Intel cpu’s: zo krijgen ze hun naam

Processors van Intel hebben vaak namen die erg ingewikkeld lijken. In werkelijkheid gaat er een vrij rigide systeem schuil achter die naamgeving. Eenmaal je begrijpt waarop de naamgeving precies gebaseerd is, kan je meteen zien hoe sterk een bepaalde Intel cpu wel niet is. In je zoektocht naar een nieuwe processor is het dus zeer nuttig om hiervan op de hoogte te zijn.  

Prestaties van je Intel cpu

Intel heft een aantal verschillende lijnen van processors met namen als ‘Core processors’, ‘Xeon’ en ‘Pentium’. Al deze processors hebben verschillende eigenschappen en dienen voor andere types van systemen. Xeon-cpu’s zal je niet snel tegenkomen, aangezien die vooral voor servers moeten dienen. In goedkope systemen kan je dikwijls een Pentium- of Celeron-cpu verwachten. Die processors zijn vrij traag – de tweede nog trager dan de eerste. Processors uit de Core-reeks presteren veel beter, al is daar natuurlijk een prijskaartje aan verbonden. Toch zul je bij een zoektocht naar een nieuwe cpu bijna uitsluitend naar de Core-processors kijken: voor een degelijk systeem is een Xeon- of Celeron-exemplaar simpelweg niet sterk genoeg.  

Mobiele processors vormen een categorie apart. Je vindt ze tussen de Core-processors met de letter ‘M’ op het einde van hun naam. Deze processoren zal je alleen in laptops en andere mobiele apparaten zien terugkomen.

Intel i3, i5, i7 of i9?

Het eerste deel van de processornaam is gebaseerd op het “generation-based naming”-systeem. Dit houdt in dat processors die binnen dezelfde generatie vallen, een vergelijkbare set functies en prestaties hebben. Intel cpu’s krijgen meestal een i-nummer mee: i3, i5, i7 en i9. Het eerste cijfer achter de “i” geeft aan hoeveel cores en threads de processor heeft binnen een bepaalde generatie. Een Core-i3-processor van de achtste generatie heeft dus minder cores en threads dan een exemplaar uit bijvoorbeeld de 12^de generatie. Binnen de 12^de of 13^de generatie hebben wel alle i3- of i5-processors hetzelfde aantal cores.

Voor de 13^de generatie processors is de situatie als volgt:

• Core i3-processors hebben 4 cores en 8 threads.
• Core i5-processors hebben 6 cores en 12 threads.
• Core i7-processors hebben 8 cores en 16 threads.
• Core i9-processors hebben 8 cores en 16 threads.

Of je een i3, i5, i7 of i9 nodig hebt, hangt af van het soort werk dat je met de pc of laptop gaat doen. Voor erg licht gebruik volstaat een i3-processor. Indien je wat zwaardere taken doet of wil gaan multi-tasken is een i5 echter wel een must. Heb je echt een krachtige processor nodig? Dan koop je best meteen een i7- of i9-processor.  

Microarchitectuur

Daarnaast kan Intel ook processors benoemen naar de microarchitectuur van de chip.

Intel heeft verschillende microarchitecturen gebruikt voor hun processors door de jaren heen. Hieronder vind je een lijst van enkele van de belangrijkste recente microarchitecturen die Intel heeft gebruikt, en de benamingen die daaraan zijn gekoppeld:

• Rocket Lake: de 11de generatie van Intel’s Core processors, uitgebracht in Q1 2021, deze generatie is gebaseerd op de 14nm-technologie en is geoptimaliseerd voor hoge prestaties in single-threaded workloads. Dit is de laatste generatie met 14nm-technologie en was geoptimaliseerd voor compatibiliteit met oudere moederborden, een verbetering van de IPC prestatie, en ondersteuning voor PCIe 4.0.
• Tiger Lake: de 11de generatie van Intel’s Core processors voor laptops, uitgebracht in 2020, geoptimaliseerd voor hoge prestaties in AI-verwerking, en geintegreerde Xe-lp GPU.
• Alder Lake: de 12de generatie van Intel’s Core processors. Dit is een geoptimaliseerde generatie gericht op hoge prestaties in multi-threaded workloads, met verdere verbeteringen op efficiëntie en power management. Deze generatie brengt ook de introductie van een “big-small” core design, waarbij het aantal cores en threads kan variëren tussen twee verschillende soorten cores in één processor.
• Raptor Lake: de naam die Intel aan zijn allernieuwste processors van de 13^de generatie geeft. Deze generatie werd in oktober 2022 gelanceerd.  

