Windows 8 en Linux op hetzelfde systeem starten

Als we alleen maar klagen over de dual-booting van Linux dan ontmoedig je mensen om het uit te proberen. De simpele waarheid is dat er meerdere opties zijn die werken, zonder een enorme hoeveelheid werk.

Eerst wil ik iets herhalen dat ik al vele malen eerdere heb gezegd. Elke installatie van UEFI-firmware is verschillend – en soms niet een beetje anders, maar heel erg.

[related_article id=”160534″]

Sommige werken heel goed met Linux-installaties, die zonder problemen vanaf het begin dual-booten. Andere zijn moeilijk, onvoorspelbaar en simpelweg frustrerend vanwege de inconsistentie. Het lijkt erop alsof ze hun best doen om te voorkomen dat Linux opstart.

Dus wanneer je een dual-boot wil van Linux en Windows, probeer dan een beschrijving te vinden van iemand die hetzelfde systeem als jij gebruikt. Of in ieder geval van dezelfde fabrikant.

Dus, wat zijn de mogelijkheden?

1. Installeer de Linux GRUB bootloader

De eerste en zeker de eenvoudigste manier, mits het werkt, is om de Linux GRUB bootloader te installeren als standaard opstartobject. Om dit te doen moet je uiteraard een UEFI-compatibele Linux-distributie hebben. Die ik geprobeerd heb zijn openSuSE, Fedora, Linux Munt en Ubuntu, maar er zijn andere en in de nabije toekomst volgen er nog meer.

Wanneer je een Linuxversie hebt die overweg kan met UEFI Secure Boot, hoef je niet eens iets aan de configuratie te veranderen. Hoewel veel mensen er toch voor kiezen om Secure Boot uit te schakelen.

Wanneer je een UEFI-compatibele Linux-distributie installeert, als het werkt zoals het hoort en geen onverwachte reset krijgt (wat ik te vaak heb zien gebeuren), dan zie je het GRUB-menu na de eerste reboot. Je kunt kiezen om Linux (default) of Windows 8 op te starten.

Op dit punt ben je bijna klaar – besef alleen dat er systemen zijn die zonder reden de boot standaard terugzetten naar Windows. Ik heb het zien gebeuren. Wanneer dit gebeurt kun je overwegen een van de andere beschreven methodes te gebruiken, want in mijn ervaring komt het te vaak voor.

2. Gebruik de BIOS-selectietoets

De tweede mogelijkheid is dat wanneer je kiest voor een UEFI-compatibele Linux-versie en de installatie verloopt vlekkeloos, dat bij het opstarten je gewoon Windows te zien krijgt. Dat is vervelend, maar niet onoverkomelijk. Het belangrijke om te onthouden is dat de Linux-installatie zichzelf toevoegt aan de bootlijst: je hoeft alleen bij deze lijst te komen.

De eenvoudigste manier om dit te doen is de BIOS Bootselectie-optie, die je activeert door op een specifieke toets te drukken tijdens het opstarten van je computer. Welke toets dit is varieert per systeem. Zelf heb ik gezien dat je op Escape, F9 of F12 moet drukken. En ik weet zeker dat er nog meer opties zijn.

Wanneer je erop drukt, wordt het Windows-opstartproces onderbroken en krijg je een lijst met beschikbare systeemopties – waarschijnlijk Windows 8 en Linux. Persoonlijk houd ik niet van deze mogelijkheid omdat ik elke keer ontzettend moet opletten en op het juiste moment op de knop moet drukken. Wanneer ik afgeleid of te traag ben, dien ik eerst het volledige Windows-opstartproces te doorlopen om vervolgens direct te herstarten.

Het lijkt erop dat veel mensen het niet erg vinden. Het is zeker een optie die weinig van je vraagt en je hoeft niet te vechten met koppige BIOS-configuraties. Een manier om dit nog makkelijker te maken is om in het BIOS-setup het opstartproces iets te vertragen. Veel systemen staan je toe het proces met vijf tot dertig seconden te vertragen voordat Windows daadwerkelijk opstart, waardoor je meer tijd hebt om op deze magische knop te drukken.

3. Activeer "Legacy Boot"

De derde "simpele" oplossing is om "Legacy Boot" te activeren in je BIOS-configuratie om op die manier het hele UEFI-probleem te omzeilen. Mijn voorkeur gaat hier niet naar uit, deels omdat ik eigenwijs ben en deels omdat Adam Williamson me uit heeft gelegd dat in een UEFI-boot enkele functionele voordelen zitten. Het is echter zeker een goede optie, en als je puur kijkt naar het installeren van Linux en opstarten zou dit wel eens de makkelijkste oplossing kunnen zijn.

Het enige probleem dat ik hiermee ervaar is dat op sommige systemen het lastig is om de Legacy Boot te activeren. Omdat de optie goed verborgen is of omdat je een wachtwoord in moet stellen voordat je het kunt veranderen. Ik heb zelfs gehoord dat er systemen zijn die helemaal geen support hebben voor Legacy Boot, maar die ben ik nooit tegengekomen.

Hoe dan ook, als je hiervoor kiest maakt het de dingen niet alleen eenvoudiger voor een dual-bootsetup, maar je kunt ook zo ongeveer elke Linux-distributie kiezen zonder dat je rekening hoeft te houden met UEFI-eisen.

Zelf maak ik gebruik van deze optie wanneer ik een non-UEFI Linux-versie installeer voor dual-boot, zoals SolydXK, PCLinuxOS en Linux Mint Debian Edition, Als ik dan het andere systeem wil opstarten zet ik gewoon Legacy Boot uit.

