Berichtenapps vergeleken: is er een beter alternatief voor WhatsApp?

De resultaten van onze meest recente lezerspoll lieten er geen twijfel over bestaan: WhatsApp laat de concurrentie ver achter zich. Op een steekproef van 600 lezers gaven meer dan 300 respondenten aan dat ze WhatsApp als vaste berichtenapp gebruiken. Goed voor een aandeel van meer dan 52%; terwijl de eerste achtervolger nog niet aan de twintig procent komt. Wereldwijd heeft de applicatie 1,5 miljard actieve gebruikers (bron: Business of Apps).

Ondanks die grote voorsprong staat de dominantie van WhatsApp voor het eerst in jaren ter discussie. In veel landen prijkten de voorbije weken plots concurrerende berichtenapplicaties zoals Signal en Telegram bovenaan de downloadlijsten van de Google Play Store en Apple App Store. Waarom schakelen mensen over van WhatsApp en waarom zou jij dat wel/niet moeten doen? We nemen de proef op de som en vergelijken WhatsApp met enkele van haar concurrenten. Enkele criteria die we daarbij in rekening nemen zijn de gebruiksvriendelijkheid van de app, de manier waarop de applicatie berichten beveiligt, en hoe de applicatie met onze gebruiksdata omgaat.

Controverse rond privacybeleid

Begin dit jaar heeft elke WhatsApp-gebruiker een melding gekregen dat de app haar gebruiksvoorwaarden zou veranderen vanaf 8 februari. Toen duidelijk werd wat die nieuwe gebruiksvoorwaarden echt inhielden, veroorzaakte dat veel commotie. WhatsApp vroeg de toestemming aan haar gebruikers om data zoals telefoonnummers, contacten, het ip-adres van de smartphone en meer te delen met moederbedrijf Facebook. Van een keuze was niet echt sprake. Wil je je data niet delen, dan moest je vanaf 8 februari maar naar een andere berichtenapp uitkijken. En dat is dus wat veel mensen deden.

Was al die commotie nu terecht? Ja en neen. Neen omdat de nieuwe richtlijnen vooral van toepassing waren op zakelijke gebruikers met een WhatsApp for Business-account. Zeker voor Europese gebruikers zou er eigenlijk min of meer niets veranderen. WhatsApp moet in Europa de GDPR-normen respecteren. Die staan niet toe dat WhatsApp haar data deelt met Facebook, en zeker niet door goedkeuring van gebruikers af te dwingen door ze voor een ultimatum te plaatsen. Om geen boetes te riskeren maakte WhatsApp ook duidelijk dat het in Europa geen data deelt met zijn moeder. WhatsApp is inmiddels ook op haar tellen teruggekeerd en heeft de nieuwe gebruiksvoorwaarden nog even uitgesteld.

Toch illustreert het voorval welke weg WhatsApp aan het bewandelen is. De strategie van Facebook is om haar verschillende platformen dichter naar elkaar toe te brengen. Dat doet het bedrijf niet alleen met cross-platformfuncties, maar ook via het aggregeren van gebruiksdata. Facebook wil nog niet van dit pad afwijken ondanks druk van overheden en het valt dus niet uit te sluiten dat een nieuw privacybeleid toch wordt doorgeduwd. Bevalt dat je niet, dan is een andere berichtenapp de beste optie.

Voor- en nadelen van WhatsApp

Het is natuurlijk niet zomaar dat WhatsApp zo populair geworden is. De applicatie blinkt uit in haar gebruiksvriendelijkheid en uitgebreide features. Een account aanmaken is zo gebeurd, alles wat je nodig hebt is je telefoonnummer en een mobiele verbinding. Een bericht verzenden neemt met WhatsApp slechts enkele seconden in beslag, maar je kan veel meer dan dat. Je kan bij je berichten mediabestanden zoals afbeeldingen en video’s voegen, documenten doorsturen, je live-locatie tot 8 uur lang delen of contacten met elkaar uitwisselen. Naast één-op-één chats ondersteunt WhatsApp ook groepen met maximaal 256 deelnemers aanmaken, of een verzendlijst als je één bericht naar meerdere personen wil sturen. Daarnaast ondersteunt WhatsApp ook videobellen in groep. Buiten de mobiele applicatie heeft WhatsApp ook een webversie en een desktopapp voor Windows en MacOS. WhatsApp is in andere woorden dus altijd beschikbaar als je internet hebt.

Ook op vlak van beveiliging scoort WhatsApp goede punten. De app versleutelt je berichten end-to-end, wat betekent dat enkel de bedoelde ontvanger je berichten kan zien. Hackers kunnen normaal gesproken onmogelijk je berichten onderscheppen en zelfs WhatsApp kan jouw berichten niet zien. Je account kan je beveiligen via een pincode en je vingerafdruk. Het grootste discussiepunt blijft dus het privacybeleid. De app moet zich houden aan de Europese regels, maar je moet goed beseffen dat het eigendom is van Facebook. En Facebook staat nu eenmaal niet bekend als een bedrijf dat privacywetgevingen hoog in het vaandel draagt.

