Opinie: Is België digitaal nog up-to-date?

In september onthulde de IMD zijn jaarlijkse World Digital Competitiveness Ranking. IMD onderzoekt in welke mate de 63 landen digitale technologie inzetten om bedrijfsmodellen en overheidssystemen te faciliteren. Uiteindelijk leidt dat tot een algemene maatschappelijke vooruitgang, maar België doet het in die ranking dus niet goed. We staan vandaag op de 25^e plaats en elke jaar glijden we verder af naar beneden. Frankrijk staat op 24, Luxemburg op 21, Duitsland op 17 en Nederland op 6.

Hoe kan het in godsnaam dat een land als België er zoveel moeite mee heeft om zichzelf op digitaal vlak weer op de rails te krijgen? Toegegeven, toepassingen als Itsme zijn vernieuwend en welgekomen. Toch faalt onze overheid nog op zoveel vlakken. Edward Roosens, hoofdeconoom bij de VBO, laat weten dat België als open kenniseconomie één van de landen in Europa is die het meeste baat hebben bij digitalisering. Roossens laat weten dat het de hoogste tijd wordt dat bedrijven en overheden gaan samenwerken om ervoor te zorgen dat er meer digitale ambitie in ons land ontstaat. Hij haalt daarbij ook gezinnen aan, maar ik denk dat het juist de gezinnen zijn die in België wel redelijk snel nieuwe digitale trends oppikken. Maar als bedrijven en overheden niet meegaan, kunnen gezinnen natuurlijk ook niet overstappen.

Versnippering

Eén van de grootste factoren in dat digitale falen is de toenemende versnippering van bevoegdheden, overheidsinstanties en politieke belangen. Er is geen eengemaakt digitaal beleid en dus is het voor bedrijven die wel ambitie hebben een pak moeilijker om bij nieuwe producten en diensten de juiste weg naar voren te vinden. De Verenigde Staten en China zijn natuurlijk twee grootmachten, ook op vlak van technologische vooruitgang. Maar toch moet Europa – en daarmee België – mee zijn. Een versnipperde overheid die maar niet overeen kan komen qua digitaal beleid maakt het er niet beter op. In 2015 werd met veel lof de Digital Belgium-strategie naar voren geschoven. Tot op vandaag werd daar echter nog maar weinig van bereikt.

Toch lijkt er sinds oktober verbetering op komst, althans als we het Vlaamse regeerakkoord mogen geloven. Techpulse.be kopte in oktober nog dat 5G een topprioriteit is voor de Vlaamse overheid. Ik was blij dat te lezen. Onze Vlaamse regering heeft laten weten dat ze niet zal wachten op de federale beleidsmakers om een 5G-netwerk uit te rollen. Jambon I beseft maar al te goed dat 5G één van de grootste poorten is tot de digitalisering van België. De Vlaamse regering gaat de komende legislatuur werk maken van een 5G-netwerk door rechtstreeks met de Vlaamse telecomoperatoren Telenet, Proximus en Orange een oplossing te zoeken.

En je kan het al raden. Federaal minister voor telecom, Philippe De Backer, liet al weten dat Vlaanderen die bevoegdheid niet heeft. Waarschijnlijk uit jaloezie of besef dat de federale regering te wensen overlaat op vlak van 5G. Ik juich de initiatieven van onze Vlaamse overheid alleen maar toe. Laat ze daar in Brussel maar verder prutsen, we lossen het beter zelf op. Doorat we vandaag nog steeds geen zicht hebben op een 5G-netwerk in België staan we op de 28^e plaats op vlak van telecom.

Zonder 5G riskeren we onderaan de lijst te belanden en zullen we een van de laatste landen met een nieuw netwerk zijn. Vandaag de dag gaat de wereldwijde digitale ontwikkeling zo snel dat je als land niet kan stilstaan. De Vlaamse overheid moet aan de slag met 5G om er minstens voor te zorgen dat we in Vlaanderen kunnen stijgen in de ranglijst. En het gaat niet enkel om de ranglijst, maar om het imago en de aantrekkelijkheid voor buitenlandse bedrijven om in onze regio te investeren.

We presteren een pak slechter dan onze buurlanden en dat is verontrustend.

Wat we wel goed doen

Even terug naar de IMD-ranglijst. Daar lezen we dat België het wel al beter doet op vlak van e-gov. Je kan de overheid nog heel wat verwijten, maar de afgelopen jaren werd wel geïnvesteerd in de digitalisering van heel wat overheidsdiensten. Zo kan je vandaag de dag via Itsme gemakkelijk inloggen op MyBelgium, MyEnterprise, MyPension en is het zelfs mogelijk om online je verkeersboetes via Bancontact te betalen. Het gaat heel traag, maar er is vooruitgang.

In 2015 bracht de IMD-ranglijst ons al duidelijkheid over de nodige investeringen in STEM-richtingen. Dat zijn studierichtingen in Science, Technology, Engineering & Mathematics. Die investeringen zijn volgens het VBO broodnodig om als land optimaal in te kunnen spelen op de digitaliseringsgolf. Vandaag leert IMD ons dat die investeringen nog steeds niet voldoende waren en dat er nog altijd te weinig mensen afstuderen uit STEM-richtingen. Maar, we scoren wel nog steeds goed op vlak van onderwijs. Onderwijs blijft volgens mij een van de belangrijkste factoren om als land innovatief mee te blijven op wereldvlak. Er zijn dus wel degelijk ook dingen die we goed doen.

Conclusie

Nogmaals, het is vijf voor twaalf. We hebben in België nog heel wat werk voor de boeg. België moet blijven werken aan een sterkere digitale competitiviteit. De eerste klus die moet geklaard worden is de veiling van een Belgisch 5G-netwerk. Het klinkt misschien wat kortzichtig, maar 5G opent enorm veel deuren. Bedrijven, organisaties en hopelijk overheden zullen aan de slag kunnen gaan met échte IoT-producten. Autonome mobiliteit kan zich sneller ontwikkelen en de Belgische digitale economie kan eindelijk nog eens boomen.