Review Samsung SSD 850 Pro: nieuwe topper

Voordelen

Zeer hoge prestaties

Zeer hoge levensduur

Compatibel met Bitlocker

Nadelen

Prijs

Aanbevolen prijs: €115

Waar te koop?

Totaalscore 10

Na eerdere successen met de 840 Pro en 840 Evo SSD's pakt Samsung nu de koppositie terug met de 850 Pro. De eerste SSD met 3D V-NAND flashgeheugen.

Samsungs 840 Pro SSD’s waren een doorslaand succes: het Koreaanse bedrijf bood bij verschijnen de snelste SSD van het moment, terwijl het prijspunt zeer concurrerend was. Die koppositie is het bedrijf sinds de introductie in december 2012 kwijtgeraakt aan concurrenten als OCZ’s Vector 150, al wint Samsung het nog altijd met gemak qua verkoopcijfers. Nu pakt Samsung door met de introductie van een nieuwe reeks aan de top, de SSD 850 Pro. Deze komt op de markt in capaciteiten van 128, 256, 512 en 1024 GB. De laatste drie konden we al testen.

Officiële prijzen voor de Europese markt zijn nog niet bekend, maar volgens Samsung zal de nieuwe generatie iets onder de 840 Pro geprijsd worden, maar we mogen wel rekenen op prijzen rond de 70 eurocent per GB. Dat is pittig in vergelijking met de prijzen aan de onderkant van de SSD-markt, maar deze op de professionele, zakelijke markt gerichte modellen zijn voor dat marktsegment zeker niet extreem hoog geprijsd.

3D V-NAND

De nieuwe SSD’s zijn gebaseerd op dezelfde controller als die gebruikt wordt in Samsungs budgetmodellen in de 840 Evo-lijn, maar die triple-core MEX-controller was al een doorontwikkeling van de MDX-controller uit de 840 Pro SSD’s. De grootste innovatie in de 850 Pro-serie is dat deze gebruik maken van Samsungs tweede generatie 3D V-NAND. Dit geheugen moet flashchips goedkoper, sneller en betrouwbaarder maken. Samsung paste de eerste generatie alleen toe in zogenaamde enterprise-modellen, maar het productieprocedé is nu voldoende ontwikkeld om grootschaliger ingezet te worden.

Het bijzondere aan 3D V-NAND is de manier waarop de transistors geplaatst zijn. In normaal flashgeheugen zijn die naast elkaar in een vlak rooster gepositioneerd, waardoor de productiekosten lineair schalen met het gebruikte oppervlak. Hierdoor zijn alleen prijsdalingen te realiseren door het productieprocedé te verkleinen, hetgeen in de afgelopen jaren dan ook met de regelmaat van de klok gebeurde. Het ging van 40 naar 28 naar 20 of 19 nanometer, waardoor steeds meer transistors op hetzelfde oppervlak pasten. Zoals bekend is dit geen proces dat oneindig kan doorgaan: op een gegeven moment worden transistors zo klein, dat ze niet meer functioneren volgens de regels der klassieke natuurkunde, maar volgens de aanmerkelijk minder voorspelbare wetten der kwantumfysica. Ook voor dat moment treden er al problemen op: de levensduur van geheugencellen neemt fors af, naarmate de gebruikte transistors kleiner zijn.

Hoewel er nog altijd vooruitgang geboekt wordt bij het verkleinen van het productieprocedé, zijn de fabrikanten van halfgeleiders naarstig op zoek naar alternatieve methoden om meer transistors op een kleiner oppervlak te plaatsen. Samsung is er in geslaagd om een oplossing te vinden waarbij transistors gestapeld kunnen worden. Dat is mogelijk door deze 90 graden te kantelen ten opzichte van hun normale oriëntatie. Bij deze tweede generatie is het al mogelijk om 32 cellen boven elkaar te zetten.

Hoewel Samsung tot dusver zeer terughoudend is over de specificaties en mogelijkheden van 3D V-NAND, wil het er in elk geval twee dingen over kwijt. Het zou een ongeveer twee keer zo hoge endurance (levensduur) hebben en 20 procent minder stroom moeten verbruiken dan standaard 2D MLC-flashgeheugen.