Alternatief 1: Signal

Dat probleem ga je met Signal niet hebben. Signal is eigendom van een non-profitorganisatie. Er is dus geen businessmodel opgebouwd rond de verkoop van gebruiksdata zoals bij Facebook. Je mag er dus zeker van zijn dat de applicatie jouw data met respect behandelt. Ook op vlak van beveiliging doet Signal beter dat WhatsApp. De applicatie gaat verder dan enkel het versleutelen van bericht-inhouden, het encrypteert ook de meta-data van bijgevoegde media. Dat extra beveiligingslaagje is altijd leuk meegenomen. Je hebt nog heel wat features die je zelf kan inschakelen in het instellingenmenu. Een interessante is de functie ‘Verzegelde afzender’. Met die optie weet zelfs Signal wie berichten met elkaar uitwisselt. Andere interessante privacyopties zijn het incognito toetsenbord en de mogelijkheid je IP-adres onzichtbaar te maken. Daarnaast heb je bijvoorbeeld de optie om gezichten in afbeeldingen te blurren, screenshots uit te schakelen en berichten automatisch te laten verdwijnen. Je account beveiligen kan je net als bij WhatsApp met je vingerafdruk en/of pincode.

Er zijn ook wel enkele minpuntjes aan Signal. Zo heeft Signal wat minder gebruiksfeatures dan WhatsApp. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk om media-bestanden naar meerdere gebruikers tegelijk te sturen, en groepvideogesprekken waren ook lange tijd niet mogelijk. Het aanbod aan emoji’s, gifs en stickers is zeer beperkt. Een ander mankement is het ontbreken van een webversie. Er ontbreken zeker geen onmisbare features die het gebruiksgemak van de app beïnvloeden, maar Signal heeft hier toch nog stappen in te zetten. Signal is wel steeds meer features van WhatsApp aan het overnemen om een overstap aantrekkelijker te maken. Het heeft ook eigen unieke features zoals de mogelijkheid om een notitie voor jezelf te maken.

Alternatief 2: Telegram

Waar Signal minder uitgebreid is met features, overlaadt Telegram je werkelijk met chatopties. Je kan zoveel met Telegram dat we de ruimte niet hebben om alle opties te bespreken. We halen er wel enkele opvallende uit. Groepen in WhatsApp zijn begrensd tot 256 gebruikers. Telegram biedt geen beperkingen, tenzij je meer dan 200.000 contacten zou hebben. Je leest het goed, zoveel contacten kan je in een Telegram-groep of -channel steken! Andere zaken die Telegram aanbiedt die de rest niet heeft zijn bijvoorbeeld polls en quizzen om met je vrienden te organiseren, het inplannen van berichten en het verzenden van ongecomprimeerde media. De downloadlimiet is met 1,5 GB ook hoger dan de concurrentie. Telegram biedt zeer veel opties om de interface van het hoofdmenu en elke conversatie naar eigen smaak aan te passen. Videobellen werd onlangs toegevoegd. Telegram is net als WhatsApp beschikbaar als mobiele, web- en desktop-app.

Op vlak van beveiliging laat Telegram het wel wat afweten in vergelijking met de concurrentie. Zo is end-to-end encryptie van berichten niet standaard ingeschakeld. Je kan dit niet inschakelen voor groepschats. Telegram heeft zeker wel enkele goede beveiligingsfeatures. Je kan berichten zichzelf laten vernietigen van zodra ze gelezen zijn, en je account automatisch laten verwijderen als je lange tijd niet meer online bent geweest. De instellingen zijn al bij al vrij beperkt. Op vlak van privacy heeft Telegram wel een redelijk goede reputatie. De applicatie is ontstaan in Rusland om Russen een communicatiekanaal aan te bieden waar ze veilig zijn voor overheidscensuur. Maar de beveiliging voelt minder waterdicht dan bij WhatsApp en Signal.

Wat is de beste app?

Welke app nu voor jou de beste is, dat hangt een stukje af van waar je belang aan hecht. Op dit moment wint WhatsApp wellicht de strijd omdat de app simpelweg het meest gebruikt wordt. Ter illustratie: ik heb een negentigtal contacten in mijn adresboek staan. Daarvan kan ik er 75 bereiken via WhatsApp, tegenover 12 contacten via Signal en 8 met Telegram. Dat maakt dat een volledige overstap van WhatsApp voorlopig moeilijk is en je de app misschien best nog even op je smartphone laat staan.

Zoek je toch naar een alternatief, dan zijn andere chatapplicaties zeker niet minderwaardig. Is privacy en veiligheid voor jou een belangrijk gegeven, dan raden we Signal aan. De app is ook steeds gebruiksvriendelijker aan het worden. Telegram is dan weer de koning van de features en opties, maar deze app moet op beveiliging nog wel wat stappen zetten. Het aanbod aan berichtenapps is overigens veel ruimer dan WhatsApp, Signal en Telegram. Je hebt bijvoorbeeld ook Facebook Messenger, al zit je daarmee nog meer verweven in het Facebook-ecosysteem. Andere berichtenapps die vaak goede beoordelingen krijgen zijn Discord, Kik, Keybase en Link. Maar die onbekendere applicaties worden in België echt nauwelijks gebruikt.