Opinie: De PC is weer springlevend
“De personal computer is dood.” Deze stelling voorspelde aan het begin van het vorige decennium het nakende einde van de pc. Het was niemand minder dan Steve Jobs die de gedurfde woorden in de mond nam. Op 27 januari 2010 presenteert de toenmalige CEO met trots de allereerste iPad van Apple. Dit nieuwe type apparaat probeerde het beste wat de smartphone en de laptop te bieden heeft te combineren op een manier dat die laatste op termijn overbodig zou worden.
2011-2019: een moeilijk decennium
Tijdens de eerste jaren van de jaren 2010 leek de voorspelling van Jobs ook realiteit te gaan worden. Door de komst van de tablet en de doorbraak van de smartphone bij het grote publiek is de hardwaremarkt geëxplodeerd. Zowel consumenten als zakelijke gebruikers krijgen plots een overaanbod aan apparaten die de taken van hun computer kunnen overnemen. De computer is niet langer meer het enige apparaat dat we nodig hebben voor school, werk en entertainment.
Jaar op jaar tonen marktcijfers (zie de grafiek) aan dat er minder computers verkocht worden. 2010 was nog een absoluut topjaar voor de pc-industrie: laptops en desktops tezamen werden er dat jaar ongeveer 350 miljoen computers verkocht wereldwijd. Vijf jaar later zakt dat aantal richting de 250 miljoen. Vooral de laptop leek het zeer moeilijk te hebben met de toegenomen concurrentie. De desktopmarkt bleef constant, maar groeide ook niet. Een mirakel leek nodig om het tij nog te keren.
2020-2021: de pc is terug van (nooit) weggeweest
En toen kwam 2020, het jaar dat alles veranderde. Vaak in negatieve zin, maar de pandemie bleek voor de pc-industrie een zegen te zijn. Toch moet de heropleving niet volledig op de hoed van de pandemie gestoken worden. De kentering was al een jaar eerder in 2019 ingezet. Toen maakte de pc-markt voor het eerst sinds 2010 eindelijk nog eens een positieve groei door. In 2020 swingde die groei dan volledig uit de pan. De verkoop van computers bereikte voor het eerst sinds lang weer de kaap van 300 miljoen stuks. Een stijging van 11% à 13%, afhankelijk van welke marktcijfers je raadpleegt. Opvallend is ook dat de verhoudingen van de vorige jaren op de kop werden gezet. De laptop boomde, terwijl er juist minder desktopapparaten verkocht werden.
Waarom heeft het coronajaar nu voor een heropleving van de personal computer gezorgd? De lockdownmaatregelen hielden ons massaal binnen, zowel tijdens als na de werkuren. Onze huiskamers moesten fungeren als werkkantoor, ontspanningsruimte en voor gezinnen met kinderen zelfs als digitaal klaslokaal. Die uitzonderlijke situatie zorgde ervoor dat elk lid van het huishouden zijn of haar eigen scherm nodig had. Je werklaptop even doorgeven aan je kinderen was niet meer mogelijk. De enige oplossing was het aankopen van nieuwe apparaten, en zo bleek de laptop opnieuw een populaire keuze te zijn. Hetzelfde verhaal geldt trouwens voor de tablet. Die industrie was na de grote doorbraak in 2010 al vrij snel in een neerwaartse spiraal terechtgekomen. Maar net als de laptop herbeleeft die sinds 2020 weer zijn hoogdagen, om dezelfde redenen. Het toont gelijk aan dat de wereld groot genoeg is voor pc’s én tablets.
De positieve trend zette zich in 2021 alleen maar verder. De marktcijfers van Canalys leren ons dat het aantal verkochte pc’s in 2021 doorgroeit naar 340 miljoen verkochte stuks. Nog eens een stijging van 15% in vergelijking met 2020 en het hoogste peil sinds 2012. Lenovo sluit 2021 af als globale marktleider, maar Apple is met zijn M1 Macbooks aan een opmars bezig.
Zal de pc kunnen overleven in 2022?
De pc is dus aan een heropleving bezig. Maar hoe groot zijn de overlevingskansen van de laptop en desktop pc op de lange termijn? Er gaat niet elk jaar een globale pandemie komen die ons thuis vastketent (zeggen we met gekruiste vingers). Zal een boerenjaar zoals 2020/2021 een uitzondering zijn voor de industrie?
Toch gaan analisten er voorlopig van uit dat de vraag naar pc’s niet onmiddellijk zal dalen. De coronapandemie houdt ons ook begin 2022 nog in een verstikkende houdgreep. Gaan werken op kantoor of kinderen voltijds naar school laten gaan is nog steeds geen evidentie. Bijgevolg bestaat die nood nog aan voldoende beeldschermen thuis, zowel voor professionele als privédoeleinden. Wie de aankoop van een nieuw apparaat nog heeft kunnen uitstellen, moet misschien dit jaar tot de conclusie komen dat uitstel niet langer aan de orde is.
Een zwaard van Damocles
Maar kunnen fabrikanten aan die vraag blijven voldoen? Vorig jaar zagen we al dat hardwarefabrikanten vaak met stockbreuken te maken kregen. De vraag is nu wel minder explosief, maar de structurele problemen bij de chipfabrikanten om hun technologie te kunnen blijven produceren geraken maar niet opgelost. Die problemen ontstonden al tijdens het begin van 2020 toen de fabrieken in China en Taiwan de deuren moesten sluiten omwille van het coronavirus.
Toen in de zomer van 2020 de fabrieken weer open mochten, begonnen de chipproducenten met een achterstand die ze maar niet kregen weggewerkt. De problemen stapelden zich alleen maar op en nu hebben we het punt bereikt waarop de situatie dreigt te ontsporen. Computerchips vormen een essentiële component van verschillende soorten producten: pc’s, tablets, smartphones, gameconsoles en infotainmentsystemen van wagens. Verschillende industrietakken bengelen naar het beperkte aanbod aan chips. Bijgevolg zitten ook al die industrieën in de problemen. Als de chipcrisis niet snel opgelost geraakt, zijn er binnenkort gewoonweg geen pc’s meer om aan te kopen.
Wat de toekomst ook moge brengen, anno 2022 kunnen we zonder aarzelen stellen dat de personal computer verre van dood is. Integendeel, ze beleeft zelfs een tweede jeugd. Steve Jobs was dus even te voorbarig toen hij in 2010 de dood van de pc verkondigde. Zelfs het meest geniale brein kan er af en toe eens naast zitten. Jammer genoeg heeft Jobs de heropleving van de pc niet meer mogen meemaken.
Dit artikel verscheen origineel op 11/06/2021. Laatst bijgewerkt op 14/01/2022 met de actuele marktcijfers.
