Zo luister je naar onlinemuziek

Nadat de muziekindustrie jarenlang het internet heeft verketterd, zorgen de muziekstreamingdiensten ervoor dat ze het web eindelijk met open armen ontvangt. Dankzij deze diensten komen er eindelijk weer inkomsten binnen.

Onderzoek maakt één ding duidelijk: Jan Modaal blijft verknocht aan zijn muziek-cd’s. Het succes van het mp3-formaat en digitale muziekspelers zoals de iPod heeft daar niet zoveel aan veranderd, want uiteindelijk zijn die zaken eerder complementair aan de cd. Tenzij je muziek illegaal downloadt natuurlijk.

Toch staat de hegemonie van de cd steeds meer onder druk. In België is de iTunes Store intussen zelfs uitgegroeid tot de vierde of vijfde grootste muziekverkoper. In andere landen zie je exact dezelfde trend en is de digitale muziekwinkel van Apple zelfs nog belangrijker.

De echte doodsteek voor de cd lijkt echter uit de hoek van de streamingdiensten te gaan komen, met Spotify als bekendste speler. Maar wat hebben deze diensten precies te bieden? Grofweg gesteld kun je stellen dat er drie types zijn.

1. On-demand
Hier heb je toegang tot een onlinemuziekcollectie die vrijwel onbeperkt is. Je zoekt gewoon de artiest die je wilt horen en je krijgt een overzicht van de beschikbare albums en tracks.

Je gebruikt zo’n dienst net zoals je bijvoorbeeld iTunes zou gebruiken, maar dan met één groot verschil: de muziek wordt gestreamd, en hoeft dus niet permanent te worden opgeslagen op de harde schijf. Op die manier spaar je jezelf de aankoop van vele cd’s uit. Het typevoorbeeld van een on-demanddienst is Spotify.

2. Persoonlijke radiostations
Bij dit soort diensten maak je radiostations op maat. Dat doe je op basis van een genre, een artiest of muziekgroep of op basis van muziek die je goed vindt. Je kunt het vergelijken met een klassiek radiostation: je weet niet exact welke liedjes je te horen gaat krijgen, maar in dit geval heb je wel wat controle. Nog een verschil: er is geen lastige dj die het luisterplezier vergalt.

Streamingradiostations zijn een prima manier om nieuwe muziek te ontdekken die aansluit bij jouw smaak. Het beste voorbeeld: Last.fm.

3. In de cloud
Clouddiensten zorgen ervoor dat jouw bestaande muziekcollectie online wordt geplaatst, zodat je ze overal kunt beluisteren. Je komt dus niet in contact met nieuwe muziek, maar van je eigen collectie kun je zonder gedoe op meerdere locaties en toestellen genieten. Het typevoorbeeld: iTunes Match.

Voor alle duidelijkheid: deze drie categorieën zijn niet exclusief. In heel wat gevallen gaat het om een combinatie. Streamingdiensten die op aanvraag muziek spelen, bieden vaak ook radiostations op basis van genres en/of artiesten.

Beperkingen
Zijn streamingdiensten zaligmakend voor de muziekliefhebber? Niet helemaal. Contracten met de vier grote platenfirma’s (Universal, Sony, Warner en EMI) hebben alle streamingdiensten wel. Je zult dus moeiteloos de muziek van een grote artiest als Lady Gaga of Adele terugvinden bij hen.

Het grootste probleem doet zich voor als je een eclectische muzieksmaak hebt. Kleinere indies doen niet perse mee met elke streamingdienst en dat heeft gevolgen als je van bepaalde subgenres houdt. In het beste geval moet je dan overschakelen op een dienst die zich specifiek richt op bepaalde muziekstijlen, zoals Gogoyoko.com.

Het is een open deur intrappen, maar om te streamen moet je natuurlijk over een internetverbinding beschikken. Toegegeven, de meeste on-demanddiensten bieden de mogelijkheid om tracks te downloaden. Zo kun je ze toch beluisteren als je tijdelijk geen internetverbinding in de buurt hebt – een ideale oplossing voor mobiele toestellen. Maar dan moet je er wel aan denken om die tracks vooraf te downloaden.

Ergens staat dat haaks op het vrije, fladder-van-de-ene-artiest-naar-de-andere-karakter van dergelijke diensten.

De iTunes Store van Apple behoort tot de grootste muziekverkopers van België en Nederland.

