Windows 10 op ARM is een godsgeschenk voor de laptopmarkt

Vandaag kwam het nieuws als een donderslag bij heldere hemel: Microsoft heeft een akkoord met Qualcomm om hun nieuwste Snapdragon 835 volledig compatibel te maken met Windows 10 aan de hand van een x86-emulator. Windows op ARM is echter geen nieuws. Microsoft heeft een schaamtevol verleden met Windows RT, dat samen met Windows 8 het levenslicht zag.

Windows RT was een camouflageproject van Microsoft: met veel lawaai Windows 8 lanceren, en tegelijk Windows RT verkopen als ‘bijna-Windows 8’ met ernstige beperkingen: geen enkele x86-applicatie was compatibel met het besturingssysteem, ondanks de aanwezigheid van een volwaardige desktopomgeving. Een hele hoop frustratie was het gevolg, met als resultaat een stille dood na de lancering van de Microsoft Surface 2 eind 2013.

x86-emulator

Een x86-emulator voor ARM-chips mag je zonder twijfel het magnum opus noemen van de Windows 10-afdeling binnen Microsoft. Het ultieme Trojaanse paard. Je hebt namelijk niet langer een Intel- of AMD-chip nodig om van Windows 10 in zijn volle glorie te genieten. De timing valt eigenlijk perfect. Intel heeft de Wet van Moore losgelaten, net als zijn Tick-Tock-strategie, met de Kaby Lake-processorlijn. Voor de eerste keer blijft Intel drie jaar lang op een fabricageproces hangen, in plaats van twee jaar. Het plafond komt akelig dichtbij en jaarlijkse prestatiewinsten blijven beperkt. De gloednieuwe Qualcomm Snapdragon 835 wordt gebakken op 10 nanometer vanaf begin 2017, en groeit nog wel elk jaar op indrukwekkende manier.

De ARM-architectuur is aan een indrukwekkende opmars bezig in smartphone- en tabletland, maar zag zijn verdere dominantie geblokkeerd door Windows 10. Intel heeft alle recht om schrik te krijgen van ARM. Met deze x86-emulator die Microsoft heeft gebouwd, staat de deur wagenwijd open om goedkope laptops te maken die snel genoeg zijn voor 90% van de computergebruikers.

Ik verwacht dat de Qualcomm Snapdragon 835 ongeveer op het niveau gaat zitten van een Intel Core i7-7Y75, de Kaby Lake-opvolger van de passief gekoelde Core m-chips van vorig jaar. Die chip van Intel kost 393 dollar, terwijl de Snapdragon 820 (en vermoedelijk de 835 ook) vermoedelijk rond de 70 dollar kost. Beide cijfers mag je met een korrel zout nemen, maar het toont wel dat ARM-chips veel goedkoper zijn dan Intel-chips, met als resultaat flink goedkopere laptops in de winkelrekken.

Voor- en nadelen

Wat zijn de voor- en nadelen van zo’n ARM-chip? Ik start alvast met het grootste nadeel: qua prestaties is het koffiedik kijken, omdat er geen referentie is. Windows RT is de enige benchmark, en dat was drie jaar geleden zonder x86-ondersteuning. Mogelijk is de Snapdragon 835 toch niet sterk genoeg om Windows 10 via x86-emulatie vlot te laten werken. Bovendien heeft x86 ook de beperking van maximaal 4 GB RAM.

De voordelen zijn wel talrijk: een veel sterkere autonomie, minder koeling nodig en (nog) kleinere vormfactor. Beeld je in dat een flinterdunne laptop ineens mogelijk is aan een budgetprijs, zonder prestaties in te leveren, gekoppeld met 15 uur of meer autonomie. Het klinkt allemaal te goed om waar te zijn, maar qua architectuur is ARM vele malen efficiënter dan x86.

Wintel

Het bekende Wintel van vroeger, de gouden periode tussen Microsoft en Intel, is voorbij. De chaos kan voor Intel bijzonder groot worden, omdat het aan de onderkant van de markt geen vuist kan maken tegen al het efficiënte ARM-geweld. De nagel aan de doodskist van Intel? Niet per sé, omdat ARM ook zijn beperkingen heeft. Servers en high- tot mid-end computergebruikers hebben nog steeds een Intel-chip nodig wegens gebrek aan concurrentie, en die markt is behoorlijk lucratief. Wie gaat de meeste klappen krijgen? AMD, die sterk presteert in het budgetsegment.

Ik ben alvast klaar om in 2017 een ultraportable te omarmen met Windows 10, zonder batterijzorgen, en hopelijk ook zonder prestatiebeperkingen. Of moet ik toch maar de Surface Phone overwegen en laptops verbannen met Continuum 2.0? Of wordt 2017 het jaar van de hack-projecten waar de nieuwe Samsung Galaxy S8 met Snapdragon 835 ineens ook Windows 10-compatibel wordt? Windows 10 Mobile hangt al lang aan een infuus, maar Microsoft kan een meesterzet plaatsen in 2017 en veel partijen schaakmat zetten. Afwachten of het alle stappen ook in de praktijk kan omzetten.