Opmerkelijk is dat het 3D V-NAND vooralsnog op een relatief ouderwets 40 nm procedé wordt gemaakt en dat het twee bits per cel opslaat, waarmee het als MLC-geheugen geclassificeerd kan worden. Dit terwijl bijvoorbeeld de chips in het 2D NAND van de 840 EVO gebaseerd zijn op 24nm geheugen dat drie bits per cel opslaat (TLC). Dat doet vermoeden dat Samsung in de toekomst nog flinke winsten kan behalen met 3D V-NAND, terwijl het op dit moment al een theoretisch voordeel in productiekosten heeft ten opzichte van de concurrentie die nog werkt met 2D flashgeheugen.

Levensduur

De 850 Pro SSD"s zijn volgens Samsung gecertificeerd om op z"n minst tot 150 terabyte data weg te schrijven. Bij de 840 Pro had Samsung nog geen officiële Terabyte Written (TBW) opgave, al geeft Samsung nu bij de introductie van de 850 Pro aan dat het 73 TB is. De 850 Pro heeft dus een twee keer hogere endurance. Overigens was de endurance van de 840 Pro in de praktijk eerder het tienvoudige. Over de endurance in de praktijk van 3D V-NAND is nog weinig bekend.

Wat zeker niet onvermeld mag blijven is de garantietermijn die Samsung voor de 850 Pro SSD"s hanteert: maar liefst 10 jaar!

De nieuwe 850 Pro SSD"s zijn dus gebaseerd op dezelfde MEX-controller als we kennen van de 840 Evo-reeks. De 850 Pro SSD"s, die in eerste instantie puur in 2,5" uitvoering op de markt komen, communiceren met de rest van het systeem via Serial ATA 600. Samsung heeft officiëel nog geen plannen om een PCI-Express gebaseerde serie SSD"s in de losse verkoop beschikbaar te maken.

Voor alle 850 Pro-varianten claimt Samsung een maximale leessnelheid van 550 MB/s, 10 MB/s hoger dan bij de 840 Pro reeks. De maximale schrijfsnelheid is 520 MB/s bij de exemplaren van 256GB en hoger (identiek aan de 840 Pro) en 470 MB/s bij het 128 GB model. De opgegeven 4k random read/write prestaties (QD32) zijn identiek aan de 840 Pro: 100.000 IOps lezen en 90.000 IOps schrijven. Qua opgeven prestaties zit er dus weinig verschil tussen de 840 Pro en 850 Pro, maar zoals onze tests uitwijzen zorgen de snellere controller en het snellere onderliggende flashgeheugen wel degelijk voor betere prestaties.

Nieuw is de ondersteuning voor 256-bit AES-encryptie volgens de TCG/Opal V2.0 en IEEE-1667 standaarden, waarmee de 850 Pro compatibel is met Microsoft eDrive, de hardwarematig versnelde variant van BitLocker drive-encryptie.

Conclusie

De combinatie van Samsungs bestaande MEX-controller, nieuwe firmware en het tweede generatie 3D V-NAND zorgen ervoor dat de Samsung 850 Pro SSD"s duidelijk de snelste Serial ATA 600 SSD’s van dit moment zijn. Op alle vlakken scoren de SSD"s uitstekend: bij de synthetische tests zoals Iometer en AS SSD, bij trace gebaseerde benchmarks als PCMark 7 en ook bij onze continutests en consistentietests. De Samsung 850 Pro is duidelijk sneller dan alle andere Serial ATA 600 SSD’s, inclusief modellen als de OCZ Vector 150 en de Intel 730.

De Europese prijzen van de 850 Pro SSD"s zijn nog niet bekend. Als Samsung zich aan de belofte houdt dat de SSD"s eerder wat goedkoper dan wat duurder dan de 840 Pro"s worden, dan zijn de prijzen gezien het gebodene zeker niet te duur. Zo"n 70 cent per GB is weliswaar bijna het dubbele van wat je in het budgetsegment (bijvoorbeeld de Crucial MX100) betaalt, maar daar staan dan ook betere prestaties en een langere garantie tegenover.

Dat 3D V-NAND mogelijkheden biedt om de prestaties van SSD"s toe te laten nemen, lijkt bewezen met deze introductie. Of de technologie op korte of iets langere termijn ook de prijzen verder kan laten dalen is afwachten. Het is echter zonder meer een technologie om in de gaten te houden.