Is 3D-cinema wel gezond voor je ogen?

3D-technologie is niet nieuw; al in de jaren ’90 (en eigenlijk zelfs al in 1939) werd er duchtig mee geëxperimenteerd. Alles is echter in een stroomversnelling geraakt sinds de succesvolle lancering van de 3D-film Avatar.

In feite maken onze ogen automatisch een 3D-beeld van de omgeving – daarom hebben we ook twee ogen. Maar als een film die 3D-weergave gaat forceren, is dat raar voor de ogen, omdat die dat ook willen doen. De film kiest namelijk waar je focuspunt ligt, en niet je ogen. Dat is best vermoeiend, al blijkt de ene kijker hier meer last van te hebben dan de andere.

Hoe zit dat?

Er zijn drie soorten 3D-weergave. De eerste is meteen ook de meest aangename: 3D zonder bril. De Nintendo 3DS maakt hier gebruik van, en laat je ook toe om langere tijd naar 3D te kijken.

Een andere manier is het passieve brilletje, zoals in de bioscoop. Daar werkt men met gepolariseerde glazen, waardoor een 3D-illusie wordt gewekt. De meeste mensen ervaren dit als aangenaam, maar op deze manier verlies je wel de helft van je videokwaliteit.

De actieve brilletjes, die de volledige beeldresolutie behouden, bieden de beste beeldkwaliteit, maar veel mensen hebben bij zo’n brilletje last van flikkeringen. Hoe sneller de verversingssnelheid van de 3D-televisie, hoe beter.

Hiermee maak ik een bruggetje naar de huidige beeldschermen van je computer en je televisie. Vroeger werd wel eens geklaagd dat computerschermen niet gezond waren, maar tegenwoordig is dat niet meer van toepassing.

De meeste lcd-schermen hebben een verversingssnelheid van 120 Hz of meer, en die flikkersnelheid kunnen onze ogen niet meer waarnemen. Daarom komen vermoeide ogen veel minder vaak voor, vergeleken met de visbokaalschermen van tien jaar geleden.

Het klopt echter wel dat een mat scherm aangenamer is voor je ogen dan een glossy scherm. Door de mogelijke reflectie moeten je ogen bij een glossy scherm immers meer corrigeren. Vreemde eend in de bijt is het E-Ink scherm, dat je op e-readers aantreft. Dat werkt met digitale inkt, waardoor het net lijkt alsof je van papier leest. Door het ontbreken van achtergrondverlichting, die wel aanwezig is bij een klassiek lcd-scherm, kan je langer aan één stuk blijven lezen.

Kortom

3D is dus niet ongezond, maar je zal door vermoeidheid na enkele uren automatisch stoppen met kijken. Dat gezegd zijnde, vraagt 3D toch altijd een korte aanpassingsperiode. Iemand een 3D-brilletje laten opzetten, en een minuut erna vragen wat hij ervan vindt, is te snel. Regelmatige 3D-kijkers kunnen hiervan meespreken.

Kinderen jonger dan zes jaar kijken best nog geen 3D-beelden, omdat hun ogen nog in volle ontwikkeling zijn. Voor lcd-schermen hoef je sowieso geen schrik te hebben. De verversingssnelheid van de huidige schermen ligt tegenwoordig meer dan hoog genoeg, zodat het niet meer leidt tot vermoeide ogen.