4. Probeer de Windows-bootloader

De vierde mogelijkheid zou zijn om de Windows-bootloader te gebruiken voor een dual-boot met Linux. Ik zeg "zou", want mensen blijven zeggen: gebruik easyBCD of bcdedit. Maar wat ik ook probeer, ik krijg het niet aan de gang.

Hier schreef ik een jaar geleden al over, toen ik aan de slag ging met mijn eerste UEFI-systeem. Ik veronderstelde destijds dat het probleem lag aan easyBCD, dat nog niet volledig was aangepast om een UEFI-boot te ondersteunen. Nu heb ik het echter opnieuw geprobeerd, met de laatste versie van easyBCD en nog steeds lukt het me niet om er Linux mee op te starten.

Misschien ben ik te onervaren om uit te vogelen hoe het werkt, maar wanneer je wil reageren met "het werkt prima", wees dan bereid om heel specifiek te zijn en precieze details te geven over waarom jij denkt dat het werkt. Want ik heb alles geprobeerd dat ik kon verzinnen. Wat ik ook doe, elke keer wanneer ik Linux selecteer krijg ik de melding "Kan Windows niet starten".

Ik heb het internet afgespeurd naar meer informatie. De enige concrete voorbeelden die ik kon vinden waren van mensen die met hetzelfde probleem kampen. Ik vind genoeg plekken waar staat "easyBCD werkt" en "gebruik easyBCD om Windows 8, 7 Vista, XP, MacOS en Linux te multi-booten", maar werkelijk nergens staat: "ik heb een dual-boot met Windows 8 UEFI en Linux, het werkt en op deze manier heb ik het voor elkaar gekregen".

5. Installeer een andere bootmanager

De vijfde UEFI multi-bootoptie is om een andere bootmanager te installeren, bijvoorbeeld rEFInd van Roderick W. Smith. Deze software heeft de voordeel in staat te zijn om zo ongeveer alles te kunnen opstarten – Windows, Linux, MacOS. Daarnaast is hij erg krachtig en flexibel in het detecteren welke besturingssystemen jij op je harde schijf hebt staan.

Wat het helaas niet oplost is het probleem van de onvoorspelbare BIOS-configuratie, zoals eerder beschreven. Wanneer Windows, of iets anders, rommelt met de instellingen en voorkomt dat jij GRUB als standaard bootloader instelt, dan is de kans groot dat je hetzelfde probleem ervaart met rEFInd.

6. Zoek een alternatief

De zesde optie is niet per se een oplossing voor het probleem van de onvoorspelbare BIOS-configuratie, maar eerder een lelijke manier om dit te omzeilen. Naast de normaal opstartvolgorde in de UEFI-bootlijst, is er ook een optie voor een eenmalige bootconfiguratie.

Normaal gesproken is deze niet geactiveerd, waardoor het systeem de standaard volgorde volgt. Maar als je hem wel instelt zal het systeem eerst proberen dat item te starten. Tevens wordt de lijst dan gereset, zodat het systeem voor de volgende keer weer terugvalt op de standaard volgorde.

Deze optie kun je in Linux activeren door het gebruik van efibootmgr -n XXXX, waar XXXX het nummer in de opstartlijst is. Om dit nummer te achterhalen voor je Linux-installatie(s), gebruik je gewoon efibootmgr zonder er iets achter te zetten. In de meeste gevallen is het 0001 of 0002.

Je kunt deze mogelijkheid inzetten als semi-permanente oplossing door efibootmgr toe te voegen aan de Linux-startscripts. Elke keer dat je Linux start reset je de waarde zodat ook de volgende keer Linux gestart wordt. Ik zei niet dat het een mooie oplossing was, of elegant, maar het werkt wel, want ik heb het geprobeerd.

7. Bedrieg het opstartproces

De zevende en laatste optie is om het standaard opstartproces te bedriegen door Linux shim.efi (of grubx64.efi wanneer Secure Boot uitstaat) neer te zetten waar de Windows Boot Manager normaliter staat.

Op de systemen waar ik dit geprobeerd heb is dit in de EFI-bootpartitie. Ik heb wat succes gehad hiermee, maar wees gewaarschuwd dat sommige systemen heel agressief zijn en de standaard configuratie checken en resetten. Dan herstellen ze het originele bestand, waarmee ze je "slimme" misleiding ongedaan maken. Je kunt je vast wel voorstellen dat dit erg frustrerend en irritant is…

Gewoon proberen

Nu heb je dus zeven opties om aan de slag te gaan met een dual-bootsysteem voor Windows 8 en Linux. Ik kan me voorstellen dat er nog meer mogelijkheden zijn die ik niet bedacht heb of die ik me niet kan herinneren. Deze zijn nu eenmaal het meest voor de hand liggend.

Ik heb al deze oplossingen zelf geprobeerd. De eenvoudigste en netste manier is de eerste, het installeren en booten van GRUB. Ik ken ook mensen die zweren bij de tweede optie, de bootselectie. Zij vinden mij lui en koppig door dat niet te gebruiken.

Als je verder gaat dan een van die twee mogelijkheden is meer toewijding vereist. Je moet leren en vooral veel uitproberen om het aan de gang te krijgen. Maar op de lange termijn, wanneer je vastbesloten bent om een dual-boot te hebben van Linux en Windows , moet je het voor elkaar kunnen krijgen.