10 tips voor een energiezuinig leven

1. Slimme thermostaat

Een eenvoudige manier om snel zowel centjes als het milieu te sparen, is de aanschaf van een slimme thermostaat. Waar dergelijke toestellen enkele jaren geleden nog uitsluitend voor de gegoede liefhebber waren, kosten ze vandaag niet meer dan een klassiek exemplaar. Ik denk dan aan onder andere de Round Connected van Honneywell, maar ook de thermostaat van Netatmo.

Zo’n brein voor je centrale verwarming heeft als grote voordeel dat je vanop je smartphone erg eenvoudig en overzichtelijk schema’s kan samenstellen en wijzigen. Bovendien kan je vanop afstand je verwarming uitschakelen wanneer je onverwachts niet thuis bent. Al naargelang je huidige thermostaat en je verwarmingsgewoontes bespaar je toch snel enkele procenten op je energiefactuur.

2. Helpende lampen

Gloeilampen verspillen energie, maar spaarlampen zijn oerlelijk en ongezellig. De oplossing: led. Waar ook led-lampen vroeger koel licht gaven, bestaan ze vandaag in alle kleurtemperaturen. Bij slimme varianten, zoals de Hue-reeks van Philips, kan je de kleur en intensiteit via een app aanpassen. Alles is dan mogelijk, van felpaars over industrieel wit tot een warme gloed die niet te onderscheiden valt van een gloeilamp.

Niet alleen is led-verlichting technisch superieur aan de alternatieven, led-lampen zijn ook nog eens een stuk zuiniger. Koppel daaraan een theoretische levensduur van zo’n 40 jaar, en na een initiële investering spaar je zonder enige vorm van compromis elektriciteit én geld.

3. Verwarmingsplan

Een slimme thermostaat is slechts het tipje van de ijsberg: mits de nodige investeringen is er veel meer besparing mogelijk op het vlak van verwarming. Met specifieke hardware kan je ieder huis een afzonderlijk verwarmingsschema geven, zonder dat je aan je centrale verwarming moet sleutelen. Dat doe je met slimme radiatorkranen. Die dingen zijn verbonden met een centrale hub en ze hebben temperatuursensoren aan boord.

Vervolgens wijs je de kranen via een app toe aan zones zoals de woonkamer of de badkamer. Zo kan je in de winter je living de hele dag door warm houden, terwijl de verwarming van de badkamer na het opstaan een hele tijd wordt toegeschroefd. Door kamers alleen te verwarmen wanneer dat nodig is, bespaar je het meeste geld, maar de aanvankelijke investering is aan de pittige kant.

4. Bewust opladen

Opladers voor smartphones, tablets en laptops verbruiken energie, ook wanneer ze niet aangesloten zijn. Is het nu de moeite om de dingen telkens uit het stopcontact te verwijderen? Ja en nee. Ik nam de proef op de som en zelfs vier gsm-laders samen verbruiken geen meetbare hoeveelheid stroom. Eén laptoplader registreerde mijn meettoestel, dat nauwkeurig is tot op één tiende van een watt, evenmin.

Vanaf twee sprong het verbruik naar 0,1 watt, en vier opladers verbruikten 0,2 watt. De les hier: laat vooral opladers van zware toestellen niet nodeloos zitten, maar vrees niet dat je de wereld om zeep helpt als je dat toch doet. Denk er natuurlijk wel aan om opgeladen toestellen op z’n minst van hun oplader te scheiden, zij verbruiken nog wel een significante hoeveelheid stroom.

5. Koop een SSD

Je computer verbruikt vrolijk energie, zelfs wanneer je hem niet gebruikt. Ook in slaapstand slorpt het toestel de nodige watts op. Idealiter zet je je laptop of pc helemaal uit tussen gebruik door, maar zeker iets oudere systemen nemen meer dan hun tijd om opnieuw op te starten, met terechte frustratie tot gevolg. Door je harde schijf door een SSD te vervangen, versnelt de opstarttijd van je computer aanzienlijk.

Wanneer de wachttijd bij het booten van minuten naar seconden verkort, is het plots niet meer zo veel moeite om de computer helemaal uit te schakelen. Dat je systeem ook na het opstarten veel vlotter bolt, zie je maar als een beloning voor je enthousiaste energiebesparing.

