Groter dan het leven

Er bestaat een mooie Engelse uitdrukking om mensen als Steve Jobs aan te duiden: larger than life. Zelfs in zijn dood is dat zo, deze eigenwijze en pittige man die er altijd uitsprong.

Een goede marketeer? Wellicht. Maar in tegenstelling tot vele marketeers en managers die een jaar lang computers verkopen en het volgende jaar autobanden, was Jobs een groot verkoper. Omdat hij waarlijk geloofde in de producten van Apple. Vandaar dat die andere Engelse uitdrukking, my way or the highway, eveneens perfect bij hem paste.

Hoe anders Jobs was – en met hem de meeste mensen van Apple – werd me duidelijk toen ik voor het eerst ruzie had met het bedrijf. Een akkefietje over een nieuwsbericht waarin ik de toenmalige gloednieuwe iPod Nano als prijzig omschreef. Als IT-journalist raak je natuurlijk gewend aan bedrijven die het niet eens zijn met wat je schrijft. Meestal krijg je een reactie van een pr-persoon die je eerder uit plichtsgevoel opbelt, bewogen door een memo van een boze manager. Of misschien beland je gewoon op een zwarte lijst en krijg je een tijdje geen antwoorden, en zeker geen testtoestellen.

[related_article id=”158256″]

Niet zo bij Apple: ongeveer een nanoseconde na het verschijnen van het artikel op ZDNet kreeg ik een woedende Belgische pr-man aan de lijn. Het verschil met anderen was dat deze persoon met heel veel passie en oprechte verontwaardiging de discussie aanging. We waren het over maar één ding eens: “We gaan niet akkoord.” Maar die emotionele verbondenheid met de Apple-producten en de visie achter zelfs een wat triviaal product als een compacte mp3-speler trof me toch enorm. Hier zijn mensen die in hun producten geloven, net zoals Jobs zelf.

Meer dan Jobs
Apple is dan ook meer dan Jobs zelf. Niemand kan het zo goed verkopen als hij, maar mensen als Jonathan Ive, Phil Schiller, Scott Forstall en zelfs de koel overkomende Tim Cook zijn mensen van zijn slag. Als je me niet gelooft, zoek maar eens een filmpje waarin designer Ive met ongelooflijk veel passie over aluminium spreekt.

Een tweede keer dat Jobs echt mijn aandacht trok, was bij de lancering van de iPhone. Op dat moment had ik al zo"n vijftig mobiele telefoons uitgebreid getest. De iPhone, ik was toch er sceptisch over, ondanks het enthousiasme van een collega aan het volgende bureau. Hoe kon Apple, dat niets van gsm’s afwist, de strijd aangaan met grote jongens als Nokia? Een vergissing die vele mensen toen maakten.

Toen ik uiteindelijk bij de lancering in ons land de (ondertussen sterk verbeterde) iPhone in handen kreeg, was het een echte revelatie. Die vorige vijftig mobiele telefoons, die waren eigenlijk waardeloos, realiseerde ik me.

Tegenover een toestel dat plezierig was om te gebruiken, waarmee je met een druk op een knop kon surfen en zelfs sites gewoon kon bekijken zoals op een desktop, stonden gedrochten als Windows Mobile met zijn een-smartphone-is-een-desktop-pc-filosofie en Symbian, waarbij je ongeveer tien minuten nodig had om de wifi-functie te vinden en te configureren. Over Android waren er alleen nog maar wat vage geruchten, maar wat er van te zien was, zag er niet goed uit.

Wat ik me toen niet realiseerde, is dat de passie en drive van Jobs zo"n groot verschil kon maken. En die passie was toch wel om producten te maken die volgens hem zo goed mogelijk waren. Ongetwijfeld volgde daarop heel snel de gedachte: “Hoe verdien ik er veel geld mee?” Maar dat hij eerst nadacht over wat de gebruiker graag zou willen, dat is toch een verschil met veel andere technologiebedrijven.

Er is ondertussen veel veranderd: Windows Phone 7 is weliswaar gesloten, maar het is een zeer goed besturingssysteem. Rond Android hangt ongelooflijk veel enthousiasme, en er wordt heel hard gesleuteld om het in een razend hoge tempo te verbeteren. Het is zelfs zover gekomen dat Apple nu op zijn beurt moet reageren op die uitdagers. Ik vind dat een goede zaak. Concurrentie is goed, daar moeten we niet aan twijfelen, maar die was er nooit geweest zonder de telefoon van Jobs.

Verademing
Was Jobs perfect? Allesbehalve. Had hij het altijd bij het rechte eind? Zeker niet, getuige draken als de peperdure Cube, een apparaat waar Jobs echt in geloofde. Moest je kritiekloos akkoord gaan met zijn kijk op zaken? Neen. Zijn overtuiging dat gesloten platformen beter zijn is zeker niet iets waar iedereen achter moet staan.

Maar toen het leek dat de IT-wereld zou worden overgenomen door afgeborstelde, grijze, mediagetrainde kantoorpakken was de passie van Jobs (eveneens mediagetraind, maar met overtuiging) een ware verademing. Hier was iemand die een visie had die niet begon bij: “Welk marktsegment moeten we aanspreken?”

Zijn manier van denken heeft zeker een impact gehad. Zie Microsoft, een bedrijf dat op een bepaald moment leek het ministerie van Technologie te worden, en nu helemaal uit dat dal kruipt. Met een geestdrift en goed uitgekiende producten zoals Windows 7, Office 2011 en WP7 die enkele jaren geleden ondenkbaar waren. Als je het mij vraagt, is die ommekeer toch deels aangejaagd door het voorbeeld van Jobs.

Eigenlijk weten we maar weinig over Jobs als persoon, zelfs nu nog. Die privacy is hem gegund. De technologiewereld en -pers heeft geen behoefte aan Story-achtige toestanden. Maar we kunnen wel veel afmeten aan de impact van zijn bedrijf en zijn producten. Aan zijn invloed. En die is immens.