Monitorgids: welk gamingscherm past bij jou?

Het juiste scherm is cruciaal om van gaming een geweldige of frustrerende ervaring te maken. Je wilt niet geconfronteerd worden met een monitor die een game in uitgewassen kleuren presenteert of de omgeving als een blokkendoos toont (tenzij je Minecraft speelt). Nog minder wil je furieus op je knoppen rammen terwijl de actie op het beeld niet synchroon is met je input.

Daarnaast bepaalt je scherm ook welke videokaart je in je desktop wilt stoppen. Heb je een Full HD-scherm, dan zal een GTX 1060 volstaan. Wil je op 4K-resolutie vloeiend gamen, dan zal zelfs een GTX 1080 het maximale uit zijn kaartje moeten persen. Hier lees je meer welke grafische kaart je het best in jouw computer stopt.

4K-dilemma

Denk je aan een premiumscherm, dan is 4K of 3.840 x 2.160-resolutie ongetwijfeld het eerste wat in je opkomt. Het klopt dat vele toptitels deze hoge resolutie ondersteunen, maar dan moet er wel een voldoende stevige grafische kaart onder de motorkap van je systeem steken. Wil je consistent meer dan 60 frames per seconde halen, dan blijft 4K-gamen nog een utopie. Om de laatste AAA-games vloeiend en soepel te spelen, dan raden we een WQHD-scherm aan. Heb je geen top-GPU, overweeg dan eerder een paneel met Full HD-resolutie. Heb je toch een 4K-scherm in huis (bijvoorbeeld als toekomstgerichte aankoop), dan raden we aan om de resolutie van je scherm naar beneden te schalen. Een WQHD-game-ervaring op Ultra-instellingen is immers aangenamer dan een 4K-ervaring op Medium.

Optioneel kan je voor een gekromd of ultrabreed scherm gaan, wat de immersie in een videogame kan verhogen maar het prijskaartje stevig opdrijft. Ik pende hier al neer waarom ik fan ben van deze schermverhouding. Verder is ook de aanwezigheid van ingebouwde speakers iets waar je op moet letten.

Vloeien

Andere aandachtspunten bij de aankoop van een gamemonitor zijn de verversingssnelheid en de reactietijd. Beiden hebben invloed op hoe vloeiend een videospel op een scherm wordt weergegeven. De refresh rate wordt uitgedrukt in Hertz. Het merendeel van de monitors haalt 60 Hz, de beste presteerders zitten aan 240 Hz. Hoe hoger dit cijfer, hoe minder wazig snel bewegende voorwerpen eruitzien. Je zal in de specificatielijst van een scherm ook de reactietijd kunnen terugvinden. Bij de beste toestellen ligt die tussen de 5 en 1 milliseconde(n). Als dit cijfer hoog is kan er ghosting optreden: een ongewenst effect waarbij een bewegend voorwerp een zwak sleepspoor nalaat op het scherm.

Specifiek voor gamers bieden monitorfabrikanten ook speciale software aan die voorkomt dat je twee overlappende schermen ziet tijdens het spelen. Nvidia stelt G-Sync beschikbaar, dat enkel te gebruiken is bij schermen met een G-syncmodule en alleen samen met de eigen grafische kaarten werkt. AMD’s antwoord op G-Sync is FreeSync. In tegenstelling tot de technologie van Nvidia is FreeSync openbronsoftware die gebruik maakt DisplayPort, maar ook enkel met de grafische kaarten van AMD werkt. Vergewis je er dus zeker van dat je GPU overeenkomt met de software als je een gespecialiseerde monitor aanschaft.

