De ultieme gids om je computer te beveiligen

Het mag ondertussen voor iedereen duidelijk zijn: het internet is een gevaarlijke plaats. En aangezien het wereldwijde web verweven is met ons dagelijkse leven, is de ethernetkabel doorknippen maar voor weinig mensen een goede oplossing. Gelukkig bestaan er voldoende manieren om je te wapenen tegen kwaadaardige software, zelfs wanneer je permanent met het internet verbonden bent. In deze cursus doen we uit de doeken hoe je je computer tot in de puntjes beveiligt.

Up-to-date

Eén van de eenvoudigste manieren om cybercriminelen te slim af te zijn, is door je besturingssysteem en applicaties up-to-date te houden. Toch is dat vaak één van beveiligingsmethodes die gebruikers negeren. Updates lijken nooit op een goed moment te komen, waardoor je vaak op de uitstelknop klikt. Deze updates bevatten echter voornamelijk patches voor gevonden lekken. Wanneer je je software niet up-to-date houdt, laat je met andere woorden deuren openstaan waardoor hackers naar binnen kunnen komen.

Microsoft weet dat maar weinig mensen de gewoonte hebben om hun computer onmiddellijk te updaten wanneer ze een update ontvangen. Daarom heeft het bedrijf updates in Windows 10 (Home) verplicht gemaakt. Windows Update bevat niet langer een uitstelknop, al kan je wel een gebruikstijd van 1 tot 12 uur opgeven. Tijdens deze periode wordt je computer nooit bijgewerkt.

Verwijderen en uitschakelen

Veel hacks gebeuren niet via een lek in je besturingssysteem, maar een veiligheidsprobleem in één van de applicaties die je gebruikt. Met name Java is een gegeerd middel voor cybercriminelen om op je pc te geraken. Om volledig op veilig te spelen, verwijder je de software daarom beter. Is de software om één of andere reden toch onmisbaar op je pc, dan is het te allen tijde up-to-date houden een goede middenweg.

Alle applicaties die je niet of zelden gebruikt, zou je van je pc moeten verwijderen. Ieder programma brengt immers zijn eigen beveiligingsproblemen met zich mee die door cybercriminelen misbruikt kunnen worden. Hoe meer applicaties je op je computer hebt staan, hoe groter de kans is dat een hacker zijn weg naar binnen vindt. Bovendien rollen niet alle makers van applicaties even consequent updates uit om lekken te dichten, waardoor je het risico loopt besmet te geraken met malware – zelfs wanneer je applicaties up-to-date zijn.

Ook in je browser zijn er verschillende achterpoortjes die door cybercriminelen kunnen worden misbruikt om malware in je computer te injecteren. Flash en JavaScript zijn hier twee voorbeelden van. Flash is ei zo na uitgeroeid van het web, maar JavaScript wordt wel nog veelvuldig gebruikt. Schakel je deze functie uit in je browser, dan zal je mogelijk een hoop functionaliteit moeten missen.

Personal Software Inspector

Wanneer je veel applicaties op je computer hebt staan, wordt het moeilijk om het overzicht te bewaren. Kan jij van elk stukje software op je pc met zekerheid zeggen dat het up-to-date is? Gelukkig bestaan er programma’s die je helpen bepalen welke applicaties een update verdienen. Personal Software Inspector is zo’n applicatie, die je gratis kan downloaden van www.flexeresoftware.com. Handig aan de software is dat je ze in het Nederlands kan installeren. Bovendien krijg je tijdens de installatie de keuze of Personal Software Inspector je programma’s automatisch bijwerkt, of de keuze aan jou overlaat. Uiteraard kan je deze instelling te allen tijde wijzigen.

Personal Software Inspector heeft een eenvoudige interface, waarmee je een scan kan starten. Bij mij duurde deze scan enkele minuten, maar deze tijd kan variëren naar gelang het aantal applicaties dat je gebruikt. Programma’s die actueel zijn, krijgen een groen vinkje mee, terwijl bovenaan het venster de applicaties komen die bijgewerkt moeten worden. Naar gelang je instellingen moet je op de programma’s klikken om ze handmatig te updaten, of werkt Personal Software Inspector ze automatisch bij.

Firewall

Door je software up-to-date te houden, verklein je de kans dat malware je pc binnenglipt. Toch geraken cybercriminelen regelmatig langs deze eerste verdedigingslinie via zogenaamde ‘zero day’-lekken. Deze beveiligingshiaten zijn nog niet of nog maar pas gekend bij de maker van een applicatie, waardoor er nog geen update voor beschikbaar is. Bovendien hebben cybercriminelen niet per se een lek nodig om hun malware op je pc te krijgen. Een onoplettend moment waarin je de verkeerde software downloadt of een gevaarlijke website bezoekt, is al voldoende. Om deze redenen moet je een tweede beschermingsmuur instellen: een firewall.

