Helft van Wikipedia gemaakt door bots
Op dit moment wordt de helft van alle aanpassingen op Wikipedia gemaakt door bots. Dat is af te leiden uit een recente studie die de bewerkingen op de website onder de loep nam.
Dit is echter allesbehalve reden voor paniek, volgens Wikipedia-onderzoekers: zonder bots zou de encyclopedie ten onder gaan.
Om alle bewerkingen op Wikipedia te onderzoeken, ontwikkelde Thomas Steiner, een post-doctoraatsstudent aan de universiteit van Lyon, een app die de wijzigingen aan de 287 versies van de meertalige encyclopedie in realtime bijhoudt. Daarmee kan worden vastgesteld dat zo’n 46 procent van alle wijzigingen gemaakt wordt door bots.
Vervelende klusjes
Bots zijn geautomatiseerde scripts, geprogrammeerd om bepaalde specifieke wijzigingen door te voeren. “Ze houden zich grotendeels bezig met vervelende taken waar wij ons niet mee willen bezighouden”, zegt Steiner.
Sommige bots voeren simpele taken uit, zoals het corrigeren van spelling en grammatica. Andere kunnen bijvoorbeeld pagina’s over landen aanmaken aan de hand van officiële overheidsgegevens, of rapporten van NASA gebruiken om artikels over asteroïden te schrijven.
Verschillend per land
Dat verklaart ook waarom het gebruik van bots zo sterk verschilt tussen de verschillende Wikipediasites. Zo wordt maar 5 procent van de aanpassingen op de Engelstalige site uitgevoerd door bots; in Spanje is dat 14 procent, in Italië 56, en in Vietnam gebeurt bijna alles door bots.
Volgens Aaron Halfaker, een onderzoeker bij de Wikimedia Foundation, heeft dit alles te maken met de maturiteit van elke website. In die landen en taalgroepen waar Wikipedia jonger is, en de encyclopedie dus nog niet erg omvangrijk is, is er simpelweg meer werk dat door bots kan worden volbracht.
Cyborgs tegen vandalisme
Daarenboven is de lijn tussen bots en mensen vaak vaag op ’s werelds grootste encyclopedie: veel van de complexere taken worden uitgevoerd door tandems van redacteuren en bots, de zogenaamde cyborgs.
Deze cyborgs blijken vooral noodzakelijk te zijn in de strijd tegen vandalisme, één van de belangrijkste taken van bots. Volgens Steiner gaat het daarbij vooral om “kleine, stomme wijzigingen, obsceen taalgebruik – onbenullige aanpassingen die toch een grote impact kunnen hebben op de geloofwaardigheid van Wikipedia als geheel”.
Cluebot
De bots hadden groot succes in het weren van dat soort vandalisme: de succesvolste anti-vandalismebot, ClueBot, is de rechtstreekse afstammeling van de bot die tien jaar geleden de beruchte Squidward-spammer uit de encyclopedie kon weren. Dat was een troll die in een enorme hoeveelheid artikels verwijzingen naar Spongebob-personage Squidward begon in te bouwen.
Eén van de eerste spambots werd geschreven om deze aanpassingen ongedaan te maken, en sindsdien zijn steeds gesofisticeerder versies actief op zoek naar vandalen en ongewenste wijzigingen.
Keerzijde
De belangrijkste antivandalismebot op dit moment is Cluebot, die volgens Halfaker alles van scheldwoorden tot gebrabbel binnen een paar seconden kan detecteren en wijzigen. Cluebot zorgt ervoor dat een klein groepje vandalen de legitimiteit van Wikipedia niet zodanig onderuit kan halen dat goedbedoeldende redacteuren het voor bekeken houden.
Cluebot en zijn soortgenoten zijn erg efficiënt in het detecteren en weren van dit soort aanvallen. Jammer genoeg had deze efficiëntie een keerzijde: veel nieuwe redacteuren, die nog niet volledig op de hoogte waren van de vele regels en dus beginnersfouten maakten, werden door de bots genadeloos gemarkeerd als vandalen – waardoor velen het schrijven voor bekeken hielden. Daarom is het werk van de cyborgs zo belangrijk: de menselijke patrouilles kunnen wél het onderscheid maken tussen goedbedoelde fouten en opzettelijk incorrecte informatie.
Bots zijn niet van Wikipedia zelf
En misschien wel het eigenaardigste aspect aan het hele verhaal: deze bots zijn niet gecreëerd en worden niet onderhouden door de Wikimedia Foundation. Ze worden ontwikkeld door gewone gebruikers en draaien op privécomputers.
Alle bots die op Wikipedia willen functioneren moeten wel goedgekeurd worden door de Bot Approval Group. Probeer je er eentje zonder goedkeuring op de site te smokkelen, dan word je waarschijnlijk onderschept door een anti-bot-bot.
