De wolk op papier gezet

Cloudcomputing is de grootste hype sinds vele jaren in de ICT-sector. Iedereen omhelst het concept vol enthousiasme. Maar is het met cloudcomputing niet zoals met echte wolken: dat iedereen er iets anders in ziet? Zusterblad Smart Business Strategies worstelde zich door talloze definities, op zoek naar de ware vorm van de wolk.

Zoals zo vaak wordt de oorsprong van een nieuwe term – en zeker van de bijhorende hype – in de hoek van de analisten gezocht. Nochtans ligt de oorsprong van cloudcomputing elders, volgens Gregor Petri van Computer Associates: “De term werd voor het eerst gebruikt in academische context, door professor Kenneth Chellapa, die het toen omschreef als een computing-paradigma waarbij de grenzen eerder door de economische noodzaak dan door technische beperkingen zullen worden bepaald. Duidelijk een bredere en minder technische definitie dan wat je tegenwoordig allemaal hoort.”

Definities verzameld
Maar ook al hebben de analisten de term niet uitgevonden, ze laten zich in het bedenken van definities zeker niet onbetuigd. De Amerikaanse ondernemer Jim Kaskade heeft op zijn site (www.jameskaskade.com) de definities verzameld van bijna twintig onderzoeksbureaus.

Ook al verwijzen ze allemaal naar hetzelfde, toch zijn de definties en vooral in de benadering van het concept opvallend verschillend. Yankee Group heeft het bijvoorbeeld over “dynamisch uitbreidbare, gevirtualiseerde informatiediensten”, terwijl AMR het heeft over “de volgende generatie van software as a service, waarin een volledige softwareomgeving op abonnementsbasis van de leverancier wordt afgenomen.”

Bij de ene staat dus de informatie centraal, bij de andere de software. Vergelijk dit bijvoorbeeld met de definitie van Enterprise Strategy Group, “een dienstenmodel waarbij business workloads (…) worden uitgevoerd, hetzij intern of ergens op het internet, en waarbij men enkel betaalt voor wat men verbruikt”. U ziet weer een nieuwe focus verschijnen: het uitbesteden van bedrijfsprocessen zodat men de kosten voor de onderliggende infrastructuur ook uitbesteedt, en betaalt op basis van gebruik in plaats van de kosten van die infrastructuur.

Het is wellicht nu al duidelijk: een volledige, omvattende definitie van cloudcomputing waarmee iedereen tevreden is, zal u nergens vinden. Telkens worden er andere accenten gelegd, waardoor bepaalde vormen van cloudcomputing wel of niet uit de boot vallen. En dan hebben we het alleen nog maar over de relatief neutrale onderzoeksbureaus.

Wie op zoek gaat naar definities van cloudcomputing bij de ICT-leveranciers krijgt nog een veel uitgebreidere waaier van definities voorgeschoteld. Bij Getronics staat de dienstverlening centraal: “het via internet geleverd krijgen van ICT-diensten, op basis van gestandaardiseerde dienstverlening, daar waar je vroeger vaak je eigen systemen bouwde."

Kostenbesparend model
Geen maatwerk meer maar standaarddienst uit de “muur/wolk”. Volgens David Parker, vicepresident marketing, strategy en programs voor IBM Global Technology Services is cloudcomputing “een potentieel kostenbesparend model voor het ter beschikking stellen van processen, toepassingen en diensten; dat het beheer van IT vereenvoudigt en de reactiesnelheid van de business verhoogt.”

Hierin merkt u dan weer de dualiteit van IBM: terwijl ze nog steeds het meest toegevoegde waarde bieden op het vlak van IT-beheer en als infrastructuur- en dienstenpartner, willen ze toch ook het business-aspect sterk benadrukken. Want daar hopen ze op termijn de meeste toegevoegde waarde te bieden.

Doen wij al jaren!
En, niet verrassend, een hostingbedrijf als Combell vindt cloudcomputing nauwelijks meer dan een fraaie naam voor wat zij al jaren doen. “Software as a service, infrastructure as a service, … dat doen wij toch al jaren”, zegt Combells oprichter en CEO Jonas Dhaenens. “Alleen hebben we het tot nu toe niet zo genoemd. Lange tijd hebben we de boot afgehouden, maar nu gaan we het toch ook over cloudcomputing hebben, en onze voordelen ten opzichte van de internationale spelers.”

Dhaenens vindt de hype rond cloudcomputing anderzijds allesbehalve erg: “Iedereen raakt plots overtuigd van de voordelen van het uitbesteden van de ICT-infrastructuur. Het kan ons bedrijf alleen maar ten goede komen.”

Opvallend genoeg, hoe sterk de definities soms ook mogen verschillen, toch zijn de meeste waarnemers en leveranciers het wel eens over de kenmerken waaraan cloudcomputing moet voldoen:

– on-demand: cloudcomputing moet beschikbaar zijn wanneer de klant hierom vraagt en anders niet.

– selfservice: de klant moet zelf zijn diensten kunnen afnemen en niet afhankelijk zijn van de leverancier om aan de slag te kunnen.

– gevirtualiseerd: iedereen is het erover een dat enkel een doorgedreven vorm van virtualisatie aan de basis kan liggen van een geslaagde cloudcomputing-omgeving. Net als virtualisatie draait cloudcomputing immers rond de basisgedachte dat het niet uitmaakt waar de rekenkracht of opslagruimte zich bevindt.

Ook een ander concept dat vaak met cloudcomputing samenhangt, multi-tenancy, is gebaseerd op virtualisatie, meer bepaald op het idee dat u niet één server per toepassing of per klant nodig hebt.

– elastisch: de klant moet in staat zijn de schaal van de dienstverlening in een mum van tijd aan te passen, zowel naar boven als naar beneden: meer of minder rekenkracht, gebruikers, opslagcapaciteit…

– opex: de voornaamste financiële eigenschap van cloudcomputing is dat grote investeringen vooraf in aankoop van software of infrastructuur (capex) worden omgezet in maandelijkse betalingen voor het huren of afnemen van een dienst (opex), al dan niet op basis van het werkelijke verbruik. Opex wordt vaak als goedkoper afgeschilderd dan capex. Maar wie op langere termijn dit model blijft gebruiken, is niet noodzakelijk goedkoper af.