Gratis, maar…
Het aanbod aan streamingdiensten is groot, en elke maand wordt het nog net iets groter. Waarschijnlijk begin je met te bepalen wat boven aan jouw verlanglijstje staat: een sterke on-demanddienst zoeken of het ontdekken van nieuwe muziek?

Het goede nieuws is dat de meeste van deze alles-diensten ook persoonlijke radiostations aanbieden, al zijn die meestal minder sterk dan bij de gespecialiseerde aanbieders. Nog beter nieuws is dat de meeste streamingdiensten ook gratis te gebruiken zijn.

Daar is wel een grote ‘maar’ aan verbonden: ofwel word je om de paar nummers geconfronteerd met reclame ofwel zijn slechts bepaalde functies beschikbaar. Het ergste bij de reclame is dat die soms vreselijk herhaald wordt. Wellicht zijn er op dit moment - in volle opstartfase – nog maar weinig adverteerders. Ongetwijfeld is het gewoon een manier om je in de richting van de betaalabonnementen te duwen.

Dezelfde prijs
Prijsafspraken zijn verboden door de wet, maar toch zien we een verbazende eenvormigheid wanneer we de tarieven voor abonnementen bij streamingdiensten naast elkaar leggen. Meestal zijn er twee formules.

Een eerste, doorgaans geprijsd op 4,99 euro per maand, die je ongelimiteerd en zonder reclame muziek laat beluisteren op de pc, en een tweede – vaak 9,99 euro per maand – waarmee je muziek ook op mobiele toestellen kunt afspelen en soms op hardware zoals een muziekstreamer of a/v-receiver.

De duurste abonnementen bieden meestal ook een offlinemodus. Hiermee is het mogelijk om muziek te downloaden, zodat je de nummers die je vaker beluistert niet telkens opnieuw hoeft te streamen. Daar valt wel iets voor te zeggen, want streamen is uiteindelijk even belastend voor een eventuele downloadlimiet als downloaden.

Een album tien keer streamen ‘kost’ je dus tien keer zoveel bandbreedte als het album éénmaal downloaden en dan tien keer beluisteren. Een niet onbelangrijk argument voor wie nog met downloadlimieten kampt. Een offlinemodus is echter niet hetzelfde als muziek aanschaffen bij een dienst zoals de iTunes Store.

Zodra je het abonnement bij de streamingdienst stopzet, heb je immers geen toegang meer tot die offline liedjes. Je kunt ze ook niet importeren in iTunes en synchroniseren met een iPod. De meeste diensten bieden overigens wél nog een optie om tracks echt te kopen. Die aangeschafte bestanden – meestal gewone mp3’s van 320 Kbit/s – zijn uiteraard wel vrij te gebruiken.

Betalen betekent doorgaans ook dat je streams van een hogere kwaliteit ontvangt: een belangrijk voordeel voor wie muziek beluistert door betere luidsprekers dan die van pakweg een laptop. Bij Deezer en Spotify bijvoorbeeld, luisteren betalende klanten naar streams van 320 Kbit/s.

Een zeer hoge kwaliteit is dat, al kun je met ietwat getrainde oren en een mooie hifi-installatie nog steeds het verschil horen met cd-kwaliteit. Toch is de kloof niet enorm.

Voor indielabels en specifieke muziekstijlen ga je beter naar sites zoals Gogoyoko.com.

Sociaal
Muziek beluisteren doe je niet alleen. Althans, dat willen een aantal streamingdiensten je toch duidelijk maken. Met name bij Deezer en al helemaal bij Spotify zijn ze er erg op gebrand dat je een koppeling legt tussen hen en Facebook. Bij Spotify is het zelfs knap lastig om zonder Facebook-account in te loggen, en is de koppeling met het sociale netwerk heel moeilijk door te knippen.

Nu valt er zeker iets voor te zeggen dat mensen hun favoriete muziek delen met hun vriendenkring. Vaak zijn net zij uitstekende bronnen om nieuwe artiesten te ontdekken. De keerzijde is wel dat Spotify werkelijk elke track die je beluistert automatisch op je Facebook-pagina zwiert.

Naargelang jouw houding ten opzichte van privacy kan dat af en toe een sarcastische opmerking over je muziekvoorkeuren opleveren, zeker als je een ‘gevarieerde’ smaak hebt.