Is een e-bike met gashendel toegestaan? Zo zit het
Chinese webwinkels bieden nogal eens e-bikes aan met een gashendel. Zo’n elektrische fiets neemt eigenlijk al het werk uit het fietsen. In de praktijk heet zo’n fiets ook geen e-bike meer. De Belgische wetgeving omschrijft zulke tweewielers met een gashendel namelijk als bromfiets.
We leggen onze focus ditmaal op bromfietsen die zonder rijbewijs bestuurd kunnen worden. Hierbij gaat het om een ‘gemotoriseerde fiets’, aldus de Vlaamse overheid. Zulke fietsen vallen binnen de e-bikeklasse L1e-A. Binnen die klasse mogen elektrische fietsen ondersteuning bieden tot 25 km/u aan een vermogen van 1 kW, schrijft de Europese Unie voor.
Juist die benaming speelt een grote rol bij de vraag of zo’n e-bike met gashendel de weg op mag. Er spelen vier eisen een rol om die vraag te beantwoorden. We nemen ze hieronder met je door.
1. Is de e-bike gehomologeerd?
Overheden stellen strenge eisen aan bromfietsen – en daarmee ook aan e-bikes met een gashendel. Onderdeel daarvan is de homologatie van de gemotoriseerde fiets (Le1-A). “Produceert u een voertuig dat bestemd is voor de openbare weg? Dan is een goedkeuring verplicht om te controleren of dat voertuig in orde is met de Europese wetgeving rond veiligheid en milieu”, schrijft de Vlaamse overheid.
Kortom: e-bikes met een gashendel moeten gekeurd worden door een Europese instantie vooraleer ze ‘verhandeld, ingeschreven en gebruikt’ mogen worden. Gemotoriseerde fietsen die niet zijn gekeurd, zijn dus ook niet toegestaan op de Europese (openbare) wegen. Goed om te weten: dit keuringsproces moet in principe geïnitieerd worden door de fabrikant van de fiets.
Thuisklussers die zelf een gashendel monteerden op hun e-bike, staan echter zelf in voor dit proces én de kosten. Vooraleer de fiets is gekeurd en toegelaten mag er niet mee worden gereden op de openbare weg.
Hoe herken je gehomologeerde fietsen?
Hoe je herkent of een fiets is gehomologeerd? Fabrikanten moeten een gelijkvormigheidsattest kunnen voorleggen. Dit staat ook bekend als certificaat van overeenstemming of COC. Als zo’n attest niet wordt meegeleverd bij aankoop, kan en mag je hem zelf ook niet inschrijven, noch ermee rijden.
2. Maximaal 25 km/u
Een belangrijk onderdeel van de Europese Le1-A-typegoedkeuring is de maximumsnelheid en -vermogen. Zoals eerder aangegeven mag de gemotoriseerde fiets niet harder rijden dan 25 km/u. Fietsen die een hogere maximumsnelheid bieden – ook als dit standaard werd vergrendeld – zijn verboden op de openbare weg.
Dit principe geldt ook voor het maximumvermogen. Dat ligt volgens de Europese wetgeving op 1 kW. Overschrijdt jouw e-bike de limiet? Dan kan hij niet gekeurd en dus toegelaten worden.
3. Verzekering is vereist
De Belgische wet schrijft voor dat elektrische fietsen in de basis geen verzekering vereisen. Dit geldt wel enkel voor e-bikes met een maximumvermogen van 250 watt. Bovendien mag dit blik vermogen enkel worden opengetrokken als de bestuurder ook trapt. Bij de categorie Le1-A schrapte de EU zo’n vereiste: de motor (max. 1 kW) mag ook vermogen leveren als enkel de gashendel wordt ingeduwd.
Dit komt wel met een extra vereiste. Bestuurders van een gemotoriseerde fiets mogen immers enkel de weg op met een speciale bromfietsverzekering. Wil je die verzekering aanvragen? Dan moet je de fiets wel hebben gehomologeerd. Verzekeraars vragen namelijk om het gelijkvormigheidsattest. Kan je dat niet voorleggen? Dan eindigt hier het (fiets)avontuur.
4. Minimumleeftijd: 16 jaar
Ten slotte zijn er nog twee vereisten voor de bestuurder zelf. Om te beginnen moet de bestuurder 16 jaar of ouder zijn. Bij reguliere e-bikes geldt er echter geen minimumleeftijd. Daarnaast moet er te allen tijde een helm worden gedragen, lezen we bij HLN. Op de website van de Vlaamse overheid lezen we daar nochtans niets over. Het is mogelijk dat de wetgeving reeds werd bijgeschaafd of dat de e-bike in kwestie harder kon dan 25 km/u.
Fietsen vallen in dat geval ook in een andere categorie (L1e-B) en vereisten steevast een rijbewijs (AM, B of A). Ook moeten zulke fietsen van een kentekenplaat voorzien worden. Dat is niet het geval bij de gemotoriseerde fiets.
Chinese e-bikes met gashendel
Hoewel de homologatie uitkomst biedt voor Chinese merken om e-bikes met een gashendel op de markt te brengen, wordt hier maar weinig gebruik van gemaakt. Van meerdere (vouw)fietsen van Engwe, een populair Chinees e-bikemerk, konden we bijvoorbeeld geen keuringspapieren vinden. Mogelijk kan Engwe die zelf wel voorleggen, maar ga daar bij de aankoop niet zomaar vanuit.
Bij de aanschaf van een e-bike met gashendel is het dus aan de koper om te onderzoeken of zo’n e-bike is toegestaan op de Belgische wegen. Belgische verkopers moeten je zeker kunnen voorzien van zulke informatie. Werd de gemotoriseerde e-bike niet gekeurd? Blijf er dan zeker en vast van weg.
Weet ook dat fabrikanten niet instaan voor eventuele schade die jij berokkent op de openbare weg. Fiets je zonder verzekering? Dan ben je immers zelf aansprakelijk voor mogelijke gevolgschade. Dat geldt ook voor je familiale verzekering.
250 watt of 1 kW (1.000 watt)
Maar: wat als mijn e-bike met gashendel slechts 250 watt sterk is? Mag ik er dan wel mee de weg op? Het antwoord is vrij simpel: nee. De wetgeving schrijft enkel een maximumvermogen voor en dat ligt op 1 kW. Modellen met een lager vermogen, die voortbewegen zonder te trappen, vallen onder dezelfde wetgeving én dus hetzelfde pakket met eisen. Pas als je moet trappen om de fiets in beweging te brengen en 25 km/u te halen, vallen ze binnen de ‘basiscategorie’.
Fietsen met twee modi – een met én een zonder het gebruik van de gashendel – vallen nog altijd in de L1e-A-categorie.
Uitzondering: 6 km/u
Er bestaat wel één uitzondering op die regel. Fabrikanten mogen hun e-bikes namelijk voorzien van wandelondersteuning. Dit mág door middel van een gashendel. Let wel: dit is enkel toegestaan als de gashendel stopt te werken boven de 6 km/u. Blijft de gashendel ook actief boven de 6 km/u en hoef je daardoor niet te trappen? Dan gelden alle eerdergenoemde eisen.
Nederlandse wetgeving
Nederlanders, opgelet: bovenstaande uitleg is van toepassing op de Belgische wetgeving. In Nederland zijn e-bikes met gashendels op geen enkele wijze toegestaan, tenzij ze ingeschreven staan als bromfiets. Wil je zo’n bromfiets besturen? Dan heb je daar een rijbewijs voor nodig.
