dat er niet één dark web is, maar dat het gaat om verschillende kleine peer-to-peer netwerken die opgebouwd worden tussen de gebruikers van dat netwerk. Wanneer je echter in de media de term dark web hoort, zal het bijna altijd over het netwerk gaan dat je kan bereiken via de TOR-browser.
TOR (The Onion Router) is een gratis en open-source softwareproject dat zich richt op anonieme communicatie. In essentie verbergt de browser wie je bent, waar je vandaan komt en wat je online allemaal doet. Privacy ten top dus als je websites via TOR wil bezoeken. Websites waarvan de url’s trouwens vooral bestaan uit willekeurige combinaties van letters en eindigen op .onion (verwijzend naar de meerdere lagen van beveiliging die je geniet als gebruiker).
De anonimiteit is dan ook het belangrijkste aanspreekpunt van een browser zoals TOR en bijgevolg wordt de dienst volop gebruikt voor illegale activiteiten. Dat gaat dan van het delen van muziek en films tot het verkopen van wapens, het dealen van drugs, het inhuren van een huurmoordenaar of hacker en zelfs kinderporno. Het gaat zelfs zover dat er voor drugs en wapens heuse webwinkels opgericht worden die er net zo uit zien als Amazon of Bol.com. De websites hebben productpagina’s die voorzien zijn van foto’s en beschrijvingen en zelfs beoordelingen van klanten net zoals je die op een gewone e-commercewebsite kan vinden. Veel van de handelaren bieden ook kortingen aan, denk maar aan 1+1 gratis of gratis verzendkosten. Moest je pakje verloren gaan in de post (of ontdekt worden door de politie of douane) dan krijg je het gewoon opnieuw toegestuurd. Zo bouwen deze illegale webwinkels de best mogelijke reputatie op en lokken ze steeds meer klanten. Die populariteit kan een goudmijn zijn voor de criminelen achter de site, maar kan ook nadelig zijn als ze plots worden opgemerkt door de bepaalde ordediensten. Op het dark web kom je daarom vaak pagina’s tegen die vermelden dat het domein in beslag is genomen door de FBI. Wie echter iets zoekt, zal dat altijd wel vinden op het dark web. Weet echter dat je nooit helemaal veilig bent, zelfs niet via een browser zoals TOR. Het gaat nog altijd over een stuk technologie en daar zitten steeds kwetsbaarheden in. Zo kwam de FBI bijvoorbeeld Ross Ulbricht op het spoor, eigenaar van de ondertussen beroemde website Silk Road en anno 2013 de populairste marktplaats op het dark web, waar naast legale goederen ook wapens, drugs en allerhande identificatiebewijzen zoals paspoorten en kredietkaarten te koop waren. De site bestond ongeveer anderhalf jaar en wist in die tijd meer dan 1 miljard aan omzet te draaien.
Betalingen gebeurden uiteraard niet met cash of via een overschrijving en zelfs digitale betalingssystemen zoals PayPal waren een no-go. Betalingen op Silk Road gebeurden allemaal in Bitcoin, de ontraceerbare cryptomunt die van de ene gebruiker naar de andere gestuurd kan worden zonder persoonsgegevens uit te wisselen. Ulbricht werd uiteindelijk veroordeeld tot levenslang.
Het dark web hoeft niet illegaal te zijn
Toch heeft het dark web ook legale toepassingen en wordt het bijvoorbeeld vaak gebruikt om op een veilige manier te communiceren, iets waar het platform nu eenmaal perfect voor is. Journalisten kunnen zo bijvoorbeeld met vertrouwelijke bronnen communiceren zonder dat beiden gevaar lopen. Het gaat zelfs niet altijd om nichetoepassingen. Facebook heeft zo bijvoorbeeld een eigen website op het dark web en privacyzoekmachine DuckDuckGo is ook beschikbaar, al blijft veel van het dark web uiteraard niet op die manier te vinden.
Wie zelf eens een kijkje wil gaan nemen op het dark web kan dat gerust doen. Je moet er enkel de TOR-browser voor downloaden en installeren en het is aan te raden om daarbovenop een VPN te gebruiken om jezelf beter te beschermen. NordVPN is zo’n optie. Let wel, het bezoeken van het dark web is niet illegaal, maar je bent op elk moment slechts enkele klikken verwijderd van dingen die dat wel zijn. Je gezond verstand gebruiken is dus ten zeerste aan te raden. Moest je op een chatroom stoten, vertrouw dan niemand. Je weet immers nooit wie er zich aan de andere kant bevindt. Stel daarnaast ook je verwachtingen bij. Het dark web ziet er helemaal niet zo gepolijst uit als het surface web en je stoot al snel op sites die eruitzien alsof ze in de jaren ’90 gebouwd werden. Het dark web is interessant voor een kwartiertje, maar daarna heb je snel door dat er weinig te beleven valt tenzij je op zoek bent naar dingen die het daglicht niet mogen zien.
