Wetenschappers ontdekken opnieuw zwaartekrachtsgolven

De Liga-zwaartekrachtsgolfdetector heeft voor de tweede keer in zijn bestaan prijs. Op 11 februari van dit jaar kondigde wetenschappers aan dat ze voor de eerste maal in de geschiedenis zwaartekrachtsgolven gedetecteerd hadden. Dergelijke golven werden een eeuw geleden al voorspeld door Einstein, maar nu pas bestaat er een detectiemethode die nauwkeurig genoeg is om ze op te merken.

Tweede keer

Gisteren kondigde de wetenschappers van de LIGO-detector aan dat ze voor een tweede maal golven in het ruimtetijdscontinuüm ontdekt hadden. De zwaartekrachtsgolven werden op 26 december van vorig jaar gemeten. Net als bij de eerste ontdekking werden ze gegenereerd door het samensmelten van twee zwarte gaten. De zwarte gaten wogen respectievelijk acht en veertien zonnemassa’s, tegenover 29 en 36 zonnemassa’s de eerste keer.

Het samensmelten vond plaats op 1,4 miljard lichtjaar van onze aarde, aangezien zwaartekrachtsgolven tegen de snelheid van het licht door het heelal razen, zijn de zwarte gaten in werkelijkheid al 1,4 miljard jaar lang versmolten.

Het signaal dat de twee enorme LIGO-detectoren, die ieders uit twee loodrechte tunnels van vier kilometer lang bestaat, deze keer opving, duurde langer dan het eerste: omdat de zwarte gaten kleiner zijn dan de vorige duurde het samensmelten langer: één seconde versus amper een halve seconde bij de primeur.

Nieuwe inzichten

De ontdekking geeft wetenschappers ongeziene inzichten in de werking van ons universum. Zo weten ze dankzij zwaartekrachtsgolven dat zwarte gaten in paren voorkomen, en krijgen ze bovendien een mooi beeld van wat er gebeurd bij het versmelten.

Zwaartekrachtsgolven zijn, erg cru gesteld, te vergelijken met golven in een vijver. Werp je een steen in het water, dan verspreiden er zich golven in alle richtingen. Bij een hoog energetisch event zoals het samensmelten van twee zwarte gaten gaan zwaartekrachtsgolven op een gelijkaardige manier door het ruimtetijdscontinuüm. Aan het uiteinde van de tunnels zitten spiegels waarop wetenschappers lasers schijnen. Passeert er een zwaartekrachtsgolf, dan verandert de afstand tussen beide spiegels een héél klein beetje: de afstand van ongeveer een tienduizendste van een proton.

In de toekomst verwachten onderzoekers steeds meer zwaartekrachtsgolven te detecteren. Naarmate de technologie beter wordt, zal detectie van minder grote golven bovendien mogelijk worden. De ontdekking verklapt telkens iets over de manier waarop het universum rondom ons werkt.