Intel geeft Moore finale doodsteek en vertraagt ontwikkelingsritme
Tick-tock: meer dan tien jaar lang het mantra van Intel en het ritme van de vooruitgang in microchipland. Eerst kwam er een tick: daarin paste Intel het bakproces van zijn chips aan. Daarmee verkleint de fabrikant in de regel de ‘resolutie’ van het fabricageproces zodat kleinere transistors mogelijk zijn. De recentste tick was de stap van het 22 nm-procedé (Haswell) naar het 14 nm-procedé (Broadwell).
Skylake
Een jaar na de tick komt de tock: Het bakproces blijft dan ongewijzigd, maar Intel verandert de hele onderliggende architectuur van zijn chip. De overstap van Broadwell naar Skylake was een tock. De ticks maken chips beter niet alleen omdat er meer transistors op eenzelfde plaats passen wanneer ze kleiner zijn, maar vooral omdat kleinere transistors minder energie verbruiken en gewoon sneller werken dan hun grotere varianten. Tijden een tock vindt Intel een nieuw design voor de chip uit, wat op zijn beurt voor meer snelheid en minder verbruik zorgt. Vroeger kwam na de tock opnieuw een tick, waarin er niet te veel aan de architectuur gesleuteld werd maar enkel het bakproces werd verkleind, enzoverder…
Kaby Lake
Normaal moest Intel ons in 2016 verrassen met een nieuwe tick: een verkleining van het bakproces naar 10 nanometer. In de plaats daarvan krijgen we Kaby Lake. De opvolger van Skylake bevat geen drastische veranderingen in de architectuur en ook het bakproces blijft hetzelfde. Geen tock en ook geen tick dus, maar wat dan wel? De nieuwe stap, we zullen die ter illustratie een tack noemen, wordt gebruikt voor optimalisatie. Kaby Lake-chips zullen dus geen significante verbeteringen brengen tegenover hun voorganger; Intel zal de processors vooral stroomlijnen.
In de plaats van tick, tock, tack noemt Intel de nieuwe strategie PAO, wat staat voor Process (tick), Architecture (tock) en Optimization (tack). Kaby Lake zal niet op dezelfde manier tot de verbeelding spreken als vorige generaties chips omdat er op geen enkel vlak een grote sprong gemaakt wordt. Intel kiest evenwel niet voor een derde generatie 14 nanometerchip omdat het zo’n fan is van het bakproces…
[related_article id=”169571″]Kwantumfysica
Het aantal nanometers staat (ongeveer) voor de resolutie van het bakproces of, met andere woorden, de kleinste en dunste bouwsteen die gebruikt kan worden om de transistors en verbindingen op een chip te tekenen. Hoe kleiner, hoe moeilijker, en Intel loopt langzaamaan tegen de limieten van de fysica aan. Om naar 10 nanometer of zelfs kleiner te gaan, moeten er erg complexe problemen opgelost worden die te maken hebben met kwantumfysica. De onderdelen van een chip zijn dezer dagen immers niet meer dan enkele atomen dik.
Tijd rekken
Met de Optimization-stap voorziet Intel dus vooral meer tijd voor zichzelf voor de implementatie van een nieuw proces. De vooruitgang van de microchips komt daarmee op een lager pitje te staan en de Wet van Moore is meteen volstrekt verleden tijd. Intel vreest niet dat de extra tijd die het zichzelf geeft de concurrentie ten goede kan komen en de fabrikant heeft een punt. Wat fabricage betreft zit Samsung Intel op de hielen. De Koreaanse fabrieken waren de tweede in de wereld die overweg konden met het 14 nm-proces. De Amerikanen blijven er desalniettemin van overtuigd dat zij de eersten zullen zijn met een 10 nm-chip.
Dat vertrouwen komt deels uit de moeilijkheid die Intel zelf ervaart om te vernieuwen. Het wordt zo duur en ingewikkeld om het bakproces te verkleinen dat er nauwelijks nog concurrenten zijn met het R&D-budget om te concurreren.
