NASA ontdekt vloeibaar water op Mars

Tijdens de zomermaanden vloeit er water door de canyons en langs de kraters van Mars. Dat ontdekten onderzoekers van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Het water laat lange donkere vlekken achter op het Marslandschap. Tijdens de warmste periode stroomt het water wel honderden meters naar beneden vanop bepaalde bergen. Dat blijkt uit satellietbeelden. Wanneer het kouder wordt droogt het water terug op.

De beelden die de aanwezigheid van water bevestigen zijn afkomstig van satellieten, en dus niet van de Marswagentjes Curiosity of Opportunity. Wetenschappers weten nog niet waar het vloeibare water vandaan komt, maar ze vermoeden dat het condenseert uit de atmosfeer. “Er is vandaag vloeibaar water op het Marsoppervlak”, aldus hoofdonderzoeker Michael Meyer in een speciale persconferentie. “Daardoor vermoeden we dat het om z’n minst mogelijk is dat er bewoonbare plekken op de planeet bestaan.”

Zout

Het is niet de eerste keer dat NASA water ziet op de rode planeet, maar tot vandaag konden wetenschappers niet met honderd procent zekerheid zeggen dat het om H2O ging. Tien jaar geleden stuurde de Mars Global Surveyor al foto’s terug van wat leek op water dat rond keien stroomde, maar onderzoekers weigerden het fenomeen als vloeibaar water te bestempelen totdat ze zeker waren. Het fenomeen kreeg de naam Recurring Slope Lineae of RSL mee. Zo konden wetenschappers er vlot over speculeren zonder uit te gaan van deze of gene samenstelling.

Dat is nu, dankzij de Mars Reconnaissance Orbiter, niet meer nodig. Analyse van de chemische compositie van de mysterieuze vloeistofstromen bracht de aanwezigheid van gehydrateerd zout aan het licht. Concreet gaat het om gehydrateerd perchloraat. Dat bewijst dat de geobserveerde vloeistof in kwestie water is.

Perchloraat absorbeert erg snel water in de atmosfeer. Perchloraat-zouten lossen gemakkelijk op in water en maken dat water resistenter voor verdampen en bevriezen. Puur water kan op Mars enkel bestaan tussen de 0 en de tien graden Celsius. Door de beperkte atmosferische druk kookt het weg wanneer het warmer wordt. Water met de opgeloste zouten kan echter theoretisch vloeibaar blijven tussen de -70 en de 24 graden Celsius.

Die theorie ligt in lijn met de waarnemingen: in de vroege zomer verschijnen de RSL waarna ze gradueel groter worden. Tegen het einde van de zomer verdwijnen ze helemaal, om het jaar opnieuw terug te keren.

Leven

“De waterige plaatsen zijn waarschijnlijk de beste om naar sporen van leven nabij het Marsoppervlak te zoeken”, denkt Geoloog Alfred McEwen, hoofdauteur van de studie die de aanwezigheid van water bewijst. Hij deed zijn revolutionaire ontdekking samen met Lujendra Ojha en collega’s. Ojha speculeerde eerder al dat er vloeibaar zout water op Mars aanwezig kon zijn. Hij stelde vast dat de RSL uit water bestonden met dank aan spectografie. Door lichtgolven te analyseren kon de wetenschapper de compositie van de RSL achterhalen. Het CRISM-instrument aan boord van de Mars Reconnaissance Orbiter gaf de doorslag.

Het principe van spectrografie is relatief eenvoudig. Verschillende elementen absorberen verschillende golflengtes van licht. Door de absorptie van licht door de RSL te vergelijken met lichtabsorptie van elementen op de aarde kunnen wetenschappers met honderd procent zekerheid vaststellen welke elementen ergens aanwezig zijn. De techniek is erg nauwkeurig en wordt ook gebruikt om de samenstelling van sterren en verre planeten te deduceren.

Het water verschijnt pas wanneer de Marstemperatuur stijgt tot boven de – 23 graden Celsius. Water kan vloeibaar zijn bij die temperatuur omdat het opgeloste zout de vriestemperatuur verlaagt. Onderzoekers zullen nu proberen te ontdekken waar het water vandaan komt. De nieuwe ontdekking levert in ieder geval voer voor verder onderzoek.

Marsmissie

Water is een belangrijke natuurlijke bron voor toekomstige verkenning door mensen op Mars. De RSL zijn niet alleen erg interessant om te bestuderen, ze maken een toekomstige bemande missie naar de rode planeet bovendien eenvoudiger. Doordat er water aanwezig is daalt de potentiële kost van een bemande Marsmissie. Water zou ter plekke behandeld kunnen worden, wat uiteraard voor drinkbaar water zorgt maar ook voor zuurstof en zelfs voor raketbrandstof.