Verbod dreigt voor gepersonaliseerde reclame op Facebook en Instagram
De bal ging deze zomer al aan het rollen in Noorwegen. Datatilsynet, de privacywaakhond van het Scandinavische land, was het niet eens met de manier waarop Meta advertenties vertoont. Noorwegen zei toen dat Meta beschermde gegevens verwerkt om te beslissen welke advertenties je te zien krijgt op Facebook en Instagram. Die gevoelige gegevens – woonplaats, geslacht, geaardheid, religie – zijn beschermd omdat gebruikers expliciet toestemming moeten geven voordat ze gedeeld mogen worden. Meta meent dat je die toestemming geeft op het moment dat je de gebruikersovereenkomst voor Facebook en/of Instagram accepteert, maar het Hof van Justitie van de Europese Unie is het daar niet mee eens. Die instelling haalt aan dat de toestemming veel explicieter moet zijn dan dat.
Datatilsynet haalde die beslissing, die dateert van 4 juli, aan als reden om een verbod in te voeren: “om ervoor te zorgen dat de mensen in Noorwegen de diensten op een veilige manier kunnen gebruiken en zodat hun rechten verzekerd zijn”. Dat verbod ging in op 4 augustus.
Uitbreiding naar Europa
In september zou de Noorse privacywaakhond gevraagd hebben om dat verbod uit te spreiden naar de hele Europese Economische Ruimte (EER). Die vraag werd uiteindelijk gehoord: het Europees Comité voor gegevensbescherming (EDPB) gaf uiteindelijk groen licht om er een Europees verbod van te maken. De zaak komt daardoor terecht in Ierland, waar het hoofdkwartier van Meta in de EU ligt. Die geeft het socialemediabedrijf twee weken om aan de Europese GDPR-regels te voldoen.
“Pay or Okay”
Meta reageert – natuurlijk – verrast. Het bedrijf zegt dat het al langer in gesprek is met het Europees Hof, en dat ze daar op de hoogte zijn van de plannen om een abonnement in te voeren. Het zou die plannen niet alleen invoeren om extra geld te verdienen, maar ook om aan de GDPR-regels te voldoen. Door expliciet niet te kiezen voor de betalende dienst, zou de Europese gebruiker zijn toestemming geven om de gegevens te verwerken. Volgens het Europese Hof van justitie zou die redenering, “Pay or Okay”, inderdaad steek houden.
Privacyactivist Max Schrems meent echter dat de beslissing van Meta niet helemaal in lijn is met wat het Hof zou willen. “De kosten zouden ‘toepasselijk’ moeten zijn, ik denk niet dat ze daarbij aan 160 euro per jaar dachten”, zei de activist erover.
Verbod nog onzeker
Of het uiteindelijk tot een verbod zal komen? Wat er over twee weken precies zal gebeuren deelt de Ierse Data Protection Commission nog niet mee. Momenteel is alleen duidelijk dat Meta zich niet aan de wet houdt als het gaat over gepersonaliseerde reclame op Facebook en Instagram.
Meta probeert er intussen alles aan te doen om ervoor te zorgen dat het niet tot een verbod komt – behalve de gevoelige gegevens, die enorm veel geld opbrengen, verwerken. In Noorwegen kreeg de socialemediareus een boete opgelegd van een miljoen kronen per dag, omgerekend bijna 85.000 euro. Die betaalde het bedrijf drie maanden lang, voor de volledige duurtijd van het Noorse verbod.
