De regels rond technische werkloosheid
Omdat in veel bedrijven de activiteiten op een lager pitje zijn gekomen, hebben heel wat werkgevers (een deel van) hun werknemers op het statuut van technische werkloosheid gezet. We wensen het uiteraard niemand toe om in deze situatie te belanden, maar indien dit toch zou voorvallen is het goed om te weten wat je rechten en plichten zijn.
Wat is technische werkloosheid?
Als eerste moeten we goed begrijpen wat technische werkloosheid nu juist is. Technische werkloosheid kan enkel veroorzaakt worden door uitzonderlijke gebeurtenissen, die de bedrijfsactiviteiten ernstig verstoren. In de meeste gevallen zal technische werkloosheid worden aangevraagd omwille van overmacht. Dat kan wanneer bijvoorbeeld machines in een fabriek door een onverwacht defect niet meer werken, en de werknemers die de machines bedienen dus geen werk meer hebben. Technische werkloosheid kan ook ontstaan door economische redenen, veelal in tijden van recessie.
Het woord ‘overmacht’ is hier wel heel belangrijk. De werkgever moet aan het RVA (Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening) kunnen aantonen dat de situatie is ontstaan buiten hun wil en kunnen om. Als machines defect zijn omdat ze niet onderhouden werden, dan kan het al moeilijker worden dit statuut te krijgen.
Sinds 13 maart is de aanvraagprocedure omwille van de overheidsmaatregelen tegen het coronavirus wel tijdelijk versoepeld. Bedrijven zullen in de meeste gevallen hun werknemers tijdelijk volledig of gedeeltelijk technisch werkloos kunnen stellen als ze daar het coronavirus als oorzaak van overmacht voor inroepen. Op deze manier probeert RVA werkgevers en werknemers in deze periode wat beter te beschermen.
Heb ik recht op uitkeringen?
Het belangrijkste is natuurlijk wat de financiële gevolgen zijn van technische werkloosheid. Uiteraard zal je niet van de ene op de andere dag zonder loon vallen. Ben je tijdelijk werkloos gesteld door uitzonderlijke omstandigheden, dan kan je een uitkering aanvragen via het RVA.
Ook hier zijn de regels weer tijdelijk wat versoepeld omdat als gevolg van het coronavirus plots heel wat werknemers onder dit statuut komen te staan. Normaal gezien kan de aanvraag pas worden ingediend van zodra de periode van technische werkloosheid een zevental dagen duurt. Nu kan de aanvraag vrijwel meteen bij kennisname van de technische werkloosheid worden ingediend.
In principe geldt de wetgeving dat je enkel een uitkering kan ontvangen als je tijdens de werkloosheid niet arbeidsongeschikt bent of inkomsten ontvangt uit activiteiten in bijberoep. Voor dat laatste wordt een uitzondering ingeroepen van 1 maart tot en met 30 juni. Doe je op je ‘vrije dagen’ dus nog andere activiteiten, zij het vrijwillig of zij het in loondienst van een andere werkgever, dan hebben deze geen invloed op het krijgen van een uitkering, al moet je deze wel aangeven bij je uitbetaalinstelling zodat ze niet gecumuleerd worden. Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid blijven wel nog steeds een aangelegenheid van de mutualiteit, en ook voor 65-plussers blijft gelden dat ze geen uitkering kunnen krijgen bovenop hun pensioen als ze dat al krijgen.
Wel zal een uitkering nooit je volledige salaris bevatten. Voor de berekening van je uitkering wordt het laatst ontvangen salaris als maatstaf gehanteerd. Normaal gezien bedraagt de uitkering 65% van je normale brutosalaris, maar ook dit is tijdelijk aangepast naar 70%. Het maximumbedrag voor een uitkering is €2754,76 bruto per maand. Voor elke dag dat je technisch werkloos bent, ontvang je een daguitkering. Die bedraagt minimaal €55,59 en maximaal €74,17 per dag. Tot 30 juni doet het RVA zelf daar nog een kleine bijdrage bovenop van €5,63 per dag. In geval van technische werkloosheid omwille van economische redenen zou je een extra bijdrage van €2 per dag kunnen krijgen. Elke maand ontvang je ongeveer 26 keer een daguitkering als je de volledige maand technisch werkloos bent.
Wat moet ik hiervoor doen?
De eerste verantwoordelijkheid ligt bij je werkgever. Die moet bij het RVA beroep doen op overmacht om het statuut van technische werkloosheid aan te vragen voor jou en je collega’s. Maar ook jij als werknemer moet de nodige formaliteiten in orde brengen, anders kan je geen uitkering ontvangen. Zeker als je de eerste keer met technische werkloosheid geconfronteerd wordt, dan moet je daarvoor een speciaal werkloosheidsformulier invullen. Dat lever je dan in bij de uitbetalingsinstelling waar je bij aangesloten bent. Dat kan bij het HVW van de overheid zijn, of bij je vakbond. Zij zorgen er dan voor dat je aanvraag voor de uitkering bij de RVA terechtkomt.
Je raadt het al, ook voor technische werkloosheid als indirect gevolg van de coronacrisis is een speciaal formulier opgesteld. Dit formulier kan je vinden via de website van de verschillende uitbetalingsinstellingen. Daar vind je ook meer informatie hoe je dit correct invult en binnenbrengt bij de juiste instantie. Het niet correct aanvragen van deze uitkering of ze aanvragen zonder er recht op te hebben leidt tot onherroepelijke terugvordering van alle ontvangen uitkeringen.