Er bestaan twee types firewall, namelijk een software- en een hardwarevariant. Vanaf Windows XP Service Pack 2 bevat Windows standaard een softwarefirewall. De meeste hedendaagse routers bevatten een hardwarefirewall. Deze zal eveneens een blokkade vormen tussen jouw thuisnetwerk en het internet. Het voordeel van een hardwarefirewall is dat het niet op je computer zelf staat. Indien je toestel toch besmet geraakt met malware, zal de boosaardige software je firewall niet kunnen uitschakelen. Een software firewallheeft dan weer als voordeel dat het je toestel nog steeds beschermt wanneer een computer op je netwerk geïnfecteerd geraakt. Bovendien kan je met deze software netwerktoegang voor afzonderlijke applicaties instellen. Om een volledige bescherming te hebben, is de combinatie van beide types firewall een must.

Router

Indien je al jaren onbewust gebruik maakt van een router met firewall, is de kans groot dat de verdedigingsmuur is uitgeschakeld. Om de firewall in te schakelen, dien je naar de instellingenpagina van je router te gaan. Open hiervoor een browser naar keuze en vul in de adresbalk het IP-adres van je router in. Deze kan je normaal gezien in de handleiding van je toestel terugvinden. Zoek op de pagina van je router naar de firewallinstellingen. Vaak zullen deze instellingen zich onder een menu met de naam ‘Instellingen’, ‘Geavanceerde instellingen’, of dergelijke bevinden. Schakel hier je firewall in en klik op ‘Toepassen’. Meestal zal je router zich hierna herstarten. Om de regels van de firewall aan te passen, of de verdedigingsmuur terug uit te schakelen, kan je te allen tijde de routerpagina terug bezoeken.

Antimalware

Aangezien krachtige malware langs een firewall kan glippen, is een goed antimalwareprogramma onontbeerlijk. In de eerste plaats kan dergelijke software je realtime bescherming bieden. Het programma draait op de achtergrond op je pc en houdt in de gaten welk gespuis je computer infiltreert. Indien het een probleem opmerkt, krijg je een waarschuwing en kan je de kwaadaardige software van je computer verwijderen.

Standaard draait op computers met Windows 10 Windows Defender. Dit gratis antimalwareproduct scant geopende programma’s, downloadt nieuwe definities van Windows Updates en vergt weinig van je toestel. Windows Defender haalt bij AV-test wel de op één na laagste score op het vlak van bescherming. De software detecteert meer malware dan een jaar geleden, maar heeft nog steeds een lange weg af te leggen. Je doet er daarom goed aan een andere antivirusapplicatie op je computer te installeren. Op AV-test vind je de scores van alle veelgebruikte antimalwaresoftware. De lijst wordt drie keer per jaar aangepast, waardoor ze je een up-to-date beeld geeft van de kwaliteit van antivirussen. Wanneer we deze scores en de gebruiksvriendelijkheid van de applicaties in overweging nemen, komt Kaspersky Free als winnaar uit de bus. Maar weinig antivirussen combineren nagenoeg perfecte bescherming met een lage impact op de prestaties van je systeem.

Scan

Behalve realtime bescherming bieden veel antivirusapplicaties ook een manuele scan aan. Geen enkel antimalwareprogramma houdt immers al het ongedierte op afstand en voornamelijk ad- en spyware geraken al eens langs de verdedigingslinie van je toestel. Daarom is het belangrijk dat je je computer regelmatig laat nakijken door een gespecialiseerde applicatie.

Malwarebytes Anti Malware is zo’n programma dat zelfs de meest hardnekkige vormen van malware opspoort en ontmantelt. Met name zoekbalken die je per ongeluk installeerde, of trackingcookies die je surfgedrag aan adverteerders doorspelen, worden op heterdaad betrapt door de software. Je kan de software downloaden van www.malwarebytes.com. Met de gratis versie van de app kan je een scan van je computer uitvoeren. De applicatie doorzoekt ieder bestand op je toestel en verwittigt je over mogelijk dreigingen. Doorloop de lijst met gedetecteerde objecten om je ervan te vergewissen dat de lijst geen gewenste applicaties bevat en laat Malwarebytes de troep van je pc halen. Herstart hierna je computer en voer de scan nogmaals uit om je ervan te vergewissen dat alle ongewenste applicaties verdwenen zijn.

Inspectie

Je kan zelf controleren of de verschillende verdedigingslinies die je hebt ingeschakeld naar behoren werken. De EICAR-testfile is een onschuldig tekstbestandje dat de boodschap ‘EICAR-STANDARD-ANTIVIRUS-TEST-FILE!’ schrijft wanneer je het uitvoert. Een antivirusapplicatie die correct werkt, zal het bestand als virus classificeren. Je kan de EICAR-testfile van www.eicar.org downloaden.

Hoe goed je firewall werkt, kan je online uittesten. Ga naar www.grc.com en kies onder Services voor ShieldsUP!. Klik vervolgens op Proceed en kies Common Ports of All Service Ports. Bij de eerste optie worden alle bestaande poorten onder de loep genomen; Common Ports test slechts de meest gebruikte poorten. In het beste geval zijn alle vakjes groen, wat wil zeggen dat alle poorten onzichtbaar zijn voor de buitenwereld. Een blauw vakje wijst daarentegen op een zichtbare maar gesloten poort, en rood wil zeggen dat je firewall poorten laat openstaan. In het laatste geval kijk je best de instellingen van je router of softwarefirewall na.