Zon zet aanval in op Starlink-netwerk: satellieten vallen eerder uit
Critici wijzen al langer op de risico’s van een gigantisch satellietnetwerk zoals dat van SpaceX. Het vergroot de kans op botsingen in de ruimte. Bovendien keren er steeds meer Starlink-satellieten terug naar de aarde. Onderzoek van het NASA Space Flight Center in Goddard wijst uit dat tussen 2020 en 2024 in totaal 523 Starlink-satellieten opnieuw de atmosfeer zijn binnengedrongen. Onderzoekers linken dat onder meer aan verhoogde zonneactiviteit.
Korte levensduur Starlink-satellieten
In dezelfde periode is de zonneactiviteit flink toegenomen, met een piek tijdens het zonnemaximum in oktober 2024. De toegenomen geomagnetische activiteit in de lage baan rond de aarde – waar de Starlink-satellieten zich bevinden – zorgt ervoor dat deze satellieten veel sneller dan verwacht terugkeren in de atmosfeer.
Normaliter hebben Starlink-satellieten een levensduur van ongeveer vijf jaar. Daarna keren ze sowieso terug in de atmosfeer, waar ze (grotendeels) verbranden. Door de verhoogde zonneactiviteit zou de levensduur in sommige gevallen echter teruglopen tot slechts 10 tot 12 dagen. NASA-onderzoeker Denny Oliveira verklaart dit door een “toegenomen luchtweerstand” als gevolg van een warmere atmosfeer.
Door die luchtweerstand verliezen satellieten sneller hoogte. Bovendien neemt het risico op botsingen toe door lagere snelheden. Hoewel satellieten zijn ontworpen om botsingen te vermijden – onder meer door het gebruik van ingecalculeerde snelheden – functioneren hun anti-botsingmechanismen mogelijk minder effectief bij afwijkende snelheden.
Risico op ongecontroleerde terugkeer
Oliveira wijst ook op het risico van ongecontroleerde terugkeer in de atmosfeer. SpaceX houdt satellieten doorgaans nauwlettend in de gaten wanneer ze terugkeren, om schade op aarde te voorkomen. Als echter plotseling veel meer satellieten de atmosfeer binnendringen, zou Starlink die monitoring mogelijk niet meer kunnen bijhouden.
Zelfs als dat nog wel lukt, zou de snelheid van terugkeer te hoog kunnen liggen om te voorkomen dat er toch puin op aarde neerkomt, denkt Oliveira. Dat gebeurde al eens in 2024, toen een stuk puin van 2,5 kilogram op een boerderij in het Canadese Saskatchewan terechtkwam. SpaceX erkent dat er puin op aarde kan neerkomen, maar stelt dat dit “geen gevaar” oplevert voor mensen.
Steeds meer Starlink-satellieten
Het Starlink-netwerk van Elon Musk is het grootste satellietnetwerk ter wereld, met meer dan 7.500 actieve satellieten. SpaceX wil dit op termijn uitbreiden naar 42.000 Starlinks. Dat moet leiden tot een bredere beschikbaarheid van de dienstverlening en hogere internetsnelheden.
De komende tijd zullen er echter vooral veel satellieten terug in de atmosfeer belanden, denkt Oliveira. In de komende maanden of jaren zou dat zelfs dagelijks kunnen gebeuren, vanwege de aanhoudende zonneactiviteit. Alle onderzoeksresultaten van het NASA-team zijn beschikbaar via arXiv. De publicatie moet nog peer-reviewed worden.
