Review: Ubuntu 14.04 LTS Trusty Tahr

Een Long Term Support-release (LTS) brengt normaal geen radicale veranderingen met zich mee. Die zijn voorbehouden aan de interim-releases. In plaats daarvan moet een LTS stabiliteit en een likje verf toevoegen aan die interim-wijzigingen.

Ubuntu 14.04 LTS werd drie jaar geleden al door Mark Shuttleworth, oprichter van de Ubuntu Foundation, naar voren geschoven als de release die alle hardwareplatformen zou samenbrengen. Achteraf gezien was dit alleen mogelijk geweest als de elementen die noodzakelijk zijn voor zo’n samenkomst – Mir en Unity 8 – succesvol geïntroduceerd waren geweest in eerdere releases.

Hoewel Canonical moeite gedaan heeft om dit voor elkaar te krijgen, werd uiteindelijk toch opnieuw toegespitst op de ontwikkeling van Ubuntu voor telefoons en tablets en is de samenkomst van alle platformen waarschijnlijk pas te verwachten in 2015. Op dit moment draait Ubuntu 14.04 dus op de X window-server en de Unity 7 shell.

Nieuwe gebruikersvoorkeuren

Met de introductie van Unity als de standaard interface-shell in Ubuntu 11.10 werden applicatiemenu’s – die eerder in de bovenbalk van elk venster verschenen – aangepast zodat de menu’s van de gebruikte applicatie zou verschijnen in Unity’s menubalk boven aan de desktop. Hoewel Canonical deze wijziging eerst sterk verdedigde, geeft het gebruikers nu toch de keuze. In het menu All Settings/Appearance kan je de applicatiemenu’s opnieuw in de bovenbalk van elk venster plaatsen. Deze menu’s zijn onzichtbaar tot je er met de cursor overheen beweegt.

Een deel van de reden voor de introductie van Unity was om efficiënter gebruik te maken van de ruimte op kleinere schermen, en het verwijderen van de extra menubalken maakte het makkelijker om applicatievensters over het scherm te bewegen. Op grote schermen leidde dat er echter toe dat er een onaangenaam grote afstand ontstond tussen een applicatievenster en de menubalk bovenaan. Met deze keuzemogelijkheid is dat probleem nu opgelost.

Vanaf het begin kon je in de Unity-launcher op een applicatie klikken om die ofwel te openen, of, als de applicatie al draaide, om hem te maximaliseren. Het zou mogelijk zijn om die launcherpictogrammen te laten werken als schakelaars, waardoor een klik op de knop een app zou maximaliseren of minimaliseren. Ondanks een behoorlijk aantal verzoeken van gebruikers wilde Canonical deze mogelijkheid eerder niet toegevoegen.

Nu komt het daar blijkbaar op terug, maar niet helemaal. Als je deze functie wil aanzetten ben je even zoet, want je moet er de CompizConfig Settings Manager voor downloaden uit het Software Center, en die configuratietoepassing is niet voor onervaren gebruikers. De optie Minimize Single Window Applications (unsupported) verschijnt dan in Ubuntu Unity Plug-ins onder de tab voor Launcher. Aangezien de Ubuntu-ontwikkelaars deze mogelijkheid hebben aangeduid als Unsupported kan je ervan uitgaan dat het niet meer bijgewerkt zal worden in de toekomst, en mogelijk weer volledig zal verdwijnen.

Wijzigingen in de lay-out van de desktop

De bètaversie van Ubuntu 14.04 LTS liet al twee netwerkpictogrammen in de menubalk zien. Het rechtse duidde daarbij de beschikbare netwerken en voorkeuren aan, en het tweede liet je connecties aan- en uitzetten. Canonical heeft echter besloten om voor de uiteindelijke release terug te gaan naar één statuspictogram.

De mogelijke groottes van de pictogrammen in de Launcher werd uitgebreid van 32 tot 64 pixels in Ubuntu 13.10 naar 16 tot 64 pixels in 14.04.

Er werd ook gewerkt om de desktop er beter te doen uitzien op schermen met een ultrahoge resolutie (2560×1600 tot 2880×1800), waardoor de desktopelementen, de Launcher, Dash enzovoort nu juist geschaald worden. Applicaties en icoontjes van derde partijen kunnen uiteraard nog steeds onscherp ogen.

Hoewel er meer dan genoeg forumgebruikers vroegen om het anti-aliasen van de ronde hoeken van vensters is dit een wijziging die voor de meeste gebruikers onzichtbaar zal zijn. Ook het overgaan van een lijntje van één pixel breed naar geen rand meer rond vensters is niet erg opvallend. Toch zijn deze kleine wijzigingen een onderdeel van de pogingen om van de Ubuntu-interface een visueel aantrekkelijke omgeving te maken.

Hoewel er op het eerste zicht niets aan veranderd is, werden de System Settings herschreven als een fork van het eerdere Gnome Control center. Dit is trouwens maar een tijdelijke oplossing: als Ubuntu uiteindelijk eengemaakt wordt, zal dit wijzigen naar Ubuntu System Settings.

Het lockscreen, dat eerder een eenvoudig pop-upbericht gebruikte, werd nu geharmoniseerd met de rest van het Unity-thema, zodat het lijkt op het initiële inlogscherm.

Toevoegingen en schrappingen

Wijzigingen die tijdens gastsessies gemaakt werden, waren altijd tijdelijk en verdwenen dus als die sessie afgesloten werd. Nu verschijnt er bij het beginnen van een gastsessie een pop-upbericht om gebruikers daaraan te herinneren. Gastgebruikers moeten dus alles wat ze eventueel willen bewaren opslaan op een extern medium.

De gebrekkige opbrengst heeft Canonical ertoe gebracht om de clouddienst Ubuntu One te sluiten in juni. Hoewel de Ubuntu One single sign-on service en de Ubuntu One paymentservice hier niet door getroffen worden, houdt dit wel in dat de Ubuntu One File Services niet meer inbegrepen zijn in Ubuntu 14.04. Gebruikers met een jaarabonnement zullen terugbetaald worden en kunnen hun bestanden downloaden tot 31 juli.

Voorgeïnstalleerde applicaties in 14.04

De standaardapplicaties op deze release bevatten onder andere versie 28.0 van Firefox, versie 24.4 van Thunderbird en LibreOffice 4.2.3.3. Ook inbegrepen zijn fotomanager Shotwell 0.18.0, cd/dvd-brander Brasero 3.10.0 en Rhythmbox Music Player 3.0.2. Al deze applicaties werden overigens herzien sinds de bètarelease. Ten slotte zijn ook bitmapeditor Gimp 2.8.10 en vectorprogramma Inkscape 0.48 te downloaden in het Software Center.

Is het de upgrade waard?

Hoewel er geen fantastische features in Ubuntu 14.04 te bespeuren zijn, is het de moeite van het upgraden waard. Simpelweg omdat je dan beschikt over de laatste LTS-release met een recentere kernel en standaard-apps.

Hoewel Ubuntu 14.10 later dit jaar zal verschijnen en er bijna zeker wijzigingen zullen zijn aan Ubuntu 14.04 LTS in de komende vijf jaar, wordt de volgende grote stap hoogstwaarschijnlijk Ubuntu 15. Niet puur omdat het de eerste converged versie wordt, maar omdat het als gevolg daarvan Unity 8 en Mir aan boord zal hebben.

Je vindt een dvd-iso-image van Ubuntu 14.04 LTS (Trusty Tahr) op de website van Ubuntu; bestaande gebruikers kunnen upgraden via de Software Updater.