Belg heeft vals gevoel van veiligheid online
Uit een onderzoek van antivirusspecialist Symantec blijkt dat Belgen een vals gevoel van veiligheid hebben op het internet. Negen van de tien voelen zich redelijk veilig op het net, maar toch is twee derde al het slachtoffer geworden van cybercriminaliteit.
In België peilde Symantec afgelopen augustus naar de ervaringen met cybercriminaliteit bij 250 Franstalige en evenveel Nederlandstalige internetgebruikers.
Die resultaten werden vergeleken met het Norton Cybercrime Report: The Human Impact. Dat is een gelijkaardige enquête die in februari 2010 online werd afgenomen bij 7.066 volwassenen in veertien landen, waaronder China, de Verenigde Staten en de grootste Europese landen. De resultaten werden voorgesteld tijdens een persconferentie in Brussel.
Dubbel zoveel Franstalige slachtoffers
Van de ondervraagde Belgen gaf 62,7% aan ooit het slachtoffer geweest te zijn van cybercriminaliteit. Iets minder dan het gemiddelde van 65% uit het Norton Cybercrime Report, maar opvallend is wel dat bijna dubbel zoveel Franstalige als Nederlandstalige respondenten al slachtoffer zijn geweest.
Onder cybercriminaliteit verstaan de ondervraagden onder meer phishing en kredietkaartfraude, maar ook seksuele intimidatie via het internet.
China is koploper wat criminaliteit op het internet betreft. Maar liefst 83% van de respondenten kwam er al mee in aanraking. Ook India en Brazilië doen het slecht met beide 76%; de Verenigde Staten sluit de top drie van de gevaarlijkste internetlanden met 73%.
Een pak meer Belgen (89,3%) voelen zich veiliger op het internet dan de respondenten uit de andere landen (66% gemiddeld). Vooral jongeren van 18 tot 29 wanen zich ongenaakbaar. Toch kregen in die leeftijdscategorie maar liefst acht op de tien ondervraagden al met cybercriminaliteit te maken. “Ze kampen met een vals veiligheidsgevoel”, aldus Norton-woordvoerder Christel Van Der Perre.
Online fraude
Luc Beirens, hoofd van de Computer Crime Unit van de federale politie, geeft tijdens de persconferentie meer uitleg bij het onderzoek van Norton en vergelijkt het resultaat met de klachten die de federale politie vorig jaar via de website ecops.be binnenkreeg.
“Blijkbaar leggen Belgen pas klacht neer als er geld mee is gemoeid”, zegt Beirens. Waar slechts 6,3% van de respondenten aan Norton aangaf al het slachtoffer te zijn geweest van online fraude, gingen veruit de meeste klachten (ruim drie op de vijf) die vorig jaar via E-cops binnenliepen over deze vorm van internetcriminaliteit.
Ook is er een discrepantie bij de ervaringen met seksuele intimidatie via het internet. Tegenover Norton gaf een dikke 3% toe slachtoffer te zijn geworden, maar het aantal ingediende klachten bij E-cops blijft daar met 0,8% van het totaal zwaar onder. Dat is misschien wel te verklaren door schaamte, denkt Beirens.
“Ook bij andere vormen van cybercriminaliteit staan slachtoffers relatief vaak weigerachtig tegenover onze hulp. Ze vrezen dat we bij het zoeken naar sporen op hun computer intieme foto’s of hun collectie illegaal gedownloade films of muziek vinden."
Virussen
“Van virussen en malware ligt de Belg niet wakker”, concludeert de inspecteur. In het rapport van Norton is dit de meest aangehaalde criminaliteitsvorm, maar vorig jaar werd hierover geen enkele klacht ingediend.
“Toch kan een virus de deur openzetten voor criminelen”, waarschuwt Beirens. “Een klacht is misschien overdreven, maar een degelijke virusscanner is gewoon een must.’
Opletten met sociale netwerken
Daarnaast waarschuwt hij voor ondoordachtzaam gebruik van sociale netwerken. “De laatste drie maanden steeg het aantal gehackte accounts met een kwart. We kregen een 200-tal aangiftes”, aldus de inspecteur. Onder jouw naam versturen criminelen dan geïnfecteerde links naar je vrienden, waardoor ze ook besmet worden.
Een andere trend is het versturen van berichten in jouw naam met de melding dat je ergens op reis bent en je portefeuille is gestolen. Ze verzoeken je dan om geld over te maken via Western Union.
Dergelijke berichten worden volgens Beirens ook steeds geloofwaardiger. "Terwijl ze een paar jaar geleden nog makkelijk te doorzien waren omdat ze meestal in het Engels waren opgesteld, is dat nu steeds vaker in een degelijke Nederlandse vertaling. Bovendien kunnen dergelijke smeekbedes gepersonaliseerd worden met informatie die op sociaalnetwerksites als Facebook te vinden is."
Mens blijft zwakke schakel
Verder wijst Beirens nog op de opkomst van social engineering, ofwel misleiding Omdat de beveiliging van e-banking in België dankzij hardwaresleutels als een keycard van een heel hoog niveau is, focussen criminelen zich op de zwakste schakel in de keten, en dat is de mens. Ze proberen achteloze gebruikers ongemerkt te besmetten met malware die hen verklikt wanneer ze gebruikmaken van e-banking.
Door je e-mail en je accounts bij netwerksites te hacken, komen ze je naam en telefoonnummer te weten. Vervolgens word je gebeld op het moment dat jij aan het bankieren bent en doen ze zich voor als een medewerker van de bank. Ze vragen je enkele veiligheidscontroles uit te voeren en de hardwaresleutel door te geven.
In Nederland zouden al enkele banken door social engineering geld verloren hebben. In België nog niet volgens Beirens. Maar voorkomen is altijd beter dan genezen, besluit het hoofd van de federale Cyber Crime Unit. Je bent gewaarschuwd.