TN vs. IPS

Daarnaast speelt ook het type paneel van belang: IPS of TN. Beide zijn een variant van LCD-schermen. TN of Twisted Nematic is een oudere technologie, maar nog steeds populair omdat de schermen zo goedkoop zijn. IPS of In Plane Switching is duurder, maar voor de gamer niet per se beter. TN-schermen blinken uit in reactietijd. Een pixel kan niet ogenblikkelijk van wit naar zwart of van lichtgrijs naar donkergrijs veranderen, dat vergt enkele milliseconden tijd. Bij TN-schermen kan je dat beperken tot 1 ms waardoor je haast elke vorm van ghosting vermijdt. Bij IPS-schermen vind je geen maximumreactietijden onder de 4 ms terug. Wil je een indrukwekkende verversingssnelheid van 240 Hz, dan kan een IPS-paneel je behoeften eveneens niet bevredigen. Het nadeel van TN is dat de kleurenaccuraatheid niet zo spectaculair is en dat kleuren vanuit een wat bredere kijkhoek kunnen veranderen. Om alles goed te kunnen moet je zo recht mogelijk voor je scherm zitten. In combinatie met LED-backlighting is dat fenomeen van kleurverandering wel af te zwakken. Een IPS-scherm is dus veel kleurenaccurater en staat garant voor een uitmuntende kijkhoek, maar biedt een minder onderdompelende game-ervaring. Ook zijn zwartwaarde is eerder matig waardoor IPS-schermen geen erg goed contrast hebben.

Bij de aanschaf van een monitor zal je dus een knoop moeten doorhakken: wil je kleuren die van je scherm spatten of gaat je voorkeur uit naar een snellere reactietijd en hogere refresh rate? Een alternatief die minder vaak wordt gebruikt zijn VA-schermen, omdat ze traditioneel ook een lagere reactiesnelheid ondersteunen. Hun kleurenaccuraatheid en kijkhoek zijn een tikkeltje minder dan hun IPS-broers, maar in ruil bieden ze wel een veel beter contrast. Daarom zijn ze uitstekend voor wie veel film kijkt op hun scherm, maar wel zijn ze best prijzig. Samsung slaagde erin om een VA-scherm te leveren met amper 1 ms aan reactiesnelheid, de C49HG90, maar die kost wel 1.499 euro.

Schermen

Nu we de belangrijkste factoren hebben opgelijst, willen we tot slot nog enkele interessante modellen voorstellen. Het is moeilijk om het ultieme budgetmodel aan te duiden bij monitors, omdat je dan uiteraard heel wat opofferingen moet maken. Wil je de uitgaven binnen de perken houden, dan biedt de BenQ Zowie RL2455 enkele aantrekkelijke troeven voor weinig geld. Voor amper 169,00 euro haal je een TN-scherm van 24 inch in huis met Full HD-resolutie, 1 ms aan reactietijd en een refresh rate van 60 Hz. Wil je een soepelere game-ervaring en de verversingsfrequentie opkrikken, dan vormt de Asus VG248QE een ietwat duurder alternatief. Voor een refresh rate van 144 Hz tel je een bedrag van 299 euro neer. Het ultieme 25-inch TN-paneel vind je terug in de BenQ XL2540, die de vorige specificaties combineert met 240 Hz, maar de vraag is maar of je dat verschil in de praktijk merkt. Bovendien is het jammer dat er voor een monitor van 499 euro geen G Sync of FreeSync aanwezig is.

Wil je gamen maar daarnaast ook Photoshoppen of aan videobewerking doen zonder je zorgen te maken dat de kleuren niet kloppen? De LG 34UC79G (met FreeSync voor AMD-gpu’s) of LG 34UC89G (met G Sync voor Nvidia-gpu’s) zijn high-end IPS-monitoren die respectievelijk 599 en 899 euro kosten. Beiden hanteren een WQHD-resolutie en bieden 5 ms en 144 Hz aan. Is je budget eindeloos, doe dan zot met de Samsung C49HG90, hét ultieme gaming-scherm. Deze curved 49”-titaan berust zich op de VA-technologie en ondersteunt een 4K-resolutie, met amper 1 ms aan reactietijd en een verversingsfrequentie van 144 Hz.