Dit zijn de belangrijkste microarchitecturen die Intel tot nu toe heeft gebruikt, maar er zijn ook andere, minder bekende microarchitecturen. Elk van deze microarchitecturen heeft zijn eigen unieke kenmerken en eigenschappen en markeert een volgende stap bij het verbeteren van de prestaties en energie-efficiëntie van hun processors.

Hoe je precies tussen deze generaties moet kiezen? Voor Intel cpu’s geldt: hoe nieuwer, hoe beter. Dat wil niet zeggen dat je noodzakelijk een 13^de-generatie cpu moet aanschaffen. cpu’s van de 12^de en 11^de generatie volstaan nog steeds voor meeste systemen.

Om te weten tot welke generatie een processor behoort, kan je ook naar de eerste twee cijfers na het i-nummer kijken: dit geeft steevast de generatie van de processor aan. Bijvoorbeeld: de Core i3-10100 is een cpu van de 10^de generatie.

Alle andere cijfers en letters

De cijfers in de namen van Intel processors zijn onderdeel van de “performance-based naming”. De cijfers geven met andere woorden aan hoe de prestaties van de processor te vergelijken valt met andere processors. Let wel op: je beperkt de vergelijking best tot cpu’s binnen één generatie. Om cpu’s van een verschillende generatie met elkaar te vergelijken, gebruik je andere methodes.

Het derde cijfer, na de “i” en het generatienummer, geeft aan om welke specifieke variant van de processor het gaat. Erg veel reken- en denkwerk hoef je niet te doen om processors te vergelijken: hoger is immers altijd beter. Zo is de i7-13700HX sterker dan de i7-13650HX, maar minder sterk dan de i7-13850HX.

Dikwijls krijgen cpu’s nog een letter achteraan hun naam. Voor desktops gaat die naamgeving als volgt:

• “K” voor sterke processors die ge-overclocked kunnen worden.
• “F” voor CPU’s zónder geïntegreerde graphics. Je zal dus een grafische kaart nodig hebben om beeld op je monitor te doen verschijnen.
• “S” voor speciale edities van bepaalde cpu’s
• “X” of “XE” achteraan de processornaam duidt aan dat dit de sterkste processor is die je kan krijgen en dat hij te overclocken is.

Ook laptop-cpu’s krijgen dikwijls een letter:

• “HX” voor de allersterkste cpu’s met overclocking-capabiliteiten.
• “HK” voor sterke cpu’s die ge-overclocked kunnen worden.
• “H” voor sterke cpu’s .
• “P” voor dunne laptops die weinig wegen, maar toch goed presteren.
• “U” of “Y” voor alle processors met een laag energieverbruik.
• “G1” tot en met “G7” duiden aan hoe sterk de geïntegreerde grafische processor is.

soms aangegeven als “K” voor unlocked processor die overklokbaar is, of “F” voor een processor zonder inbouwde GPU.

Uitzonderingen

Af en toe doen er zich uitzondering voor in de naamgeving. Dikwijls geeft Intel dan zelf aan vanwaar de naam precies komt. Zo zijn er tegenwoordig nieuwe i3-processors waarvan de naam begint met een N. Een voorbeeld daarvan is de i3-N305. De N geeft aan dat het om een speciale serie i3-processors gaat die iets krachtiger zijn. Ook reguliere Intel N-processors zijn te vinden. Pentium- en Celeronprocessors hebben bovendien hun eigen conventies.

• Lees ook: Toekomstige cpu’s en gpu’s duurder door euvel met SRAM

Nu weet je in ieder geval waarvoor de naam van je (volgende) Intel-processor voor staat. Zo kan je een goed geïnformeerde keuze maken van welke processor je hele systeem mag aandrijven.