6. Internetstekkers

Niet alle toestellen zijn slim, maar met smart plugs kan je ze wel slim maken. Dergelijke stekkers zijn via het net verbonden met een app, zodat je ook hier schema’s kan instellen en ze vanop afstand kan bedienen. Sommige toepassingen zijn voor de hand liggend. Met smart plugs automatiseer je bijvoorbeeld je verlichting zodat je ze nooit meer vergeet uit te doen. Je kan de dingen echter ook in de keuken plaatsen achter bijvoorbeeld de koffiemachine, de mixer en de microgolf. Zo verbruiken die geen stand-by-stroom wanneer je weg van huis bent, maar hoef je toch niet telkens met de stekkers de prutsen. Ook hier wordt je na een eerste investering beloond met extra toepassingen en gebruiksgemak.

7. Kennis als wapen

Om energieverspilling echt aan te pakken, moet je weten waar de grootste schuldigen schuilen. Smappee, een Belgische start-up, wil daarbij helpen. De Smappee-energiemonitor detecteert in theorie van achter je meterkast alle elektrische signalen in je huis. De slimme meter weet zo welke toestellen allemaal op je elektriciteitsnet vertoeven en hoeveel ze verbruiken.

Via een duidelijke app krijg je zo in één oogopslag te zien wanneer je verbruik piekt, maar ook welk apparaat daarvoor verantwoordelijk is. Vervolgens kan je de nodige actie ondernemen. Wanneer het visueel duidelijk is dat je televisietoestel in stand-by ook geld kost terwijl je op het werk zit, zal je niet vaak meer vergeten om het uit te schakelen alvorens je vertrekt.

8. Koop groen

Bij de aankoop van een wasmachine of koelkast kijk je hoogstwaarschijnlijk al naar de energierating van het toestel. Hoe groener hoe beter, niet alleen voor het milieu maar ook voor je omgeving. Wist je echter dat ook randapparatuur van computers dergelijke ratings krijgen? De meeste computerschermen zijn niet bepaald zuinig en efficiënte maar kwalitatieve displays kosten aanzienlijk meer.

Zeker wanneer je een groot scherm met een hoge resolutie wilt, kan het prijskaartje voor energiebesparing oplopen. Misschien zit je niet zo vaak achter de desktop, in welk geval je deze besparingsmaatregel kan laten passeren, maar als het ding een hele werkdag actief is, koop je toch best een groen scherm. In België kan je schermen met het juiste ecolabel zelfs met ecocheques betalen.

9. IFTTT en deursensoren

Met IFTTT, wat staat voor If This Then That, koppel je verschillende slimme toepassingen aan elkaar via een eenvoudige gratis onlinedienst. Denk aan ‘als mijn slimme verwarming aan springt, activeren ook mijn slimme lampen’. Een dergelijk systeem, met toevoeging van enkele raam- en deursensoren, behoedt je automatisch voor energieverspilling. Via het intuïtieve systeem kan je er bijvoorbeeld voor zorgen dat je verwarming automatisch stopt met blazen wanneer er een raam of deur openstaat. Als je in dat geval ook instelt dat je verlichting even knippert of van kleur verandert, dan weet je meteen wat er aan de hand is.

10. Niet te helder

Meer is niet beter. Meer bas klinkt indrukwekkender dan minder, maar er gaat nuance in de muziek verloren. Op dezelfde manier ziet een helder scherm er aanvankelijk beter uit, maar gaat ook dat ten koste van de kwaliteit. De meeste schermen maar ook televisies worden geleverd met de helderheid helemaal opengedraaid. Niet alleen doet dat de getoonde beelden geweld aan, het is ook slecht voor je ogen en bovendien kost het veel meer energie.

Schrik er niet voor terug om je schermhelderheid omlaag te zetten, niet alleen in donkere maar ook in gewone kamers. Ergens halverwege de maximale en de minimale helderheid zit je waarschijnlijk goed, maar voor de liefhebbers geef ik je nog een specifieke lichtwaarde mee: mik op ongeveer 200 candela.