Stop the Steal: is Facebook mee verantwoordelijk voor bestorming Capitool?
Vorige maand getuigde CEO Zuckerberg nog voor het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden dat zijn bedrijf “er alles aan gedaan had om de integriteit van de verkiezing te helpen bewaken. We hebben onze diensten afgeschermd voor zij die schade wilden aanrichtingen door desinformatie te verspreiden”, zei de techbaas. Volgens verschillende Amerikaanse media verscheen er een week later een intern rapport bij de medewerkers van Facebook, waarin ze wél schuld bekenden. Het platform is er zich van bewust dat het er niet in geslaagd is om een invloedrijke beweging als Stop the Steal van Facebook te weren. Het sociale medium werd zo een tool om de uitslag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen en het Democratische proces te ondergraven. Het trieste orgelpunt van de organisatie kwam er met de bestorming van het Capitool op 6 januari.
Verkeerde focus
Facebook lijkt nu te beseffen dat het bij zijn aanpak de focus verkeerd legde. Het socialemediaplatform staarde zich blind op het blokkeren van fake accounts en pagina’s, terwijl échte mensen met niet zo fraaie bedoelingen in Facebookgroepen gewoon hun ding konden doen. Het was daar dat de desinformatie en opruiende hatespeech zich als een lopend vuurtje verspreidde. Mark Zuckerberg en co verdedigden zich door te stellen dat het gewoon bijzonder moeilijk was om te weten of het over een gecoördineerde verspreiding van fake news ging, dan wel vrijheid van meningsuiting. Een aantal Facebookgebruikers zouden zich simpelweg hebben laten leiden door angst en verwarring. Het platform zag hen dus niet als aanstokers, maar eerder als slachtoffers van onwetendheid. “We vinden het wel belangrijk om hierop terug te blikken en eruit te leren”, klonk het bij Facebook. “We moeten de gebeurtenissen analyseren en voorkomen dat er in de toekomst opnieuw een samenzwering kan ontstaan die uitmondt in geweld.”
Super-inviters
Cruciaal voor de exponentiële groei van de Stop the Steal-Facebookgroep waren zogenaamde ‘super-inviters’. 137 van dergelijke accounts zouden maar liefst 67 procent van alle groepsleden uitgenodigd hebben. Gemiddeld haalde een super-inviter meer dan 500 mensen binnen. Facebook stelde achteraf pas vast dat de super-inviters gecoördineerd te werk gingen. Zo zouden ze bewust gelogen hebben over hun locatie en afspraken gemaakt hebben in privégroepen.
Het is stuitend hoe een van de grootste techbedrijven ter wereld (met een winst van 29 miljard dollar) niet de middelen had om de Stop the Steal-beweging van zijn platform te bannen. Nochtans had Facebook zich naar eigen zeggen voorbereid, in de aanloop naar presidentsverkiezingen. Zuckerberg en de zijnen beseffen dat ze in snelheid gepakt zijn door een netwerk van goed gecoördineerde accounts. Zo kon Facebook uiteindelijk niet verhinderen dat Trump-aanhangers opriepen tot geweld en claims over verkiezingsfraude verspreidden. Uit het interne rapport zou nog blijken dat Facebook in eerste instantie tevreden was dat het de verkiezingsdag goed doorgekomen was.
Versplintering
Na 3 november konden de samenzweerders niet ingedijkt worden en op 6 januari sloeg de bestorming van het Capitool die goednieuwsshow aan diggelen. Facebook was sinds de verkiezingsnacht al op de hoogte van de Stop the Steal-groep. Die werd al vrij snel gemarkeerd voor “escalatie omdat hij hatespeech bevatte en opriep tot geweld”. Het sociale medium verwijderde de groep op 5 november. In minder dan 24 uur tijd had die er 300.000 leden bijgekregen, met nog eens een miljoen mensen die graag tot de groep wilden toetreden. Facebook besloot om de groep meteen te verwijderen, maar dat had een naar neveneffect.
Facebook kan bij dezen tunnelvisie verweten worden. De moderatoren bekeken geval per geval en verloren het grote plaatje uit het oog. De grote groep versplinterde en werd zo veel moeilijker om te bestrijden. Die kleinere vissen glipte door de mazen van het net. Mark Zuckerberg lijkt te beseffen dat zijn bedrijf daarmee een grote fout gemaakt heeft. “Na de bestorming van het Capitool en de golf van verontwaardiging die de wereld rondging, beseften we pas dat die kleinere groepen, pagina’s en slogans samen toch een sterke, samenhangede beweging op de been brachten”, stelt het bedrijf in een intern rapport dat Amerikaanse media konden inkijken.
Lessen trekken
Concluderend kunnen we stellen dat Facebook zich blindgestaard heeft op niet-authentieke content en fake accounts. Uiteindelijk waren het échte mensen die zich op een grootschalige manier konden blijven organiseren, wat uiteindelijk leidde tot het dieptepunt van 6 januari. Mark Zuckerberg en zijn gevolg hebben dat te laat beseft. Hopelijk kan het socialemediabedrijf zijn stugge werkwijze drastisch omgooien. Facebook heeft er alle baat bij om een nieuwe escalatie door desinformatie in de toekomst koste wat het kost te vermijden.
